برای شناخت هنر و تمدن ایران توجه به خطوط و تزئینات دوره های اسلامی لازم و ضروری است.کاربرد تزئینات و خطوط دوره های مختلف اسلامی بخصوص در مقابر و مساجد بیانگر هویت معنویو فرهنگی حاکم بر آن دوران می باشد. یکی از شاخص ترین نمونه های تزئینات و خطوط بقعه سید رکن الدین(مدرسه رکنیه)شهر یزد است.که خطوط و تزئینات آن و ترسیم فنی این نقوش و نوشته ها کاملا با اصول امروز گرافیک منطبق است زیرا که اصول فنی امروزی بر اساس تجربیات استادان گذشته ترتیب یافته است. به همین دلیل با نگاهی به بسیاری نشانه ها می توان مشاهده کرد هنرمند با الهام از یک خط یا نقش و. گاهی فقط با اجرای صحیح گرافیکی آن موفق به طراحی نشانه های زیبا و طراحی حرف مطابق به اصول فنی امروزی گردیده است. مطمئنا با شناخت خطوط و نقش ها و با اقتباس و تعدیل آنها در آثار هنری خویش,نه تنها حامل جلوه هایی از میراث هنری خویش هستند,بلکه در آینده می توانند به یک(زبان بصری) متناسب با ارزش فرهنگی و اقلیمی ایران,در دنیای معاصر دست یابند.

چکیده: در پژوهش حاضر، نشانه های تصویری اعلان هایی که با مضامین سیاسی در دوران انقلاب اسلامی ایران بین سال های 1357 تا 1359 طراحی شده اند از منظر دانش نشانه شناسی و به روش توصیفی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته اند، مساله اصلی در پژوهش حاضر کشف و شناسایی عناصر و نشانه های تصویری به کار رفته در اعلان های انقلاب اسلامی ایران بین سال های 1357 تا 1359 میباشد، تا با یافتن این نشانه ها به خوانش تصویری اعلان های آن دوران پی ببریم. در این پژوهش نشانه های تصویری 30 نمونه از اعلان های سیاسی انقلاب اسلامی ایران بین سال های 1357 تا 1359 مورد مطالعه قرار گرفت. اساسی ترین مباحثی که نگارنده در پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به آن بوده؛ این است که آیا نشانه های تصویری مذکور متأثر از نشانه های تصویری به کار رفته در اعلان های مربوط به جنبش های کارگری و سوسیالیستی است، و دیگر اینکه آیا کاربرد این نشانه های تصویری در اعلان های انقلاب اسلامی ایران ملهم از عوامل متعددی از جمله شعارنوشته های مردم در راهپیمایی ها می باشد یا خیر. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که از 30 اعلان نمونه، تعداد بسیار اندکی از جمله آثاری که قبل از پیروزی انقلاب و چند نمونه بعد از انقلاب که هنوز انقلاب با پسوند اسلامی سند نخورده بود خلق شده اند، از نشانه های تصویری جنبش های سوسیالیستی و کارگری تأثیر گرفته و همچنین تعداد بسیار بسیار اندکی بر اساس شعارهای شفاهی مردم در راهپیمایی های اعتراض آمیز به تصویر درآمده اند. در بیشتر اعلان های این دوره (ساله ای 1357 تا 1359) تصویرگری در ارتباط با متن نوشتاری بود.

چکیده: در پی پیدایش شیوه های نوین از تولد هنر معاصر این امکان را برای هنرمندان بوجود آورده است که به جای استفاده از امکانات کلاسیک وار تصویر سازی بتوانند جلوه های بصری نور را به عنوان پدیده ای تاثیر گذار و مستقل برای خلق آثارشان به خدمت بگیرند. هنرمندان به جای تاکید بر حجم و خط از ترکیب ساختمان لامپ ها، انتشار و تفرق شعاع های کنترل شده نور های فلورسنت، نئون و ال ای دی بصورت مستقیم و غیر مستقیم توانسته اند برای تحقق مفاهیم و سبک خود از عنصرنور بهره مند شوند.و به عنوان تکنیکی مستقل در خلق تصاویرشان استفاده کنند. برخی دیگر از هنرمندان نیز به جای استفاده از ایزار مرسوم و سنتی عنصر نور را در دست گرفته در محیط شروع به تصویر سازی کرده اند که هنر آنها توسط دوربین عکاسی ثبت می شود. در این تحقیق سعی کرده ایم به معرفی هنرمندان و شیوه های اجرایی آنها بپردازیم. پایان نامه حاضر بر اساس روش توصیفی انجام گرفته است. مهم ترین نتیجه حاصل از این تحقیق عبارت است از اینکه هنرمندان با بررسی جذابیت های بصری نور،کار ماده صنعتی و مصرفی نور را به رکن زیبای شناسانه آثار خود تبدیل کردند. که درک صحیح از آن مستلزم شناخت صحیح از نحوه عملکرد منابع نوری به عنوان ابزارهایی فنی و هنری است. واژگان کلیدی: هنر نوری،تصویر سازی نوری، ال ای دی آرت ، فلورسنت آرت، نئون آرت

