خشکی یکی از فاکتورهای بسیار مهم و موثر بر رشد و نمو گیاهان می باشد که سبب تغییرات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی زیادی در گیاهان می گردد . از آنجائی که که کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است مصرف بهینه آب باید هر چه بیشتر مد نظر قرار گیرد . در این پژوهش به منظور بررسی تنش خشکی بر پارامترهای رشد دوگونه کدوcucurbita pepo l.) (cucurbita maxima l. , آزمایش به روش گلدانی و مزرعه ای با استفاده از طرح کرت های خرد شده ، انجام شد . تنش خشکی در سه سطح (آبیاری در حد ظرفیت زراعی ،3 /2 ظرفیت زراعی و3/1 ظرفیت زراعی) اعمال شد. نتایج نشان داد که تیمار شاهد از نظر کلیه صفات کمی و کیفی نسبت به تیمارهای تحت تنش دارای برتری است و بر اساس عملکرد در شرایط بدون تنش(شاهد) و تنش دو گونه مذکور با یکدیگر اختلاف چندانی ندارند . پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی دوگونه کدو مورد مطالعه قرار گرفت نتایج نشان داد که در تمام کشت ها (مزرعه و گلدانی ) و تیمار ها ، درصد جوانه زنی ، طول ساقه ، وزن تر و خشک ریشه و اندامهای هوایی ، تعداد و سطح برگ ، تعداد و وزن میوه طول دوره رویشی و پتانسیل آبی گیاه کاهش معنی داری نشان می دهند، اما در شرایط تنش هر دو گونه طول ریشه بیشتری دارند . نتایج آزمایشات بیوشیمیایی نشان داد که با افزایش تنش خشکی بر میزان پرولین ریشه و اندام های هوایی، قندهای محلول ریشه ، همچنین بر فعالیت آنزیمهای پراکسیداز ، پلی فنل اکسیدازوآسکوربات افزوده می گردد ، تنش خشکی با افزایش پراکسیداسیون چربیهای غشا منجر به افزایش مالون دی آلدئید می شود . محتوی کلروفیل a و b و کاروتنوئیدها ، میزان قند برگ و فعالیت نیترات ردوکتاز و پروتئین برگ و ریشه، متناسب با افزایش سطح تنش کاهش یافت . مجموعه این تغییرات نشان دهنده تاثیر تنش خشکی بر گیاه و فعال شدن مکانیسم های مقاومت به کم آبی در گیاهان می باشد . بنابراین تنش خشکی به عنوان مهمترین تنش غیرزیستی در کاهش عملکرد این گیاه مطرح می شود و تولید موفق آنرا بخصوص در مناطق خشک به مخاطره می اندازد . لذا استفاده از گونه ها یا واریته هایی که آب قابل دسترس را با کارایی بیشتر مصرف کرده و قادر به تحمل خشکی باشند ، یک هدف عمده برای افزایش تولید به ویژه در محیطهای مستعد خشکی است . کلمات کلیدی : کدو ، تنش خشکی ، پتانسیل آب گیاه ، بیوشیمیایی

بررسی برخی ویژگی های مورفولوژی-آناتومی-فیزیولوژی و بیوشیمیایی در گیاه گوجه فرنگی تحت تنش خشکی

پس ازیکهفته اعمال تیمار با نمک دو فلز سرب و مس گیاهان برداشت شدند. پس از انجام محاسبات و اعمال اختلافات آماری در سطح 05/0 با استفاده از نرم افزار spss نتایج زیر به دست آمد.با افزایش غلظت فلزات سرب و مس تغییرات طول ریشه و ساقه غیر معنی دار بود. میزان کلروفیل های a و b کاهش یافت. میزان کاروتنوئیدها، آنتوسیانینها فلاوونوئیدها وترکیبات فنلی بطور معنی دار روند افزایشی داشت. میزان مالون دآلدهید بطور معنی دار افزایش یافت. میزان اسید آمینه پرولین بطور معنی دار روند افزایشی داشت. آنزیم پراکسیداز روند افزایشی و آنزیم کاتالاز روند کاهشی را بطور معنی دار نشان داد.جذب فلزات نیز در گیاه افزایشی بود. به طور کلی میزان پارامترهای ذکر شده در نمونه های ریشه کمی بیشتر از اندام هوایی بود و این نتیجه نشان داد که ریشه در گیاه خرفه جمع کننده عمده فلزات سنگین سرب ومس است. همچنین بررسی نتایج آماری نشان داد که تاثیرات مخرب مس بیشتر از سرب است.در نهایت این تحقیق نشان داد که گیاه خرفه به دلیل اینکه جمع کننده فلزات سنگین است و این تجمع را بیشتر در ناحیه ریشه انجام می دهد، میتوان از آن جهت زیست پالایی در خاکهای آلوده استفاده نمود، بدون اینکه تغییرات شدیدی در اثرات دارویی این گیاه اتفاق بیفتد و غیر قابل مصرف گردد، زیرا معمولا از برگها و اندام هوایی جهت مصارف خوراکی و دارویی استفاده میشود.

