ارزشیابی فرایند ارزیابی اسناد، برای تعیین مدت زمان نگهداری آن ها است. شامل تصمیم گیری درباره ی این که ارزش طولانی مدت اسناد، هزینه ی نگهداری آن ها در آرشیو را توجیه می کند یا نه؟ ارزشیابی به علت این که تعیین می کند چه اسنادی را نگهداری و چه اسنادی را امحا کنیم اساس مسئولیت های آرشیوی است. برای پاسخ گویی به چالش های مطرح شده بوسیله ی شیوه-های سنتی ارزشیابی، تحقیقات بسیاری انجام گرفت و شیوه های جدیدی مطرح شد. با توجه به این که روش جدول بندی و سیاهه ی اسناد که هم اکنون در سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ایران مورد استفاده است، در بسیاری از کشورها مورد تجدید نظر قرار گرفته و یا حتی شیوه ی جدیدی به جای آن به کار برده شده است. در این پژوهش برای نشان دادن شیوه ارزشیابی که بتواند ضعف های این شیوه را مشخص و تاحدودی برطرف سازد، از طریق مطالعه ی تطبیقی پیمایشی به بررسی شیوه ی ارزشیابی به کار رفته در سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ایران و کتابخانه و آرشیو کانادا می پردازد. برای گردآوری داده ها از سیاهه ی وارسی محقق ساخته استفاده شده است. این پژوهش پس از توصیف جامعی از چگونگی فرآیند ارزشیابی در سازمان های مذکور، به تطبیق آن ها می پردازد. بر اساس مطالعات به عمل آمده در مورد ویژگی-های فرآیند ارزشیابی، سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ایران 30 درصد وکتابخانه و آرشیو کانادا 84 درصد موارد را دارا است. در مورد معیارهای ارزشیابی، در تحلیل عملکردی سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ایران 33درصد و کتابخانه و آرشیو کانادا صد در صد موارد یاد شده را دارا است. در مورد معیار تحلیل محتوی هر دو کشور تمامی معیارها را دارند. در پایان جهت بهبود وضعیت ارزشیابی پیشنهاد می شود سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ایران از روش های ارزشیابی کل به جز استفاده کند که ارزشیابی کلان کانادا نمونه ی مناسبی به نظر می آید.

پژوهش حاضر به منظور بررسی روند تنظیم و توصیف اسناد در آرشیو ملی ایران انجام شد. این پژوهش با رویکرد ترکیبی و در دو بخش کمی و کیفی انجام شد. روش گردآوری داده ها در بخش کمی، پرسشنامه محقق-ساخته و در بخش کیفی مصاحبه عمیق؛ و روش سازماندهی داده ها در بخش کیفی ، نمایه سازی مقوله ای با ارجاع متقابل است. جامعه پژوهش شامل 7 نفر از صاحب نظران حوزه آرشیو، بویژه حوزه تنظیم و توصیف آرشیوی بودند که از نزدیک با فعالیت های آرشیو ملی ایران آشنایی داشتند. یافته های بخش کمی پژوهش نشان داد که از بین 77 نشانگر توصیفی موجود در پرسشنامه محقق ساخته، 40 نشانگر توصیفی بااهمیت شناسایی شدند. یافته های بخش کیفی پژوهش نشان داد که سطح فعلی تنظیم و توصیف در آرشیو ملی ایران، سطح پرونده است، منشأ اسناد به تحویل دهنده آن اطلاق می شود ودرک واحدی از مفاهیم پایه نظری آرشیوی میان حرفه مندان آرشیو ایران وجود ندارد. به نظر می رسد با رویکرد فعلی تنظیم و توصیف اسناد در آرشیو ملی ایران زمینه عملکردی و تاریخچه اداری و منشائی اسناد از بین می رود، بنابراین پیشنهاد شد که با اتخاذ رویکرد سری-محور و تاکید بر حفظ ساختار بیرونی و درونی اسناد، مبنای تنظیم و توصیف در آرشیو ملی ایران سطح سری قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر سنجش نگهداری از دانش در موسسه مطالعات بین المللی انرژی می باشد. روش پژوهش پیمایشی توصیفی است وبرای گردآوری داده ها از یک پرسشنامه نگهداری دانش و دو مصاحبه استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کارشناسان و پژوهشگران مشغول به کار در موسسه مطالعات بین المللی انرژی است که جمعا تعداد آنها شصت نفر می باشد که به علت محدودیت جامعه، تمامی آنها مورد بررسی قرار گرفتند. برای سنجش نگهداری دانش از هشت فاکتور ملاقات وارتباطات رو در رو، فرایند اشتراک فکری ، مستند سازی ، سیستم چرخش شغلی، سیستم تشویقی و رقابتی اشتراک دانش ، قابلیت خود سازماندهی، ایجاد دانش جدید، سیستم آموزشی و حمایتی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد نگهداری دانش در موسسه مطالعات بین المللی انرژی در وضعیت متوسطی قرار دارد از جمله نقاط ضعف موجود میتوان به وضعیت نامطلوب مستند سازی روند حل مشکلات و مسائل پیش آمده در روند جاری اجرای فعالیت ها وپروژه های محوله، نبود سیستم یکپارچه حمایتی مدون در کل موسسه بین پژوهشکده ها به منظور تشویق و حمایت از کار گروهی، نبود نرم افزار مدیریت دانش در موسسه ، پایین بودن میزان ارتباط و اشتراک دانش در میان پژوهشگران و کارشناسان در بین پژوهشکده ها اشاره کرد. با توجه به این یافته ها واضهارات مدیران ارشد موسسه وضعیت موسسه از لحاظ نگهداری دانش با توجه به مدل ارائه شده بین سطح دو و سه است که در صورت استقرار نرم افزار مربوطه و برقرای سیستم ارتباطاتی موثر در بین پژوهشکده ها و همگونی نیروی انسانی از نظر تخصص و استفاده از کارشناسان پژوهشکده های دیگر در اجرای پروژه های مربوط به آنها و تاکید مدیران ارشد در مورد مستند سازی مراحل اجرایی و نتایج پروژه ها، این پتانسیل وجود دارد که به راحتی به بالای سطح سه دست یابند.

