جنس گون با داشتن تقریباً 3000 گونه، بزرگ ترین جنس از تیره حبوبات می-باشد. گون های خاردار (تراگاکانتیک) گیاهانی چوبی هستند و در مناطق کوهستانی و نیمه کوهستانی خشک رویش دارند. به لحاظ تعداد گونه، گون های خاردار با داشتن 300 گونه در 17 بخشه یکی از بزرگ ترین گروه ها در جنس .astragalus l هستند. در مطالعات سیستماتیکی حاضر، به منظور تعیین روابط بین گونه ای و قرابت گونه-ها، ویژگی های ریخت شناسی، کروموزومی و ریز ریخت شناسی در 12 بخشه از گروه گون های خاردار مورد مطالعه قرار گرفت. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار-های mvsp 3.1 وspss 9.0 مورد آنالیز قرار گرفت. در مطالعه ریخت شناسی، 82 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های زایشی و رویشی در گونه های متعلق به 12 بخشه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج توانست یگ گروه بندی مناسبی را بین بخشه های مختلف از گون های خاردار ارائه کند، به طوری که بخشه هایی با کاسه متورم و دارای دمگل آذین کوتاه یا بلند در کنار یکدیگر در یک گروه جداگانه و سایر بخشه ها در گروه واجد کاسه غیر متورم و بدون دمگل آذین قرار می-گیرند.به طور کلی بر اساس مطالعات انجام شده دراین پایان نامه، مجموعه گون های خاردار را در یک زیر بخش تحت عنوان tragacantha معرفی کنیم.چند گونه ازa. sect . hymenostegis bunge مانند گونه هایa. chrysostachys boiss., a. lagopoides lam., a. pereshkhoranicus massuuomi & f. ghahremani, a. glumaceus boiss. and a. chehreganii zarre & podlech, به صورت جمعیتی مورد بررسی قرار گرفتند و به دلیل تعلق به زیستگاه های مختلف تنوع بسیار بالایی را نشان دادند. گروه بندی حاصل از مطالعات ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه تا حدودی تایید کننده مطالعات ریخت شناسی است. سه ویژگی طول قطبی، طول شیار، طول و عرض گرانول ویژگی های ارزشمندی برای تفکیک گونه های مختلف این گروه از گون ها از یکدیگر هستند. مطالعه میوزی حالات تری پلوئیدی و تترا پلوئیدی و اکتاپلوئیدی را برای چند گونه از بخشه-های hymenostagis، rhacophorus، macrophyllium و platonychium نشان داد و برای سایر گونه های مورد مطالعه حالت دیپلوئیدی مشاهده شد. نتایج بدست آمده از مطالعه رفتار های میوزی جمعیت ها وگونه های مختلف، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی دانه گرده را در سطح گونه تائید می-کند.

جنس گون با حدود 2500 گونه بزرگ ترین جنس گیاهان گل دار در دنیا است. ایران به تنهایی با داشتن 850 گونه یکی از مراکز اصلی تنوع این جنس است. بخشdc. incani یکی از بزرگ ترین و متنوع ترین بخش ها در میان گون های کرک دو شاخه است که تقریبا دارای 135 گونه در سراسر دنیا می باشد. این بخش با 73 گونه در ایران که 57 گونه آن انحصاری است، یکی از مهم ترین مراکز گونه زایی و تنوع خود را در این کشور دارد و از این رو یکی از پیچیده ترین بخش ها به لحاظ سیستماتیکی در این کشور است. در این بررسی ویژگی های ریخت شناختی, ریز ریخت شناختی, کروموزومی مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتری spss 9.0 و هم چنین mvsp آنالیز و تجزیه به مولفه های اصلی pco)) جهت بررسی نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای بکار رفت و روابط میان گونه های بخش مطالعه گردید. بدین منظور در رده بندی فنتیکی، خوشه-بندی گونه ها با استفاده از ضرایب عدم تشابه euclidean و average taxonomic distance انجام شد و قرابت بین گونه ها مشخص گردید. در این مطالعه ریخت شناختی 84 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی برای 252 فرد از 40 گونه مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس داده های حاصل در مورد گونه های تحت بررسی در این بخش 8 گروه شناسایی شد و در آنالیزدر 3 سری مورد بررسی قرار گرفت. سری اول شامل گونه های دارای گل بنفش, سری دوم شامل گونه های دارای گل زرد با میوه ی کوتاه و سری سوم شامل گونه های دارای گل زرد با میوه ی بلند بود. در مطالعه موارد فوق، آنالیز به طور جداگانه برای 8 گروه شناسایی شده انجام گرفت. دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه بندی حاصل از مطالعات ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه و گروه ها تا حدودی تایید کننده مطالعات ریخت شناسی است. مطالعه میوزی حالات اتوتتراپلوئیدی و آلو تتراپلوئیدی را برای چند گونه نشان داد و برای سایر گونه های مورد مطالعه حالت دیپلوئیدی مشاهده شد. نتایج بدست آمده از مطالعه رفتار های میوزی جمعیت ها وگونه های مختلف، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی دانه گرده را در سطح گونه و گروه ها تائید می کند.

