مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه طرح واره های ناسازگارانه ی اولیه در افراد مبتلا به اختلال سوء مصرف مواد با افراد غیر مبتلا در شهر اراک صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از نوع مورد- شاهدی است. به این منظور تعداد 728 نفر از افراد معتاد و جمعیت غیرمبتلا (دوگرو364 نفره) با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسش نامه طرح واره های یانگ فرم کوتاه شده، پاسخ دادند. داده های حاصل از پژوهش با استفاده از آزمون های آماری کای اسکوئر و تی تست گروه های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که از نظر طرح واره های ناسازگارانه ی اولیه بین دو گروه مورد مقایسه بجز طرح واره ترک شدن / بی ثباتی وطرح واره معیار های سر سختانه تفاوت معنا داری وجود دارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد به دلیل شدت آسیب شناختی روانی و ناتوانی های چشمگیری که در کار کردهای افراد مبتلا به اختلال سوء مصرف مواد وجود دارد،کاربرد طرح واره های ناسازگارانه در این افراد بیشتراز افراد غیر مبتلاست.