با شروع جنگ تحمیلی سینمای ایران، به مدت نزدیک به سه دهه، بخش قابل توجهی از تولیدات خود را به ژانر سینمای جنگ اختصاص داده بود. از همان بدو تولید فیلم سینمایی، عنوان بندی به عنوان بخش جدایی ناپذیر از فیلم مورد استفاده قرارگرفته بود. مطالعه ی ساختارهای گرافیکی در عنوان بندی فیلم های سینمایی ساخته شده با موضوع دفاع مقدس بین سال های 1360-1390،مسئله ی اصلی این تحقیق بود. اهمیت بررسی آن در این بود که، چرا با توجه به اهمیت موضوع دفاع مقدس به طراحی عنوان بندی آن ها توجه زیادی نشده است. روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گرد آوری اطلاعات به صورت میدانی می باشد. در این راستا ابتدا به مباحث پایه در طراحی گرافیک و عنوان بندی فیلم و سیر تاریخی فیلم های دفاع مقدس در سه دهه پرداخته شده که با توجه به این اطلاعات، یک نتیجه ی کلی از تحولات عنوان بندی در فیلم های دفاع مقدس بین سال های1360 تا 1390 به دست آمد. در ادامه برای رسیدن به جواب سوال های تحقیق، پانزده اثر دفاع مقدس را که بین سال های 1360 تا 1390 ساخته شده بود از لحاظ گرافیکی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرارداده ایم. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در عنوان بندی فیلم های سینمایی دفاع مقدس بیشتر از روش های عنوان بندی حک روی فیلم (تایپ اسامی و عناوین روی قسمتی از متن فیلم) و یا از روش فیکس فریم (فریم هاوتصاویر ثابت که نوشته به صورت ثابت یا متحرک روی آن قرار می گیرد) استفاده می کنند،وتعداد محدودی از فیلم ها دارای طراحی گرافیکی برای عنوان فیلم هستند.

خط تصویر در طراحی نشانه و اعلان به لحاظ ساختار ، تلفیقی از نوشتار و تصویر می باشد و زبان تصویری با بیان صریح و قدرتمند را داراست و دارای جلوه دیگری نیز می باشد و آن باز نمایی تصویری کلمه یا نوشته می باشد که به مدد آن به مفاهیم، جان بخشیده و معانی ذهنی و مجرد مرتبط با موضوعات را به بهترین شکل به نمایش در آورده و آن را ملموس و قابل فهم نموده است. پژوهش حاضر در پی شناسایی و تبیین ویژگی های خط تصویر با تاکید بر معنی ، در صدد اثبات این فرض بود که قابلیت های موجود در خط تصویرازجمله قابلیت تصویری آنها، علت اصلی جذب مخاطب و فهم معانی عمیق آن برای انسان بوده است. روش تحقیق، توصیفی –تحلیلی و به شیوه ی کتابخانه ای بوده، و در بررسی های صورت گرفته این نتیجه حاصل شد ؛که در قابلیت های تصویری، خط تصویر سبب درک صریح و سریع معانی گشته و باعث جذب مخاطبین شده است.

