نام پژوهشگر: زهره مرنجیان آرانی

بررسی نقش و جایگاه سیاسی میرزا علی اکبرخان داور در تحولات سیاسی عصر رضاشاه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  زهره مرنجیان آرانی   فیاض زاهد

میرزاعلی¬اکبرخان داور از تحصیل¬کردگان دارالفنون، مسلط به زبان فرانسه و فارغ¬التحصیل رشته¬ی حقوق بود. اقامت یازده ساله¬اش در اروپا به افزایش دانسته¬ها و قوام اندیشه¬هایش منجر گردید و پس از بازگشت، روزنامه¬ی مرد آزاد، حزب رادیکال و نمایندگی مجلس، ابزار هدفمندی برای دستیابی به آمال سیاسی وی محسوب می¬شدند. اگر حیات سیاسی و اجتماعی داور به دو حوزه¬ی اندیشه و عمل مجزا گردد، شاید بتوان دوران حضور او در وزارت فوائد عامه، عدلیه و دارائی را دورانی دانست که وی با قدری فاصله از هیجانات و نظریه¬پردازی-های سیاسی، با تلاشی بی¬وقفه در جهت سازندگی دولت جدید گام برمی¬دارد. وی موفق شد در وزارت دارائی روال جدیدی را در چرخه¬ی اقتصاد کشور به وجود آورد و در وزارت فوائد عامه نیز با توجه به مدت کوتاه خدمت در این وزارت¬خانه، کارنامه¬ی قابل قبولی را از خود به جای بگذارد، اما آنچه که به وی هویتی تاریخی بخشید حضور او در وزارت عدلیه، پایه¬ریزی عدلیه¬ی نوین و تغیر در اصول و فروع این وزارت¬خانه بود؛ چنان¬که از این پس او را با نام عدلیه¬اش می¬شناسند. داور پس از یک دهه خدمت در جایگاه وزارت و عبور از چالش¬های موجود در هر وزارت¬خانه و نیز مواجهه با غضب و ناسپاسی فرمانروا، برای روح خسته و اعصاب پریشان خود مرهمی جز مرگ نیافت. بی¬شک داور یکی از تأثیرگذارترین شخصیت-های سیاسی در تاریخ معاصر ایران محسوب می¬شود.