چکیده: جنس onobrychis millerبا بیش از 70 گونه در ایران پس از جنس گون بزرگ ترین جنس از تیره fabaceae است. گیاهان این جنس به دلیل ارزش غذایی بالا، اغلب به عنوان علوفه مورد استفاده قرار می گیرند. بخش های onobrychis و hilobrychisاز بخش های مهم این جنس در ایران می باشند. در این مطالعه فرآیند اندام زایی و رویان زایی بدنی با استفاده از قطعات جداکشت مختلف حاصل از دانه رست (محور زیرلپه، محور روی لپه و لپه) در گونه های o. viciifolia، o. sosnovskyi، o. aucheri و o. altissima مورد مطالعه قرار گرفت. رویان های بدنی و نوشاخه ها در محیط کشت ms واجد غلظت های مختلفی از هورمون های naa، bap و 2,4-d القاء شدند. رویان های بدنی کروی با انتقال به محیط کشت ms فاقد هورمون، مراحل بلوغ را سپری کرده و جوانه زدند. مطالعات بافت شناسی مراحل مختلف رویان زایی بدنی را تایید نمود. رویان های جوانه زده و نوشاخه ها با انتقال به محیط کشت ms واجد 5/0- 1 میلی گرم در لیتر naa و 1 میلی گرم در لیتر bap تکثیر و سپس با انتقال به محیط کشت ms واجد 1 میلی گرم در لیتر naa یا 3 میلی گرم در لیتر iba ریشه دار شدند. به منظور درک فرآیند بلوغ رویان های بدنی، تغییرات محتوای پروتئین کل و نیز الگوی پروتئینی طی رویان زایی بدنی به روش های اسپکتروفتومتری و page-sds مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که سنتز پروتئین ها در طی بلوغ رویان ها افزایش یافته و پروتئین های 14، 16، 24، 44 و 50 کیلو دالتونی در رویان های قلبی شکل و پس از آن قابل تشخیص می باشند. سنتز و راسب شدن این پروتئین های ذخیره ای و lea در طول رویان زایی بدنی و زیگوتی، اغلب با بیان ژن القاء شده توسط تنش خشکی یا aba تنظیم می شود. فعالیت آنزیم های پلی فنل اکسیداز و پراکسیداز در طی رویان زایی بدنی به روش اسپکتروفتومتری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل حاکی از افزایش فعالیت این آنزیم ها در طی پیشرفت مراحل بلوغ رویانی است. همچنین محتوای ترکیبات فنلی کل در مراحل مختلف رویان زایی بدنی به روش اسپکتروفتومتری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش میزان اکسین در هنگام القای رویان زایی بدنی، میزان ترکیبات فنلی افزایش یافته و سپس با پیشرفت مراحل رویانی و بلوغ رویان ها کاهش می یابد.

جنس onobrychis millerبا بیش از 70 گونه در ایران پس از جنس گون بزرگترین جنس از تیره fabaceae است. گیاهان این جنس بدلیل ارزش غذایی بالا، اغلب به عنوان علوفه مورد استفاده قرار می گیرند. بخش onobrychis یکی از بخش های مهم این جنس در ایران می-باشد. در این مطالعه فرایند اندام زایی و رویان زایی بدنی با استفاده از قطعات جداکشت مختلف حاصل از دانه رست (محور زیرلپه، محور روی لپه و لپه) در گونه های o. verae،o. megataphros ، o. altissima و o. shahpurensis مورد مطالعه قرار گرفت. رویان های بدنی و نوشاخه ها در محیط کشت ms واجد غلظت های مختلفی ازهورمون های naa، bap و 2,4- d القاء شدند. رویان های بدنی کروی با انتقال به محیط کشت ms فاقد هورمون، مراحل بلوغ را سپری کرده و جوانه زدند. مطالعات بافت شناسی مراحل مختلف رویان زایی بدنی را تائید نمود. رویان های جوانه زده و نوشاخه ها با انتقال به محیط کشت ms واجد 1 -5/0 میلی گرم در لیتر naa و 1 میلی-گرم در لیتر bap تکثیر و با انتقال به محیط کشت ms واجد 1 میلی گرم در لیتر naa یا 3 میلی گرم در لیتر iba ریشه دار شدند. به منظور درک فرایند بلوغ رویان های بدنی، تغییرات محتوای پروتئین کل و نیز الگوی پروتئینی طی رویان زایی بدنی به روش اسپکتروفتومتری و page -sds مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که سنتز پروتئین در طی بلوغ رویان ها افزایش یافته و پروتئین های 11، 14، 24، 40 و 44 کیلو دالتونی در رویان های قلبی شکل و پس از آن قابل تشخیص می باشند. سنتز و راسب شدن این پروتئین های ذخیره ای و lea در طول رویان زایی بدنی و زیگوتی، اغلب با بیان ژن القاء شده توسط تنش خشکی یا aba تنظیم می شود. فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در طی رویان زایی بدنی به روش اسپکتروفتومتری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاکی از افزایش فعالیت این آنزیم در طی پیشرفت مراحل بلوغ رویانی است. همچنین محتوای فنل کل در مراحل مختلف رویان زایی بدنی به روش اسپکتروفتومتری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش میزان اکسین در هنگام القاء رویان زایی بدنی، میزان ترکیبات فنلی افزایش یافته و سپس با پیشرفت مراحل رویانی و بلوغ رویان ها کاهش می یابد. محتوای ترکیبات فلاونوئیدی در مراحل مختلف رویان زایی بدنی به روش اسپکتروفتومتری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با القاء رویان زایی بدنی محتوای فلاونوئید کل افزایش می یابد. افزایش مقدار فلاونوئید در طول مراحل رویان زایی بدنی می تواند با پاسخ قطعات جداکشت در برابر تنش های موجود در محیط کشت که به بیان ژن های بلوغ و نمو رویان ها کمک می کند، ارتباط داشته باشد. فعالیت مهارکنندگی رادیکال های اکسیژن در کالوس و گیاهچه های باززایی شده به روش اسپکتروفتومتری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که فعالیت مهار کنندگی رادیکال-های اکسیژن در طول مراحل رویان زایی بدنی افزایش می یابد.