چکیده sporobolus stapfianus گیاه علفی رستاخیزی است که به طور طبیعی در آفریقای جنوبی رویش دارد. این گیاه می­تواند به طور کامل خشک شده و پس از دریافت مجدد آب، طی چندین ساعت تمام فعالیت­های فیزیولوژیکی و متابولیکی خود را باز یابد. در حالی که گیاه علفی sporobolus pyramidalis به طور طبیعی به خشکی و اتلاف آب بافت ها حساس بوده و به هنگام خشک شدن می میرد. درطی خشک شدن، تعدادی از متابولیت­ها در بافت­های رویشی مقاوم به خشکی تجمع می یابند که به نظر می رسد در پایداری غشاهای سلول در وضعیت خشکی نقش داشته باشند. در این تحقیق اثر دهیدراسیون روی محتوای نسبی آب (rwc)، میزان پرولین، قند، کلروفیل، پتاسیم و سدیم این گیاهان در طی خشک شدن مورد بررسی قرار گرفت. افزون بر این در طی فرایند خشک شدن در این گیاهان تست توانایی زنده ماندن(viability test) نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. به همین منظور برگهای هر دو گیاه با غلظت 5/2 میلی مولار آبسیزیک اسید (aba) خارجی مورد تیمار (اسپری بر روی برگ) قرار گرفتند سپس با متوقف کردن آبیاری به مدت 50 روز گیاه را خشک کرده و در طول این مدت از گیاه نمونه برداری انجام گرفت. نتایج نشان داد که دهیدراسیون باعث کاهش rwc می گردد، و هنگامی که rwc از 96 درصد در برگهای کاملاً آبدار به 8 درصد در برگهای خشک کاهش یافت، منجر به افزایش محتوای پرولین و قند محلول می گردد همچنین مقدار کلروفیل به طور چشمگیری کاهش می یابد. اما تغییرات در میزان سدیم و پتاسیم دارای نوسان می باشد. درمجموع، نتایج داده­ها با دیدگاه­های متداول، فاکتورهای مطالعه شده و نقش آنها درطی خشکی و القاء مقاومت به خشکی در گیاهان رستاخیزی هماهنگی داشت.

در این پژوهش تاثیر تنش آبی بر ویژگیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در سه رقم کلزا (مودنا –زرفام – slm046 ) در سال 1388 در گلخانه بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و4 تیمار برحسب ظرفیت زراعی در سطوح آزمایشی شاهد (control )-غرقابی (flooding)2/3fc-1/3fc- مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع تنش آبی (خشکی – غرقابی ) باعث کاهش معنی دار طول ریشه طول ساقه و سطح برگی در هر سه رقم کلزا گردید. قند محلول با اعمال تنش آبی هم در حالت خشکی و هم در حالت غرقابی افزایش یافت، ولی قندهای نامحلول در تنش آبی نسبت به شاهد کاهش یافت. غلظت پرولین در هر سه رقم کلزا با اعمال تنش آبی افزایش معنی دار داشت. همچنین ترکیبات فنلی در حالت خشکی ملایم 2/3fc وغرقابی افزایش یافت، ولی در تنش خشکی شدید 1/3fc نسبت به شاهد اختلاف معنی داری را نشان نداد. غلظت پرولین وترکیبات فنلی در رقم slm046تغییرات بیشتری را نسبت به دو گونه دیگر نشان داد ودر ارقام زرفام ومودنا قند محلول افزایش بیشتری را نشان داد. با اعمال تنش آبی آنزیمهای کاتالاز –پراکسیداز – آسکوربات پراکسیداز –پلی فنل اکسیداز نسبت به شاهد افزایش معنی دار داشتند. و این افزایش در رقم زرفام نسبت به دو رقم دیگر چمشگیرتر بود، به نظر میرسد که این رقم نسبت به دو رقم دیگر مقاومتر باشد.

