نام پژوهشگر: ناهید مفتاحی ملا یعقوب

ارزشیابی کاربرد هنرهای تجسمی در کتاب های درسی ریاضی سه سال آخر دوره ابتدایی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم تربیتی 1392
  ناهید مفتاحی ملا یعقوب   فتانه حسنی جعفری

این پژوهش با عنوان ارزیابی کاربرد هنرهای تجسمی در کتاب های درسی ریاضی سه سال آخر دوره ابتدایی ایران بکار گرفته شده است. هدف اصلی تحلیل کیفی کتاب های درسی از نظر پرداختن به هنر در ارائه مناسبترین الگوی سازماندهی محتوای برنامه درسی به منظور آموزش مفاهیم ریاضی از دیدگاه متخصصان برنامه درسی است. بدین منظور از جامعه ی آماری کتاب های درسی سه سال آخر دوره ابتدایی سه جلد کتاب به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. با یک مقایسه گذرا در کارنامه های دوره ابتدایی دانش آموزان، سطح نمره درس ریاضی نسبت به سایر دروس در مرتبه ی پایین تری قرار دارد. علی رغم تلاش معلمین در امر یادگیری مفاهیم درس ریاضی از یک سو و سعی دانش آموزان در یادگیری آن از سویی دیگر، جذابیتی چندان به این درس وجود ندارد ، نقش درس ریاضی و فراگیری مداوم آن خصوصا در دوره ابتدایی برای شکل گیری پایه و شکوفایی بیشتر استعدادهای دانش آموزان بلامنازع است. در این پژوهش سعی شده است تا چالش موجود در روند یادگیری درس ریاضی دوره ابتدایی مورد مطالعه قرار گیرد و از پتانسیل هنرهای تجسمی به عنوان ابزاری کارا در انتقال و درک مفاهیم به نحوی ساده تر و جذاب تر به دانش آموزان یاری رساند. پژوهش حاضر به دنبال ارزیابی کاربرد هنرهای تجسمی در کتاب های درسی سه سال آخر دوره ابتدایی است. برای نیل به این هدف از روش تحقیق تحلیل محتوای کتاب استفاده شده است. در مطالعه ی صورت گرفته، استفاده از روش تحلیل محتوایی کتاب ویلیام رومی استفاده شد، که در آن به مبحث تحلیل محتوای تصاویر و اشکال در کتاب و ارزیابی کاربرد عناصر هنر های تجسمی با روش یادشده پرداخته است. کاربرد هنرهای تجسمی با توجه به فاکتورهای موجود در علوم تربیتی و هنری در کتاب های درسی مقایسه شده است. همچنین مصاحبه با متخصصین و کارشناسان برای رسیدن به نتایج راه گشا در ارزیابی بهتر کتاب ها بکار گرفته شده است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر از نگاه تحلیل محتوایی، کاربرد تصویر و اشکال با توجه به ضریب فرمول رومی در کتاب چهارم و پنجم خارج از بازه ضرایب مورد تفسیر ویلیام رومی در کاربرد محتوای هنری برای آموزش فعال کتاب است. پایه ششم در انتهای بازه ضرایب مورد نظر رومی در محتوای فعال کتاب با انتخاب موضوع هنری بوده است. یافته ی دیگر این پژوهش در باب انتخاب رنگ و اندازه ها با توجه با نتایج آزمون تی و نظر متخصصان و کارشناسانان است که رضایت روحی روانی دانش آموزان را جلب نمی نماید. انتخاب رنگ وعناصر هنری در کتاب با توجه به علوم تربیتی، روانشناسی رنگ، تناسب وهویت ساختار هنری آنان در کتاب های حاضر کمتر مورد توجه قرار گرفته شده است.