جنس onobrychis یکی از جنس های بزرگ تیره fabaceae است که از 9 بخش تشکیل شده است. گیاهان این جنس اساساً در نواحی معتدل شمالی پراکنش دارند، لیکن مرکز اصلی تنوع آنها نواحی شرق مدیترانه و غرب آسیا است. بسیاری از گونه-های این جنس بدلیل ارزش تغذیه ای بالا و نیز ارزش زینتی شان بسیار مورد توجه هستند. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی گونه-های مختلف جمع آوری شده این جنس به منظور تعیین روابط درون و بین گونه ای و نزدیکی گونه ها با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، گرده شناسی و کروموزومی صورت گرفت. داده های حاصل از این مطالعات توسط نرم افزارهای mvsp 3.1 و spss 9.0 مورد آنالیز قرار گرفت. در مطالعه ریخت شناسی 72 ویژگی کمی و کیفی مختلف در جمعیت ها و گونه های مختلف بخش های lophobrychis، heliobrychis، afghanicaو laxiflorae مورد ارزیابی قرار گرفت. مطالعه ریخت شناسی گونه های مورد مطالعه را در دو گروه اصلی قرارداد: گروه اول شامل جمیت های مختلف گونه های o. melanotricha، o. atropatana، o. scorbiculata، o. heterophyla، o. gaubae، o. andalanica، o. psoralifolia و o. laxiflora از بخش های laxiflorae وheliobrychis است. این گونه ها همگی چند ساله هستند، گوشواره در گیاهان این گروه برگی و جام، درفش، ناو و بال آنها نسبت به گروه دیگر بلندتر است. گروه دوم جمعیت های مختلف گونه های o. micrantha، o. pulchella، o. crista-galli، o. caput-galli، o. aequidentata، o. aucheri، o. iranensis، o. heliocarpa و o. tavernieraeolia از بخش های heliobrychis، lophobrychis و afghanica را در بر می گیرد که همگی یکساله هستند و به علت داشتن گوشواره غشایی و کاغذی و کوتاه بودن جام، درفش، ناو و بال از گروه 1 جدا شده است. گروه 1 خود به سه زیر گروه تقسیم می شود. ویژگی اصلی زیرگروه اول دارا بودن میوه تخت، نیم دایره ای و فاقد سیخک است. زیرگروه دوم دارای میوه محدب، بیضی شکل و سیخک دار است. گیاهان زیرگروه سوم بی ساقه یا دارای ساقه کوتاه هستند. گروه 2 خود به دو زیرگروه تقسیم می شود: زیر گروه اول دارای برگچه های خطی - مستطیلی و تعداد جفت برگچه بیشتر (9-3) و همچنین طول گیاه بلندتر هستند. زیرگروه دوم شامل سایر گونه های یکساله است. کوتاه بودن طول گیاه و3-1جفت برگچه ای بودن و برگچه های بیضی، واژتخم مرغی و دایره ای شکل از ویژگی اعضای این گروه است. در بررسی گرده شناسی، بر اساس طول استوایی، سه گروه اصلی تشخیص داده شد که این نتایج کاملاً با گروه بندی حاصل از داده های ریخت شناختی منطبق است. به نظر می رسد که سه ویژگی طول قطبی، قطر استوایی و طول شیار می توانند ویژگی های نسبتاً ارزشمندی برای جدا کردن گروه های فنتیکی این جنس باشند. مطالعه میوزی عدد کروموزومی 8 =n را برای دو گونه o.melanotricha و o. aucheri نشان داد. به طور کلی بر اساس رفتار میوز و آنالیز های به دست آمده می توان دو گروه اصلی را مشخص نمود. در گروه اول جمعیت های مختلف گونه o. melanotricha و گونه o. aucheri قرار می گیرند و گروه دوم سه جمعیت از گونه o. melanotricha را در بر می گیرد.

جنس مریم گلی (l. salvia) بزرگترین جنس تیره lamiaceae است. این جنس با 800 گونه، پراکنش وسیعی در سرتاسر دنیا دارد. مراکز اصلی تنوع این جنس نواحی مدیترانه ، آسیای مرکزی، آمریکا و جنوب آفریقا می باشد. این جنس در ایران 58 گونه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 17 گونه آن انحصاری است. اکثریت اعضای این جنس را گیاهان دارویی تشکیل می دهند و متابولیت-های ثانویه آنها دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتری و ضد قارچی هستند. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی250 جمعیت متعلق به 29 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت-شناختی دانه گرده و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتری spss 9.0 و mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 79 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های جام گل، 7 گروه شناسایی شد. مطالعه ریز ریخت شناسی دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود 5 عدد پایه کروموزومی 12و 11، 10، 9، 8، 7 x =و دو سطح پلوئیدی (2n = 2x و 2n = 4x) در گونه های مورد مطالعه است، گرچه حالت تتراپلوئیدی تنها در یک جمعیت از گونه s. multicaules مشاهده شد. نتایج حاصل از مطالعه رفتار میوزی در جمعیت ها وگونه های مختلف، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناختی و ریزریخت شناختی دانه گرده را در سطح گونه تائید می کند.

