نام پژوهشگر: ثریا حسین پور طوسی

بررسی واژگان و نوواژگان مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در حوزه هوانوردی بازرگانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  ثریا حسین پور طوسی   علی خزاعی فرید

تاکید بیش از حد فرهنگستان زبان و ادب فارسی بر استفاده از معادل های پیشنهادی برای واژگان علمی و فنی اگرچه با هدف تقویت زبان فارسی در حوزه علمی و فنی صورت می گیرد اما ممکن است در صورت نادرست بودن روش ساخت واژه ها نتیجه مطلوب به بار نیاید. این تحقیق که مطالعه ای کیفی و توصیفی است به بررسی این سوال می پردازد که آیا واژگان مصوب فرهنگستان در حوزه هواپیمایی بازرگانی، کاربردی است؟ در این پژوهش با استفاده از روش مصاحبه و توزیع پرسشنامه از کارکنان 7 شرکت هواپیمایی در خصوص 35 واژه مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در حوزه هوانوردی بازرگانی نظرسنجی شده است. میزان پذیرش واژگان معادل از طریق محاسبه میانگین به کمک نرم افزار spssبا جمع آوری 100 پرسشنامه و 10 مصاحبه با شاغلان در صنعت، که واژگان منتخب را از سه منظر: رسایی و قابل درک بودن، خوش ساخت بودن و تلفظ آسان و اینکه واژه خارجی یا معادل فارسی ترجیح داده می شود، محاسبه شده است. نظرات کاربران در مورد ایراداتی که به برخی واژگان وارد است و پیشنهادهای آنان بیان شده و توضیح داده شده که تعدادی از واژگان پیشنهادی با اصول واژه سازی گروه واژه گزینی فرهنگستان مغایرتهایی دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد از میان دو رویکرد ترجمه مفهومی و ترجمه تحت الفظی در ساخت واژگان؛ ترجمه مفهومی، واژگانی رساتر و خوش ساخت تر به وجود آورده است حال آنکه که ترجمه تحت الفظی، واژگانی نارسا و نامفهوم ایجاد کرده است.با بررسی پاسخهای ارائه شده واژگان مصوب به سه گروه تقسیم شده اند:واژگانی با کمترین میزان رسایی و خوش ساخت بودن، واژگانی با بیشترین میزان رسایی و خوش ساخت بودن و واژگانی که در مرز بین این دو نوع واژه قرار دارند و اگرچه مورد پذیرش کامل قرار نگرفته اند اما با آنها مخالفت نیز نشده و گمان میرود این قابلیت را دارند که به مرور زمان مورد کاربری واقع شوند.گر چه نتایج پرسشنامه ها نشان میدهد که کاربران به طور کلی واژه خارجی را بر معادل پیشنهادی ترجیح داده اند.