نام پژوهشگر: نجف جانی پورنخی

بررسی طبقات اجتماعی خراسان از قرن اول تا چهارم هجری
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  نجف جانی پورنخی   محمد سپهری

خراسان یکی از ایالتهای مهم ایران در دوره ساسانیان محسوب می شد، به لحاظ موقعیت جغرافیایی ازقدیم الایام این منطقه ، بعنوان حلقه اتصال شرق به غرب از اهمیت زیادی برخوردار بود. با فتح این سرزمین توسط مسلمانان خراسان بعنوان یک ایالت مرزی وسیع اهمیت و جایگاه خود را همچنان حفظ کرد. طبقات مختلف اجتماعی به امید آنکه درسایه دین اسلام به یک عدالت اجتماعی برسند دین اسلام را پذیرفتند، اما رفتار تبعیضانه و تحقیر آمیز حکام اموی نسبت به مسلمانان غیر عرب ، خصوصا ایرانیان باعث شد مردم دل خوشی از امویان نداشته باشند. از آنجا که خراسان به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مرکز خلافت دور بود کانون شکل گیری نهضت های ضد اموی گردید، که در این نهضت ها طبقات مختلف اجتماعی نقش بسیار مهم در تحولات سیاسی ، اجتماعی برعهده داشتند. عباسیان که شرایط را در خراسان بخوبی دریافته بودند با شعار مساوات، توانستند حمایت گروه های مختلف را به خود جلب کنند و با قیام ابومسلم حکومت بنی امیه را منقرض و خود بر مسند خلافت بنشینند. اما مرگ ابومسلم توسط دومین خلیفه عباسی، سبب شورشهای متعدد از سوی ایرانیان بخصوص در منطقه خراسان شد که در نتیجه این شورشها عباسیان در یافتند که برای اداره خراسان راهی جز واگذاری آن به خود ایرانیان ندارند. این تحقیق در چهار فصل ساماندهی شده است.