هدف: این پژوهش به منظور مقایسه رضایت زناشویی، تمایز یافتگی و الگوهای ارتباطی در زوجین همسان و مکمل انجام یافت. روش: پژوهش حاضر از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری زوجین ساکن در شهر تهران و گروه نمونه 404 زوج (808 نفر) بودند که به صورت در دسترس از سه مرکز (مهدهای کودک، سرای محلات و حوزه های علمیه) انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه شخصیتی neo-ffi، رضایت زناشویی enrich، الگوهای ارتباطی (cpq)، تمایزیافتگی خود (dsi-r) جمع آوری و از طریق آزمون های آماری تحلیل واریانس چند گانه، رگرسیون چند متغیره و همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: میزان رضایت زناشویی زنان در زوجین همسان به لحاظ ویژگی های شخصیتی روان آزرده گرایی، برون گرایی، گشودگی و باوجدان بودن بطور معنی داری بیشتر از زوجین مکمل است، اما در بعد موافق بودن تفاوت معناداری مشاهده نشد. میزان رضایت زناشویی مردان در زوجین همسان به لحاظ ویژگی شخصیتی برون گرایی بیشتر از زوجین مکمل بود، اما همسانی در ابعادروان آزرده گرایی، موافق بودن، گشودگی و باوجدان بودنتفاوت معناداری در پی نداشت. میزان تمایزیافتگی زنان در زوجین همسان به لحاظ کلیه ویژگی های شخصیتی نئو بیشتر از زوجین مکمل بود. میزان تمایزیافتگی مردان در زوجین همسان به لحاظ ویژگی های شخصیتی روان آزرده گرایی و با وجدان بودن بیشتر از زوجین مکمل بود، اما همسانی در ابعاد شخصیتی برون گرایی، موافق بودن و گشودگی تفاوت معناداری در پی نداشت. نمره الگوی ارتباطی سازنده زنان در زوجین همسان به لحاظ ویژگی های شخصیتی روان آزرده گرایی، برون گرایی، گشودگی و با وجدان بودن بیشتر از زوجین مکمل بود اما در بعد موافق بودن تفاوت معناداری مشاهده نشد. نمره الگوی ارتباطی سازنده مردان در زوجین همسان به لحاظ ویژگی شخصیتی گشودگی بیشتر از زوجین مکمل بود، اما همسانی درابعادروان آزرده گرایی، برون گرایی، موافق بودن و با وجدان بودن تفاوت معناداری در پی نداشت. نتیجه گیری: میزان رضایت زناشویی، تمایزیافتگی و کاربرد الگوهای ارتباطی سازنده در زوجین همسان بیشتر از زوجین مکمل است. بنابراین ارزیابی میزان همسانی در مشاوره های ازدواج با بهره گیری از آزمون های معتبر ضرورت پیدا می کند.