بنابر نتایج حاصل از این پژوهش، سرب در هر دو رقم باعث کاهش درصد جوانه زنی شد . سرب در هر دو رقم باعث کاهش پارامترهای رشد گردید . محتوای پروتئین ریشه، پرولین، فعالیت کاتالازی وپراکسیدازی و انباشتگی یون سرب در ریشه و اندام هوایی هر دو رقم با افزایش غلظت سرب محلول غذایی، افزایش یافت. فقط در غلظت سرب زیاد، کاهش معنی داری در فعالیت پراکسیدازی ریشه رقم pf مشاهده شد . محتوای کلسیم و آهن در ریشه و اندام هوایی، کلروفیل a و b ، نسبت کلروفیل a به کل کلروفیل در هر دو رقم با افزایش غلظت سرب محلول غذایی کاهش یافت . با توجه به نتایج پژوهش حاضر رقم pf در مرحله جوانه زنی نسبت به سرب بردبارتر از رقم hyola بود. در مرحله رویشی رقم hyolaبردبارتر از رقم pfبود.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

تراریختی گیاهان با واسطه اگروباکتریوم نه تنها وسیله ای مفید جهت وارد نمودن ژنهای خارجی در ژنوم گیاهان است بلکه اخیرا به منظور ردیابی و شناسایی ژنهای گیاهی نیز بکار رفته است . همچنین ثابت شده است که t-dna tagging و به ویژه activation tagging وسیله ژنتیکی قدرتمندی برای جدا کردن ژنهای ناشناخته در گیاه است . در این پژوهش از گیاه آرابیدوپسیس تالیانا که در تحقیقات ژنتیکی از ارزش فراوانی برخوردار است استفاده شد. بذرهای آرابیدوپسیس بر روی محیط b5 حاوی 2,4-d 2mgl-1 و kin 0.05mgl-1 به طور مستقیم تولید کالوس شکننده نمودند. از این کالوسها در محیط مایع حاوی و سوسپانسیون سلولی تهیه شد. سلولهای آرابیدوپسیس به کمک اگروباکتریوم تلقیح شدند ولی این سلولها باززایی نشدند و گیاهی حاصل نشد. برگهای آرابیدوپسیس تالیانا بر روی محیط ms حاوی bap 1mgl-1 و naa 0.1mgl-1 به مدت 2 روز پیش کشت گذاشته شدند و پس از دو روز برگها تراریخت شدند. این برگها بر روی محیط باززایی حاوی هایگرومایسین تولید کالوس نمودند و برخی نیز مستقیما جوانه زدند. از کالوسها جوانه ای حاصل نشد. جوانه های راسی دانه رستهای 12-14 روزه آرابیدوپسیس جدا شدند. این قطعات بر روی محیط ms حاوی bap 1.5mgl-1 و naa 0.1mgl-1 به خوبی رشد نموده و به گیاه کامل تبدیل شدند. این جوانه ها به کمک باکتری تلقیح شدند و آنهایی که ژن را دریافت نموده بودند بر روی محیط کانامایسین رشد نمودند ولی پس از مدتی این گیاهان از بین رفتند. این بافت نیز برای هدف این تحقیق مناسب شناخته نشد. ریشه های آرابیدوپسیس از گیاهان سه هفته ای جدا شدند و به مدت 4 روز بر روی محیط القا کالوس قرار گرفتند. این محیط حاوی نمکهای b5 و 2,4-d 0.5mgl-1 و kin0.05mgl-1 بود. پس از تلقیح قطعات ریشه با باکتری 2 روز دیگر نیز ریشه ها بر روی محیط القا کالوس قرار داده شدند و سپس به محیط القا جوانه که حاوی نمکهای b5 و bap 0.4mgl-1 و naa 0.2mgl-1 و هایگرومایسین بود منتقل شدند. بخشهای تراریخت شده ابتدا تولید کالوس سبز و سپس جوانه می نمودند. جوانه های حاصل پس از رشد و تبدیل به گیاه کامل برای بررسی مقاومت به شوری بر روی محیط ms حاوی 200mm کلریدسدیم منتقل شدند که تنها یک جوانه رشد نمود و به تنش شوری مقاومت نشان داد.