خلاقیت یکی از اساسی ترین وجوه طراحی گرافیک می باشد، اما آمیختگی آن با دانشهای گوناگون علوم انسانی، گاهی موجب پیچیدگی تعریف آن می شود. دانشهایی مانند روانشناسی اجتماعی، جامعه شناسی، ارتباطات ونشانه شناسی، مباحث متنوعی هستند که در رابط? تنگاتنگ با طراحی گرافیک قرار دارند. آنچه این مباحث ودانشهای متفاوت رادر طراحی ارتباط تصویری به هم پیوند می دهد، وجه ارتباطی ودر نهایت دانش ارتباط تصویری است. دربین کاربردها وتخصص های طراحی گرافیک، طراحی نشانه، کاری به نسبه مشکل تر وشگرف تر از بقیه ی مباحث گرافیک می باشد. ارتباط تصویری در مدت زمانی طولانی به وجود آمده است. می توان گفت زمانی این ارتباطات تصویری شکل گرفت که لزوم ساختن علامات یا ماندگاری نشانه ها، برای برقراری ارتباط کلامی احساس شده است. در جهان معاصر، فعالیت علائم و نشانه های سازمان ها، لوگو و تصاویر آنها، برای تبادل عمومی، به عنوان طراحی گرافیک، علائم تجاری، نماد ها و سمبل ها است. نشانه های شهرداری های کشور با توجه به نوع نگاه طراح نشانه ویا سفارش دهنده ، طراحی شده اند که اهمیت دادن به عناصر تصویری ونمادهای فرهنگی، بومی وجغرافیایی از مهمترین عوامل تاثیرگذار برطراحی این نوع نشانه ها بوده است. نشانه های مذکور از چند جهت قابل بررسی می باشند. نخست اینکه این نشانه ها دارای چه عناصر تصویری می باشند واین عناصر چه نوع ارتباطی با نمادهای فرهنگی وبومی شهرداری مورد نظر دارند.دیگر اینکه در طراحی این نشانه ها، چه میزان به اهداف سازمانی شهرداری ها ورویکردهای متنوع ارتباطی نشانه، توجه شده است.

چکیده : این پژوهش را می توان بر اساس هدف بنیادی دانست زیرا با مطالعه مصاحبه و مشاهده در صدد شناخت و گسترش اطلاعات در مورد نقوش سفالینه های شهر سوخته است در مورد ماهیت روش این تحقیق نیز می توان آن را توصیفی دانست به این دلیل که محقق به دنبال چیستی و چگونگی و بررسی بصری نقوش این سفالینه ها است و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه های کتابخانه ای و میدانی است. سفالینه های منقوش و غیر منقوشی که در چهار فصل کاوش، ابتدا توسط گروه باستان شناسی ایزمئو به سرپرستی ماریتزیو توزی و پس از آن، توسط دکتر منصور سجادی در محوطه باستانی شهرسوخته با 5000 سال قدمت کشف شده، یکی از اسناد معتبر در شناسایی فرهنگ بصری مردمان این شهر شناخته می شود. برای بررسی، مقایسه و طبقه بندی سفال شاخصه های متعددی وجود دارد، از جمله، جنس، رنگ، خمیره، شکل، نقش و غیره برای مطالعه بر روی سفال می توان از تمام این شاخصه ها استفاده کرد ولی با توجه به موضوع این پژوهش، بیشتر به نقوش و رنگ این سفالینه ها توجه شده تا بتوان به نتایج مورد نظر دست یافت. نقوش این سفالینه ها از جمله هندسی، طبیعی، جانوری و گیاهی که هر یک به دسته های مختلفی تقسیم می شوند، بستری مناسب را برای پژوهش فراهم می آورند. با بررسی روی عناصر و کیفیات بصری این نقوش تفاوت های آنها در دوره های مختلف مشخص می شود، و اینکه عوامل طبیعی و باورهای مردمان آن دوران به چه میزان در بوجود آمدن این طرح ها تاثیر داشته اند. نقوش هندسی را باید رایج ترین طرح در بین سفالینه ها دانست و پس از آن نقوش حیوانی و گیاهی در جایگاه های بعدی قرار دارند. نقوش ترکیبی که از جمع نقوش هندسی، حیوانی و گیاهی در داخل فریزها و اشکال چند عنصری به وجود می آیند، ریتم، بافت، حرکت، تعادل و کنتراست را به زیبایی هر چه تمام تر به عرصه ظهور رسانیده اند نیز در سفالینه های شهر سوخته حائز اهمیت هستند. ظروف سفالین کشف شده در شهر سوخته منقش به انواع خطوط پله دار، زیگزاگ، سیگما، هشتک ها و همین طور نیم دایره ها، لوزی ها، نقوش جانوری مختلف و... هستند. روانی قلم، اغراق در فرم، تجرید و انتزاع از خصوصیات بارز این نقوش به شمار می روند که باعث نقش بستن طرح هایی دل انگیز بر روی این سفالینه ها شده اند.