جنس گون بزرگ ترین جنس گیاهان گل دار بوده و دارای 3000-2500 گونه و حدود 250 بخش در جهان است. بخشcaprini dc. با حدود 120 گونه یکی از بزرگترین بخش های این جنس می باشد. گیاهان متعلق به این بخش به واسطه دارا بودن گل های زرد و فرم رویشی بدون ساقه از سایر بخش های این جنس مجزا می شوند. در این بررسی ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت شناختی و کروموزومی موردمطالعه قرار گرفت و در نهایت داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزارهای کامپیوتری spss 9.0 وهمچنین mvsp آنالیز وتجزیه به مولفه های اصلی(pco) جهت بررسی نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای به کاررفت و روابط میان گونه های بخش مطالعه گردید. بدین منظور در رده بندی فنتیکی، خوشه بندی گونه ها با استفاده از ضرایب عدم تشابه euclidean و average taxonomic distance انجام شد و قرابت بین گونه ها مشخص گردید. در مطالعه ریخت شناسی ،75 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی وزایشی برای 108 جمعیت از 40 گونه مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس داده های حاصل در این بخش 5 گروه شناسایی شد که در آنالیز در 4سری مورد بررسی قرار گرفت. دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرارگرفتند. گروه بندی حاصل از مطالعات ریزریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه و گروه ها تایید کننده مطالعات ریخت شناسی است. نتایج بدست آمده ازمطالعه رفتار میوزی در جمعیت ها و گونه های مختلف ، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناسی و ریز ریخت شناسی دانه گرده را درسطح گونه و گروه ها تایید می کند.

جنس onobrychis millerبا بیش از 70 گونه در ایران پس از جنس گون بزرگ ترین جنس از تیره fabaceae است. گیاهان این جنس به دلیل ارزش غذایی بالا، اغلب به عنوان علوفه مورد استفاده قرار می گیرند. بخش های onobrychis، hymenobrychis و heliobrychis از بخش های مهم این جنس در ایران می باشند که سه گونه از این 3 بخش، o subnitens، o. viciifolia و o. melanotricha در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت. اندام زایی و رویان زایی بدنی با استفاده از قطعات جداکشت مختلف حاصل از دانه رست (محور زیرلپه، محور روی لپه و لپه) در گونه های o. viciifolia و o. melanotricha مورد مطالعه قرار گرفت. رویان های بدنی و نوشاخه ها در محیط کشت ms واجد غلظت های مختلفی از هورمون های kin، bap و 2,4-d القاء شده و با انتقال به محیط کشت ms حاوی 5/0 میلی گرم در لیتر naa و 1 میلی گرم در لیتر bap به گیاهچه باززایی شدند. بعلاوه اثر تنش شوری (شامل ?(شاهد)، ??، ??? و mm nacl ???) بر روی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در سه گونه اسپرس مورد مطالعه قرار گرفت. شوری یکی از مشکلات در حال افزایش جهان است که سطح وسیعی از اراضی کشور ما را نیز دربرمی گیرد. با توجه به افزایش سطح اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب در کشور شناسایی گیاهان مرتعی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. پارامترهای مختلف رشد در هر سه گونه به طور عمده توسط سطوح شوری بویژه در غلظت های بالاتر تحت تاثیر قرار گرفت. درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، وزن تر و خشک کل، محتوای نسبی آب و میزان رشد نسبی بویژه درغلظت 200 میلی مولار کاهش یافت. محتوای پروتئین کل به روش اسپکتروفتومتری, page-sds و page مورد مطالعه قرار گرفت. سنتز پروتئین ها طی تنش افزایش یافته و پروتئین های 50، 55، 120 و 170 کیلودالتونی در غلظت های بالای نمک (200 میلی مولار) مشاهده گردید. فعالیت آنزیم های پراکسیداز, پلی فنل اکسیداز, کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز به روش های اسپکتروفتومتری و page بررسی شد. نتایج حاکی از کاهش فعالیت این آنزیم ها با افزایش غلظت نمک می باشد. محتوای پرولین آزاد طی تنش شوری در دانه رست های هر سه گونه افزایش یافت.

جنس teucrium متعلق به تیره lamiaceae است. این جنس با 200 گونه در دو منطقه از جهان به طور گسترده انتشار یافته که شامل اروپای جنوبی و مرکزی ، شمال غربی آسیا است. این جنس در نقاط مختلف ایران دارای 11 گونه با چندین واریته است. جنس stachys متعلق به تیره lamiaceae است. این جنس با 300 گونه در سه منطقه از جهان به طور گسترده انتشار یافته که شامل آمریکا ، اروپا و آسیا است. این جنس در ایران 33 گونه دارد که به طور پراکنده در بیشتر نقاط آن می رویند. مطالعه سیستماتیکی بر روی حدود 307 جمعیت از 158 جمعیت متعلق به سه گونه جنس teucrium و 149 جمعیت از ده گونه جنس stachys به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت شناختی دانه گرده و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتری spss ver 9.0 و mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 59 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس teucrium و 79 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس stachys مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که گونه های مطالعه شده از جنس teucrium در 3 گروه و گونه های stachys در 10 گروه قرار می گیرند. مطالعه ریز ریخت شناسی دانه های گرده پس از استولیز با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عدد پایه کروموزومی 13 x =و سطح پلوئیدی (2n = 2x) برای جنس teucrium و عدد پایه کروموزومی 16 x =و سطح پلوئیدی (2n = 2x) برای جنس stachys در گونه های مورد مطالعه است. نتایج حاصل از مطالعه رفتار میوزی در جمعیت ها وگونه های مختلف، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناختی و ریزریخت شناختی دانه گرده را در سطح گونه تائید می کند.