با توجه به اهمیت کلزا در تامین روغنی خوراکی کشور در برنامه ریزیهای آینده وزارت جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی ایران و خسارات هنگفت وارده در هر سال به این محصول وموسسه بیمه کننده آن (صندوق بیمه محصولات کشاورزی) در برابر صدمات ناشی از سرمازدگی ( به علت برخورد حتمی زراعت کلزای پاییزه با سرما در هر سال)، آزمایشهای زیر برای پی بردن به برخی از تغییرات بیوشیمیایی، رویشی، عملکردی، جوانه زنی و شناسایی برخی از عوامل تعدیل یا تشدیدکننده در اثر سرماه بر دو رقم کلزای دو صفر (ارقام ‏‎pau-c61- olara hyb‎‏) در دو بخش مزرعه ای و آزمایشگاهی در مزرعه تحقیقاتی شرکت فرآورده های روغنی ایران (فریکو) و آزمایشگاههای گروه زیست شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران انجام شد. نتایج بدست آمده از گیاهان مزرعه ای و گلدانی نشان داد که بر اثر سرما در برگ و ریشه گیاهان هر دو رقم، غلظت قندهای محلول، پرولین و فعالیت آنزیم پراکسیداز افزایش و غلظت قندهای نامحلول و پروتئین کاهش می یابد که این تغییرات متناسب با میزان سرما است. در گیاهان مزرعه ای، بیشینه تغییرات در تیمار ‏‎f2‎‏ و در گیاهان گلدانی، در تیمار ‏‎t3‎‏ مشاهده شد؛ البته گرچه آهنگ تغییرات غلظت ترکیبات فوق در برگ و ریشه یکسان بود اما مقدار کلی این مواد بجز پر اکسیداز، در برگ بیش از ریشه بود. همچنین، اندازه گیری اجزای عملکرد در گیاهان مزرعه ای نشان داد که بجز شاخص تعداد شاخه در متر مربع، سایر شاخص ها (شامل تعداد غلات در متر مربع، طول هر غلات، تعداد دانه در هر غلاف، وزن هزار دانه محصول و وزن محصول در متر مربع) تغییراتی یافته بودند که همگی در تیمار ‏‎f2‎‏، بیشینه میزان خود را نشان دادند و روند کلیه تغییرات در گیاهان مزرعه ای بصورت ‏‎f4<f1<f3<f2‎‏ و در گیاهان گلدانی ‏‎<t1<t2<t3‎‏ شاهد بود. از سوی دیگر در گیاهان مزرعه ای با توجه به میزان کود اوره دریافتی، میزان کلروفیل ‏‎b,a‎‏ برگ و درصد پروتئین دانه افزایش و درصد چربی دانه کاهش و متناسب با افزایش میزان آبیاری گیاه، طول ریشه های گیاه کاهش یافته است. نتایج حاصل از تیمار کولتیواسیون ریشه نشان داد گیاهانی که در اثر این تیمارها، ابتدا بخشی از ریشه های فرعی خود را از دست داده بودند (مرحله ‏‎b4‎‏) ، پس از مدتی (در مرحله ‏‎bs‎‏) در مقایسه با گیاهان شاهد دارای ریشه های فرعی و فعالیت آنزیم پراکسیداز ریشه بیشتری بودند. همچنین مقایسه ظاهری برگهای گیاهان تیمار شده با گیاهان شاهد نشان دهنده افزایش میزان کار تنوئیدها و آنتوسیانین های برگ در گیاهان تیمار شده بود.نتایج جوانه زنی بذور در دماهای مختلف نشان داد که در محدوده دمای 25 -15 درجه سانتی گراد، درصد جوانه زنی بیش از 95% می باشد (بیشینه جوانه زنی)، در حالیکه خارج محدوده دمای فوق، کاهش محسوسی در جوانه زنی کلزا دیده می شود. بنابراین دمای بهینه جوانی زنی کلزا بین 25 -15 درجه سانتی گراد می باشد.