از گذشته تا به امروز از نماد، که نوعی علامت واجد هویت بصری است به عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباط استفاده شده است. اینگونه ثبت شده که انسان پیش از تاریخ با خراش دادن وایجاد نقش بر دیوار غارها تلاش داشته تا از این طریق به دیگران علایم وخطر یا آگاهی دهد و پیام های دیگری را انتقال دهد. در طراحی نشانه به مانند هر کار هنرمندانه ی دیگر، کوچکترین تغییر در شکل و فرم ها به دلیل خلاصگی ومحدودیت آنها، سبب ایجاد ویژگی ها، فضاها و روحیه های جدیدی در نقش می شود. از موارد مهمی که در طراحی نشانه قابل ملاحظه است، به کارگیری صحیح فضای منفی در آن می باشد، که این مهم در کیفیت بصری نشانه، هماهنگی طرح با محتوا، وفهم سریع تر مخاطب نسبت به هویت نشانه تاثیر به سزایی دارد. . مساله تحقیق حاضر با عنوان بررسی ویژگی ها و کاربرد فضای منفی در نشانه های تصویری دوره انقلاب اسلامی ایران می باشد روش تحقیق از نظر هدف، توسعه ای و از نظر روش ، بر مبنای ماهیت توصیفی _تحلیلی و روش یافته اندوزی (روش گردآوری داده-ها)به صورت مشاهده و مطالعه ی کتابخانه ای است که ابزار گردآوری اطلاعات در آن از طریق رایانه ،اسکنرودوربین می باشد .روش تجزیه و تحلیل داده ها کیفی و روش نمونه گیری به صورت انتخابی می باشد، منابع جمع آوری اطلاعات عبارتند از کتابها،مقالات انواع مجله ها و هم اندیشی ها ، مصاحبه و سایتهای معتبر اینترنتی وپایان نامه های مرتبط با موضوع ، و مشاوره و هدایت اساتید این پژوهش. واما نتیجه ای که از بررسی فضای منفی در نشانه های تصویری دوره انقلاب اسلامی ایران به عنوان متنی تصویری حاصل می آید این است کهبه نظر می رسد گاهی فضای منفی فقط درجهت بهتر نمایاندن فرم نشانه، نقش زمینه و عامل کمکی داشته است وگاهی خود به تنهایی قابلیت نشانه شدن را دارد.همچنین فضای منفی در نشانه های تصویری دوره ی انقلاب اسلامی ایران، وابسته به پایه کار(گرید) می باشد .

خط کوفی بنایی (معقلی)، به لحاظ فرم هندسی و هماهنگی کلی که با شکل و فضای معماری دارد، خاص کتیبه ها و بنا، طراحی و استفاده شده است. دوره صفویه را می توان یکی از گذرگاههای شاخص در مسیر تحول کوفی بنایی دانست و مسجد حکیم اصفهان از بناهای با ارزش این دوره است که در جای جای آن به ویژه در ایوان شمالی مسجد، کتیبه ها و تزیینات بسیار متنوعی از شیوه کوفی بنایی دیده می شود. گرافیک متحرک، هنری است که از اواخر دهه ی 1950برای زندگی بخشیدن به طراحی گرافیک ساکن با استفاده از شیوه های متحرک سازی، تخیل طراحان گرافیک را تسخیر کرده و حرکت را به همراه فن آوریهای نوین به بخش اصلی چشم انداز بصری عصر ما تبدیل نموده است. با توجه به اینکه در دوران معاصر، انتقال هویت فرهنگی هر جامعه متکی بر عوامل بصری متحرک است، از این رو تحقیق حاضر، با هدف شناسایی قابلیتهای حرکتی خط کوفی بنایی در کتیبه های ایوان شمالی مسجد حکیم اصفهان و کاربرد آن در گرافیک متحرک، به منظور دستیابی به آثار گرافیک متحرک که نمایانگر هویت ایرانی - اسلامی در قالبی جدید و نو باشد صورت گرفته است. روش انجام تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه¬ای است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که بهره مندی خط کوفی بنایی ازمبادی حرکت به عنوان اصل اساسی در گرافیک متحرک مانند گردش دید در امتدادهای عمودی و افقی و همچنین اصول تایپوگرافی متحرک از جمله طراحی حروف کوفی بنایی بر مبنای معنا و محتوا، این خط را جهت بهره گیری در آثار گرافیک متحرک که از رویکردهای نوین هنرگرافیک می باشد و مطابقت زیادی با نیازهای جامعه امروز دارد، مستعد می سازد.

