در تحقیق حاضر اثر عصاره ی آبی الکلی مریم گلی بر تخریب حافظه ی ناشی از نانو ذرات اکسید آهن در حضور و غیاب فعالیت گیرنده های بتا-آدرنرژیک در موش سوری نر بالغ مورد مطالعه قرار گرفت. بدین منظور حیوانات در مدل یادگیری اجتنابی مهاری استپ داون آموزش داده شدند و 90 دقیقه، 24 ساعت و یک هفته بعد از جلسه آموزش با ثبت تاخیرات استپ داون برای ارزیابی حافظه کوتاه مدت و بلند مدت مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، تزریق نانو اکسید آهن(mg/kg,ip 5) بلافاصله پس از آموزش، فراخوانی حافظه اجتنابی غیر فعال کوتاه مدت و بلند مدت را تضعیف کرد. تزریق عصاره آبی الکلی برگ های گیاه مریم گلی(mg/kg,ip 80) بلافاصله پس از آموزش، حافظه اجتنابی غیر فعال بلند مدت را افزایش داد، اما تأثیری بر حافظه کوتاه مدت نداشت. تزریق مقادیر بی اثر عصاره مریم گلی(mg/kg,ip 20، 40) پیش از تزریق مقدار موثر نانو اکسید آهن(mg/kg,ip 5)، اثرات نانو ذرات روی فراخوانی حافظه کوتاه مدت و بلند مدت را کاهش داد. مقادیر بی اثر پروپرانولول(mg/kg,ip 5، 10) اثر عصاره مریم گلی( mg/kg,ip 20، 40) در برگرداندن تضعیف حافظه ناشی از نانو ذرات اکسید آهن را مهار کرد. بر اساس نتایج حاضر به نظر می رسد، نانو ذرات اکسید آهن موجب تضعیف حافظه اجتنابی غیر فعال می شوند و عصاره آبی الکلی برگ گیاه مریم گلی این اثرات نانو ذرات اکسید آهن را کاهش می دهد. از سوی دیگر ممکن است فعالیت مکانیسم های بتا آدرنرژیک در این اثرات عصاره گیاه مریم گلی دخالت داشته باشد.