چکیده: جنس شب بوی وحشی (matthiola r. br.) یکی از جنس های تیره کلمیان (brassicaceae) است. این جنس با 48 گونه چوبی و علفی در حوزه مدیترانه، شمال شرق آفریقا-آسیا پراکنش یافته است و دو منطقه تنوع این جنس در ترکیه و منطقه ایران و توران می باشد. در فلور ایرانیکا برای این جنس 17 گونه معرفی شده است که 7 گونه آن انحصاری ایران هستند. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی 80 جمعیت متعلق به 17 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت شناختی دانه گرده و رفتار میوزی انجام شد. جنس فیبیژیا (fibigia medik) یکی دیگر از جنس های تیره brassicaceae است. این جنس در ایران 5 گونه گیاه علفی چندساله دارد که علاوه بر ایران در عراق، قفقاز، ترکمنستان، شمال سوریه، شرق آناتولی و ارمنستان نیز می روید. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی 21 جمعیت متعلق به 5 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت شناختی دانه گرده و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتری spss 9.0 و3.2 mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 71 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی هر دو جنس مورد بررسی قرار گرفت در جنس شب بوی وحشی بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های برگ، 6 گروه تشخیص داده شد. در جنس فیبیژیا بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های گلبرگ و ابعاد میوه 3 گروه مشخص شد. مطالعه ریز ریخت شناسی دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عدد پایه کروموزومی 8 و 7، 6 x =و دو سطح پلوئیدی (2n = 2x و 2n = 4x) در گونه های جنس شب بوی وحشی و عدد پایه کروموزومی 8 و7= x و یک سطح پلوئیدی در جنس فیبیژیا است. واژه های کلیدی: استولیز، تیره شب بو، دانه گرده، ریخت شناسی، رفتار میوز، عدد کروموزومی ، matthiola r.br، fibigia medik.

جنس dianthus l. یکی از جنس های بزرگ تیره caryophyllaceae است. این جنس در حدود 350 گونه در سرتاسر دنیا دارد. از مراکز اصلی پراکنش آن اروپا، آسیا، آمریکای شمالی و آفریقای شمالی می باشد. این جنس در ایران در حدود 40 گونه دارد که 27 گونه آن انحصاری ایران هستند. مطالعه سیستماتیکی برروی 110 جمعیت متعلق به 21 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، آناتومی و رفتار میوزی انجام شد. جنس silene l. بزرگترین جنس از خانواده caryophyllaceae است. این جنس در حدو 750 گونه در سرتاسر دنیا دارد. بیشترین پراکنش آن در نیمکره شمالی، اروپا، آسیا و آفریقای شمالی است. آسیای جنوب غربی و منطقه جنوب بالکان دو مراکز اصلی تنوع زیستی این جنس در ذنیا به شمار می آیند. 141 گونه از این جنس در محدوده جغرافیایی ایران می رویند که حدود 35 گونه آن انحصاری ایران هستند. مطالعه سیستماتیکی بر روی 150 جمعیت متعلق به 30 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، رفتار میوزی و میتوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزارهای کامپیوتری spss ver 9.0 و mvsp ver 3.2 آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناسی، حدود 58 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس dianthus l. و 63 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس silene l. مورد بررسی قرار گرفت. در جنس dianthus l. سه گروه ودر جنس silene l. شش گروه با داده های ریخت شناسی شناسایی شد. نتایج حاصل از مطالعات سیتوژنتیک در جنس. dianthus l عدد پایه x=10 , x= 15 را نشان داد که دو سطح پلوئیدی در آن مشاهده شد. در جنس silene l. عدد پایه x=10 , x= 12 مشاهده شد که همگی دیپلوئید بودند.