پژوهش حاضر تعیین نرخ موجود بودن و دسترس پذیری مجموعه تک نگاشت ها (کتاب چاپی) فارسی در مجموعه کتابخانه ملی ایران است. مدخل های موجود در فهرست کتابهای چاپی فار سی (1351) به عنوان جامع ترین لیست کتابهای چاپی فارسی تا پایان دهه 1340 و کل رکوردهای موجود در سی دی کتاب شناسی ملی ایران ویرایش 13 جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده است. این دو منبع با استفاده از جدول تصادفی مورگان دو نمونه 384 تائی تهیه شد. حجم نمونه با در نظر گرفتن سطح اطمینان 95 درصد حجم نمونه از فرمول کوکران به دست آمد و در فهرست آنلاین کتابخانه ملی وجود آنها چک و به منظور چک دسترس پذیری، در مورد اقلام موجود اقدام شد. از چک لیست کتب از سی دی کتابشناسی ملی ایران جهت گردآوری داده ها استفاده شده است. رکورد کتابشناختی 52.3% از کتابهای چاپی فارسی منتشر شده پیش از 1350 و 77 % درصد از کتابهای چاپی فارسی منتشر شده بعد از 1350 در اپک کتابخانه موجود است، اما تنها به 71.4 %از عناوین منتشر شده بعد از 1350 دسترس پذیری فیزیکی فراهم بوده است (نرخ دسترس پذیری کتابهای پیش از 1350 بررسی نشد). علل دسترس ناپذیری به دلیل کند بودن روند فهرست نویسی و آماده سازی کتاب در بخش اطلاع رسانی دسترس پذیر نیستند. روند تحویل کتاب به کاربران نیز بیش از میزان مقرر (20 دقیقه) به طول می انجامد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

امروزه کلیه ادارات و سازمان های دولتی روزانه اسنادی را در راستای فعالیت های کاری به شکل الکترونیکی تهیه و تولید می نمایند. با افزایش حجم اسناد در قالب الکترونیکی مسائل مربوط به سازماندهی، حفظ و نگهداری، پردازش، اطلاع رسانی و مدیریت آنها مطرح می گردد. حفظ آرشیوهای الکترونیکی و ایجاد نظام مدیریت اسناد به سازمان ها کمک می کند تا اسناد الکترونیکی را به شکل اولیه تا رسیدن به آرشیو ملی حفظ نمایند. در این راستا، دست اندرکاران اطلاع رسانی ازجمله مدیران اسناد و آرشیوها می بایست توجه خود را معطوف به مدیریت اسناد الکترونیکی نمایند. از جمله مقوله های مهم در مدیریت اسناد الکترونیکی، استانداردهای اسناد الکترونیکی می باشد.پژوهش حاضر، با هدف بررسی استانداردهای بین المللی در زمینه اسناد الکترونیکی و تهیه پیش نویس استاندارد مناسب برای آرشیو ملی ایران انجام یافته است. جامعه این پژوهش پنج استاندارد تدوین شده در زمینه مدیریت اسناد الکترونیکی در سازمان بین المللی استاندارد (ایزو) می باشد. در این پژوهش که با استفاده از روش کتابخانه ای و پیمایش تطبیقی انجام گردیده، با تهیه چک لیستی که شامل 17 شاخص از استانداردهای اسناد الکترونیکی بود، به مقایسه این استانداردها، پرداخته و کارآمد ترین آنها انتخاب گردید. در نهایت استاندارد انتخاب شده در شش کشور پیشرو در زمینه مدیریت اسناد الکترونیکی مورد بررسی قرارگرفت.نتیجه این پژوهش نشان داد که استاندارد ایزو 15489 اولین و ضروری ترین استاندارد در زمینه مدیریت اسناد الکترونیکی می باشد. این استاندارد با کسب 14 شاخص از کل شاخص های تهیه شده برای استانداردهای اسناد الکترونیکی بیشترین امتیاز را کسب نمود، بنابراین نحوه به کارگیری این استاندارد در شش کشور مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان داد که هر شش کشور این استاندارد را اجرا، در مواردی برای بکار گیری بهتر آن اقدام به تهیه راهنما نموده اند.بنابراین پیشنهاد می شود آرشیو ملی ایران، این استاندارد را به دلیل عملکرد مطلوب آن در سایر کشورها، به عنوان اولین استاندارد در مدیریت اسناد الکترونیکی پذیرفته و با اطلاع رسانی مناسب به معرفی این استاندارد در کشور بپردازد. پژوهشگر، بر اساس یافته های پژوهش حاضر اقدام به تهیه پیش نویس برای مدیریت اسناد الکترونیکی نموده است.