تبلیغات در زندگی روزمره، شیوه ای ناگزیر برای معرفی و فروش محصولات و شناساندن خدمات مختلف به مخاطب می باشد. تبلیغات بدون در نظر گرفتنن مخاطب و توانایی فهم او، بی اثر جلوه می کند. تبلیغات در هریک از وجوه آن، از جمله اعلان و تابلو های شهری از فنون متعدد بصری استفاده می کند و بر پایه دانش بصری تلاش دارد مناسب ترین شیوه عرضه پیام را به کار گیرد. نشانه شناسی اجتماعی یکی از رویکرد های معاصر در حوزه نشانه شناسی است که به جای نشانه ، بر نشانه سازی و در نتیجه بر فرآیند معنا پردازی در بستر اجتماع و فرهنگ تاکید دارد. بواسطه نشانه شناسی اجتماعی در تبلیغات تجاری می توان معانی مورد نظر را به ساده ترین روش ممکن به مخاطب انتقال داد. پایان نامه حاضر بر اساس روش توصیفی انجام گرفته است. مهم ترین نتیجه حاصل از این تحقیق عبارت است از اینکه نشانه های موثر تصویری و متنی نقش موثری در اقناع مخاطب در تبلیغ محصولات را دارا می باشد. همچنین استفاده از نشانه هایی که سلامت بدن را در تبلیغات نشان دهند باعث اقناع مخاطب و افزایش خرید می شوند .

یکی از مهمترین ویژگی معماری ایران عصر صفوی تزیینات بسیار قوی است این تزیینات ریشه در فرهنگ، اعتقادات و اندیشه های ملی مردم این سرزمین دارد. از مهمترین آثار معماری مکتب اصفهان مسجد شیخ لطف الله می باشد که از نظر فرم و رنگ و نقش دارای عالی ترین پیام ها می باشد و تا به امروز در مورد ریشه نقوش این بنای مهم تحقیق صورت نگرفته است. باتوجه به بررسی که صورت گرفته شد ریشه بسیاری از نقوش این اثر تاریخی در مسجد کبود تبریز رویت شد در پژوهش پیش رو ضمن بررسی نقوش مسجد شیخ لطف الله سعی در ریشه یابی و بررسی و تاثیر و مقایسه نقوش مسجد کبود تبریز و مسجد شیخ لطف الله و یا به عبارت صحیح در مکتب اصفهان مد نظر است و از طرفی با توجه به اهمیت آرم در معرفی یک سازمان یا موسسه یا هرچیز دیگر لزوم توجه به نقوش ایرانی در طراحی آرم بسیار مهم است و با این هدف جمع آوری این پژوهش صورت گرفته است.

در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه ی کتابخانه ایی، مشاهده ای و میدانی است، تلاش گردیده که مهمترین نقوش قالی سنقر کلیایی از شهرستان های استان کرمانشاه، جمع آوری، بررسی و معرفی شده و سپس عناصر بصری آنها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. در ابتدا توضیحات مختصری درباره قالی سنقر (کُردی) و انواع نقشه های معروف آن از قبیل کیونانی، بازوبندی، حسین آباد عبداللهی، اکبرآبـاد، سروی و... بیان شده و پرکاربردترین نقوش آنها مانند ماهی، لاک پشت، سرو، بیدمجنـون، انار و... تحلیل می شود. یکی از شاخصه های ظاهری این قالی ها ضخیم بافت بودن آنهاست که عمدتا در گذشته به شیوه ذهنی باف بوده اند. مفهوم تعدادی از این نقوش مستقیماً به ظاهر آن وابسته است و سایرین حامل پیام ها و معانی خاص هستند که در بین مردم منطقه در زمان بافت اثر، معنا داشته اند و با گذشت زمـان این مفاهیم تا حدودی رنگ باختـه و به دست فرامـوشی سپرده شده اند تا آنجا که حتی بافندگان آنها از محتوای طرح هایی که نقش می کنند بی خبرند. این تغییر و تحولات از لحاظ بصری نیز بر نقوش بی تأثیر نبوده است و بسیاری از این نقشمایه ها آنچنان تغییر کرده اند که دیگر هیچ شباهتی به نمونه اولیه ی خویش ندارند. به طور کلی نقوش این منطقه معمولاً ساده شده ی وسایل و الهام گرفته از محیط اطراف زندگی بافندگان هستند. این نقوش بیشتر به صورت تجریدی و در قالب هندسی می باشند که همراه با خطوط مستقیم و زاویه دار ترسیم شده اند.