چکیده: جنس l. glycyrrhiza متعلق به تیره fabaceae، دارای گیاهان علفی چند ساله مقاومی است که در خاک های غنی از ماسه و بهره مند از نور شدید بخوبی رشد می کنند. این جنس دارای 3 گونه در ایران است که در بین آن ها g. glabra l. بیشترین پراکنش را در سطح ایران دارد و عصاره ریشه آن که واجد فلاونوئیدها و گلیسیریزین است، کاربرد وسیعی در پزشکی، صنایع غذایی، دخانیات و صنایع دیگر دارد fisch. & c. a. mey. meristotropis با تک گونهxanthoides vassilcz. m.جنس بسیار نزدیک به جنس glycyrrhiza است که پراکنش وسیعی در شمال شرق ایران دارد. نظر به زمان طولانی تکثیر گیاهان این دو جنس به صورت طبیعی بدلیل جوانه زنی ضعیف بذرها و نیز عدم یکنواختی کلونال از طریق بذر، کشت در شیشه ابزار ارزشمندی جهت حفظ ژرم پلاسم این گیاهان، کوتاه کردن زمان رشد و فراهم آوردن کلون های یکنواخت و عاری از پاتوژن می باشد. در این تحقیق امکان تکثیر دو گونهxanthoides m. و g. glabra از طریق اندام زایی مورد مطالعه قرار گرفت. قطعات جداکشت محور زیرلپه، لپه و محور روی لپه حاصل از دانه رست های این دو گیاه در محیط کشت ms واجد غلظت-های متفاوتی از هورمون های naa و bap کشت داده شدند. نتایج نشان داد که پاسخ مورفوژنتیکی قطعات جداکشت محور روی لپه در هر دو گونه مشابه است. در xanthoides m. بیشترین فراوانی القاء ریشه در سطوح پایین naa، و در g. glabra در تیمارهای فاقد bap حاصل گردید. بیشترین فراوانی القاء نوشاخه در g. glabra در تیمارهای فاقد naa حاصل گردید. نوشاخه های حاصل از هر دو گونه پس از انتقال به محیط کشت واجد 1/0 میلی گرم در لیتر naa ریشه دار شده و گیاهچه کامل بوجود آوردند. نظر به اهمیت دارویی گیاهان مورد مطالعه و اثر تنش های محیطی بر روی محتوای متابولیت های ثانویه این گیاهان، در این تحقیق اثر برهم کنش سالیسیلیک اسید (sa) با تنش های اسمزی و سرما بر روی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی، مانند محتوای پروتئین کل، پرولین و فعالیت های آنزیمی پلی فنل اکسیداز (ppo)، پراکسیداز ((prx و فنیل آلانین-آمونیالیاز (pal) دو گونه مورد مطالعه بررسی شد. نتایج نشان داد که تنش اسمزی و سرما محتوای پروتئین کل را در هر دو گونه کاهش داده و sa موجب افزایش آن شد. نتایج حاصل از مطالعه الکتروفورزی پروتئین ها نشان داد که sa بیان پروتئین های القاء شونده تحت تنش را افزایش می دهد. نتایج نشان داد که تنش سرما در هر دو گونه اثری بر فعالیت آنزیم ppo ندارد و sa فعالیت آن را در هر دو گونه کاهش می دهد. تنش اسمزی در هر دو گونه موجب کاهش فعالیت آنزیم شد. در این شرایط sa فعالیت آنزیم را در گونه g. glabra افزایش و در گونه xanthoides m. کاهش داد. همچنین با افزایش سطح تنش سرما فعالیت آنزیم prx کاهش یافت و sa در این شرایط موجب کاهش فعالیت آنزیم شد. با افزایش سطح تنش اسمزی، فعالیت prx در هر دو گونه افزایش یافت و sa در این شرایط موجب افزایش فعالیت آنزیم شد. نتایج بررسی فعالیت آنزیم pal حاکی از آن بود که با افزایش تنش اسمزی در گونه xanthoides m. فعالیت pal کاهش یافت لیکن در گونه g. glabra در بالاترین سطح تنش فعالیت pal افزایش یافت. sa نیز در برخی غلظت ها سبب افزایش فعالیت آنزیم pal در هر دو گونه شد. با افزایش سطح سرما فعالیت آنزیم در هر دو گونه کاهش یافت و sa نیز در این شرایط در گونه g. glabra موجب کاهش فعالیت آنزیم شد و در گونه xanthoides m. در غلظت 10 میکرومولار فعالیت pal را افزایش داد. نتایج حاصل از بررسی محتوای پرولین حاکی از آن بود که در گونه xanthoides m. با افزایش سطح تنش اسمزی، محتوای پرولین کاهش یافته و در گونه g. glabra در سطح متوسط تنش اسمزی، محتوای پرولین بالا بود. افزایش سطح تنش سرما نیز در هر دو گونه سبب کاهش محتوای پرولین شد و sa تحت تنش اسمزی و سرما محتوای پرولین را در هر دو گونه افزایش داد. واژه های کلیدی: اندام زایی، تنش اسمزی، تنش سرما، سالیسیلیک اسید، glycyrrhiza، meristotropis

ناترک با نام علمی(l.) jacq. dodonaea viscosa متعلق به تیرهsapindaceae است این گیاه بومی استرالیا است و انتشار وسیعی در مناطق گرمسیری دارد. در طب سنتی قسمت های مختلف این گیاه از جمله ساقه، برگ ها، دانه، ریشه و پوست درخت به عنوان عوامل آنتی باکتریال، ضد ویروس، ضد التهاب، ضد زخم وآنتی اکسیدان مصرف می شوند. سالیسیلیک اسید یا ارتو هیدروکسی بنزوئیک اسید نقش اساسی در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی مختلف گیاه مانند رشد، نمو ،جذب یون و فتوسنتز ایفا می کند. تنش خشکی ناشی از کاهش پتانسیل آب خاک است. در چنین شرایطی گیاه به منظور ادامه جذب آب از طریق تجمع ترکیبات اسمزی تنظیم اسمزی انجام می دهد. سالیسیلیک اسید، یک تنظیم کننده رشد و از گروه ترکیبات فنلی طبیعی می باشد که در تنظیم فرایندهای فیزیولوژیکی گیاه مانند القاء گل دهی، رشد و نمو، سنتز اتیلین، تنظیم حرکات روزنه ای و تنفس نقش دارد. مطالعات اخیر نشان داده اند که سالیسیلیک اسید در تنظیم اقلیم پذیری گیاه به تنش های غیر زیستی متعدد مانند پرتو uv، گرما، سرما، خشکی و شوری نقش دارد. آسکوربیک اسید یک متابولیت مهم در گیاهان است که به عنوان یک آنتی اکسیدان گیاه را در مقابل صدمات اکسیداتیو که از عوامل مختلفی از جمله متابولیسم هوازی، فتوسنتز و برخی از آلودگی ها ناشی می شوند، حمایت می کند. در این مطالعه به بررسی نقش سالیسیلیک اسید و آسکوربیک اسید در حفاظت گیاه ناترک در شرایط تنش خشکی پرداخته شده است. در اغلب موارد استفاده از پیش تیمار سالیسیلیک اسید در تعدیل اثرات تنش خشکی نقش بسزایی داشت و باعث افزایش قابل توجه مقاومت گیاه نسبت به تنش خشکی گردید. سالیسیلیک اسید باعث افزایش محتوای کلروفیل a، b و کل، افزایش میزان قند محلول، فنل و سایر ترکیبات در گیاه شد. مطابق نتایج به دست آمده مشخص شد که پیش تیمار آسکوربیک اسید موجب کاهش اثرات تنش خشکی بر پارامترهای مورد مطالعه در گیاه ناترک می گردد. هرچند آسکوربیک اسید در غلظت 025/0 میلی گرم در لیتر تاءثیر بسزایی بر گیاه در شرایط تنش نداشت.

