نام پژوهشگر: الهام عظیمیان

حذف آلاینده های نفتی از خاک به روش اکسایش پیشرفته
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم پایه 1392
  الهام عظیمیان   مجید بغدادی

آلوده شدن محیط زیست به ترکیبات نفتی از بدو استخراج نفت، مصرف و انباشته شدن آن در محیط می¬تواند سلامتی منابع آب و خاک را تهدید نماید. نفت خام ترکیبات بی نهایت پیچیده¬ای از هیدرو کربن¬ها می-باشد، که معمولا دارای مقادیر ناچیزی از عناصر می¬باشد. از جمله این عناصرمی¬توان به نیتروژن، اکسیژن، سولفور و فلزاتی همچون نیکل و وانادیوم اشاره کرد. از سویی بسیاری از این ترکیبات برای سلامتی انسان و اکولوژی خاک مضر است. با توجه به حضور میدان-های نفتی عظیمی در جنوب کشور، آلوده شدن محیط با ترکیبات نفتی بسیار رایج است. از اینرو تکنولوژی¬های مختلفی برای پاکسازی خاک¬های آلوده شده توسط ترکیبات نفتی توسعه یافته است. روش¬هایی که تنها به انتقال آلاینده از فازی به فاز دیگر اکتفا نکرده بلکه آلاینده¬ها را به ترکیباتی با خطر کمتر تبدیل می¬کند. همچنین قادر به حذف با راندمان بالا می-باشند. روش¬های شیمیایی می توانند باعث اکسید و معدنی شدن آلاینده¬ها ¬شوند. اکسایش پیشرفته نه تنها هدف تخریب آلاینده¬های محیط را دارند بلکه باعث کاهش تبدیل آنها به مواد با سمیت کمتر و قابل پاکسازی زیستی به وسیله میکروارگانیسم¬های بومی در محیط شود. تکنولوژی¬های اکسایش پیشرفته مبتنی بر تولید گونه¬های اکسید کننده قوی از قبیل رادیکال¬های هیدروکسیل و رادیکال¬های سولفات می¬باشند. که به طور گسترده ای در دهه¬های اخیر برای حذف آلاینده¬های پایدار در آب و خاک استفاده شده¬اند. در کشور ما اکثر مطالعاتتوسط این روش¬ها در بخش¬های آلودگی آب صورت گرفته است، و در بخش خاک فعالیتی محدودی صورت گرفته است. این پژوهش به صورت تلفیقی از هر دو علم زمین شناسی و شیمی برای کاهش آلودگی مواد نفتی می¬باشد، که می¬تواند پایه¬ای برای تحقیقات بعدی نیز باشد. بنابراین هدف ما بررسی تاثیر فرایند اکسایش پیشرفته بر حذف آلاینده¬ها نفتی از خاک¬های آلوده منطقه مسجد سلیمان می باشد. در این پژوهش شهرستان مسجد سلیمان واقع در استان خوزستان انتخاب گردیده است. این شهر بر روی میدان نفتی واقع شده است. و چشمه¬های نفتی در مناطق مسکونی (سی برنج و نفتون) باعث آلودگی خاک¬ها در این مناطق گردیده است. دو نوع خاک آلوده و غیر آلوده برای آزمایش از محدوده مورد مطالعه نمونه برداری شده است. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک مورد بررسی قرار گرفته اند. استخراج ترکیبات نفتی در خاک به روش سوکسله و اندازه گیری به روش وزن سنجی انجام گردید. میزان ترکیبات نفتی در خاک نمونه برداری شده 8/6 درصد تعیین شد. همچنین از روش کروماتوگرافی در این پژوهش استفاده شده است. بر مبنای آزمایش طراحی شده، به ازای هر نمونه 4گرمی خاک cc4 آب اکسیژنه به اضافه 15/0گرم پتاسیم پرسولفات به همراه cc 5 اضافه شده است و در دمای 50 درجه در آون قرار داده شده سپس به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتری مقدار کل ترکیبات آلی آنها اندازه گیری گردیده سپس با مقایسه با نمونه آلوده اولیه مقدار حذف ترکیبات نفتی مشخص شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان می¬دهدکه فرایند اکسایش پیشرفته قادر به حذف ترکیبات نفتی از خاک¬های مورد مطالعه¬ای می-باشد. همچنین بهترین روش حذف برای افزایش راندمان توسط روش اکسایش پیشرفته مشخص شده است با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش می تواند از آن به عنوان روش قابل اجرا در سطح وسیع تری استفاده نمود.نتایج نشان داده است که درحدود 50 درصد از کل آلودگی ترکیبات نفتی در طی سه روز به وسیله این روش قابل حذف بوده است