استرس های محیطی مهم ترین عوامل کاهش دهنده رشد و نمو گیاهان در بسیاری از نقاط دنیا به ویژه نقاط گرمسیری و نیمه گرمسیری از جمله ایران هستند. به علت استفاده زیاد از داروهای گیاهی در کشورهای پیشرفته، شناسایی و مطالعه گیاهان دارویی با مقاومت بالا به شوری اهمیت زیادی دارد. ناترک (dodonaea viscosa l.) گیاهی درختچه ای و همیشه سبز، از خانواده sapindaceae است که در بسیاری از نواحی گرمسیری دنیا نظیر استرالیا، آمریکای لاتین و خاورمیانه در خاک های شنی سواحل می روید. این گونه دارای شماری از خواص دارویی نظیر ضد باکتری، ضد تومور، ضد فساد، افزایش دهنده فشار خون و شفا بخشی می باشد. از این گیاه معمولا به صورت خارجی در اگزما، سوختگی ها، عفونت های قارچی و نظایر آن استفاده می شود. به منظور ارزیابی تاثیر تنش شوری (در سطوح 25، 50، 75، 100، 125، 150 و 175 میلی مولار نمک و با حضور گروه شاهد) بر گیاه و مطالعه میزان تحمل آن، برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه مورد مطالعه قرار گرفت. به علاوه برخی ویژگیهای گیاه نظیر خاصیت ضد باکتریایی و همچنین میزان ترکیبات فنلی و آنتی اکسیدانی آن ارزیابی گردید. آزمایشات ای بررسی بر پایه دو طرح کاملا تصادفی و فاکتوریل با 3 تکرار صورت گرفته است. بر اساس نتایج این تحقیق، پارامترهای رشد و محتوای کربوهیدرات گیاه در تنش شوری کاهش یافت. محتوای پروتئین کل به روش sds-page و اسپکتروفتومتری بررسی گردید و بر اساس نتایج محتوای پروتئین کل افزایش یافت. بررسی میزان فعالیت آنزیم های پاداکسایشی به روش page و اسپکتروفتومتری نشان دهنده کاهش فعالیت آنزیم های پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز و افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز می باشد. به علاوه تنش شوری باعث افزایش محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، و همچنین پرولین آزاد گردید.

گیاهان دارویی از هزاران سال پیش منابع با اهمیتی برای تولید دارو بوده اند. در این میان گیاهان معطر یا آروماتیک از جایگاه ویژه ای برخوردار هستند. تنوع فوق العاده گیاهان و امکان وجود ترکیبات شیمیایی متنوع در آن ها، شناسایی و بررسی اثرات گوناگون بیولوژیکی را در این گیاهان ضروری می سازد. جنس tanacetum با نام های انگلیسی costmaryو tansy و با نام های فارسی مخلصه، مینا و بابونه گاوی در جهان حدوداً 200 گونه دارد و مناطق پراکنش آن در سراسر اروپا و غرب آسیا است. این جنس در ایران 26 گونه گیاه علفی دائمی و گاهی بوته-ای دارد که 12 گونه آن انحصاری ایران است. گیاهان متعلق به این جنس دارای خواص دارویی بوده و از گذشته-های دور در درمان بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرند.tanacetum polycephalum schultz-bip subsp polycephalum با نام فارسی مینای پرکپه و tanacetum lingulatum (boiss) bornm. با نام فارسی مینای اصفهانی یا مینای زبانکی در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق با استفاده از کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی نوع و میزان ترکیبات موجود در اسانس این گیاهان شناسایی گردید. جهت ارزیابی میزان سمیت عصاره دم کرده این گیاهان از مدل گیاهی پیاز استفاده گردید. نتایج این تست نشان داد که عصاره دم کرده این گیاهان حتی در حداقل غلظت مورد آزمایش (5 میلی گرم در میلی لیتر) بر روی سلول های ریشه دارای اثرات سمیت و موتاژنی بود. اثرات آنتی باکتریایی اسانس و عصاره های متانولی، اتانولی، آبی و هیدروالکلی و عصاره های گیاهان بر روی 10 باکتری بیماری زای انسانی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مقادیر mic و mbc این عصاره ها بر روی این باکتری ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که باکتری های گرم مثبت نسبت به باکتری های گرم منفی به عصاره ها حساسیت بیشتری داشتند. همچنین قطر هاله های بازدارندگی حاصل از اسانس ها نسبت به عصاره ها بیشتر بودند. در بررسی میزان فنول و فلاونوئید عصاره متانولی این گیاهان، مشخص گردیدکه تفاوت معنی داری در مقدار این ترکیبات در بین این دو گیاه وجود ندارد. ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی این عصاره ها به روش dpph انجام شد و مشخص گردید که ic50 این عصاره ها برابر یا نزدیک ic50 اسید آسکوربیک است. در بررسی القا ریشه مویین به این دو گیاه، از ریزنمونه های برگی، هیپوکوتیل، ساقه و گیاهچه کامل (بدون ریشه) در سن های 10،15 و 20 روزه استفاده گردید. به منظور تراریخت نمودن از دو استرین اگروباکتریوم ریزوژنز ar15834 و pbi9543 استفاده شد. ریشه های گیاه تا حدودی در محیط حاوی آنتی بیوتیک رشد کردند. برای تایید انتقال ژن، بررسی مولکولی از طریق آنالیز pcr (با استفاده از آغازگر اختصاصی ژن rol b )انجام گرفت. نتیجه آنالیزpcr عدم تراریختی ریشه ها را نشان داد.

جنس astragalus l. با بیش از 850 گونه در ایران بزرگترین جنس از تیره fabaceae است. بخش های malacothrix bunge و stereothrix bunge دو بخش از این جنس می باشند که به زیرجنس hypoglottis تعلق دارند. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی گونه های مختلف این دو بخش به منظور تعیین روابط بین گونه ای و قرابت گونه ها با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی و کروموزومی صورت گرفت. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های mvsp 3.2 و spss 9.0 مورد آنالیز قرار گرفت. در مطالعه ریخت شناسی60 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه ریخت شناسی بر روی 150 جمعیت از 36 گونه از بخش malacothrix نشان داد که صفت اندازه طول ساقه نقش مهمی در تفکیک 5 گروه مختلف حاصل از آنالیز pco گردید. گونه های متعلق به چهار گروه دارای طول ساقه بلند و یک گروه بدون ساقه یا با ساقه کوتاه قرار می باشند. در مطالعه ریز ریخت شناسی دانه های گرده گونه های بخش malacothrix سه گروه ارائه گردید که این گروه بندی تا حدودی تایید کننده مطالعه ریخت شناسی است. مطالعه بر روی 9 جمعیت از 4 گونه از بخش stereothrix صورت گرفت و نشان داد که جمعیت های مختلف بر اساس صفاتی نظیر طول گیاه، طول ساقه، طول برگ و محور برگی، تعداد جفت برگچه، طول گل آذین و دمگل آذین و نیز ابعاد درفش از یکدیگر جدا می شوند. در این بررسی مطالعه بر روی رفتار میوزی، عدد پایه کروموزومی و سطوح پلوئیدی گونه های بخش malacothrix در ایران صورت گرفت و عدد پایه 8 = x را برای 28 جمعیت از 17 گونه و نیز چهار سطح پلوئیدی دیپلوئید، آلو تتراپلوئید، آلو هگزاپلوئید و یک گونه آنیوپلوئید ارائه شد. در بخش stereothrix نیز عدد پایه 8 = x برای 4 جمعیت از 3 گونه و با تنها یک سطح پلوئیدی (دیپلوئید) مشاهده شد.

جنس silene یکی از بزرگترین جنس های تیره میخکیان (caryophyllaceae) با بیش از 2200 گونه است که اغلب در نیمکره شمالی گسترش دارند. دو مرکز اصلی تنوع این جنس آسیای جنوب غربی (بخصوص نواحی مدیترانه و خاورمیانه) و منطقه جنوب بالکان می باشند. در حدود 110 گونه از این جنس در محدوده جغرافیایی ایران می رویند که حدود 35 گونه آن انحصاری هستند. از متابولیت های ثانویه فراوان در این گیاه ترکیبات ساپونینی هستند. مطالعات نشان داده است که گیاهان این تیره و بویژه جنس silene دارای مقادیر قابل توجهی ساپونین در بخش هوایی و ریشه خود می باشند. ساپونین ها کاربرد های دارویی، تجاری و غذایی فراوانی دارند. در این پژوهش، ساپونین چهار گونه مختلف silene (s. bupleuroides، s. chlorofolia، s. noctiflora و s. spergulifolia) که از نواحی شمال شرق و غرب ایران از استان های خراسان، زنجان و آذربایجان شرقی جمع آوری شده بودند، به صورت کمی و کیفی توسط روش های اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی لایه نازک مطالعه شد. نتایج نشان داد که گونه s. bupleuroides دارای پنج نوع ساپونین است و لکه شماره 2 با 33.0=rf ، اصلیترین ترکیب ساپونینی آن می باشد. محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و نیز خواص آنتی اکسیدانی آن ها در چهار گونه مورد بررسی به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از حضور ترکیبات فنلی با فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجه در این چهار گونه بود. اثرات ضدباکتریایی ساپونین گیاهان مورد بررسی در برابر 4 سویه و اثرات ضدباکتریایی عصاره های آن ها در برابر 6 سویه باکتری گرم مثبت و منفی به روش انتشار دیسک مورد بررسی قرار گرفت و خاصیت ضدباکتریایی عصاره ها و ساپونین در برابر برخی از باکتری های گرم مثبت و منفی مشاهده شد

جنس فراسیون (marrubium l.) متعلق به تیره lamiaceae است و شامل اجتماع جهان وطنی از 40 گونه است. این جنس بومی مناطق معتدله اروپا و آسیا می باشد. این جنس دارای 11 گونه در ایران است که تنها 1 گونه آن انحصاری می باشد. جنس گوش بره (.phlomis l) متعلق به تیره lamiaceae است و شامل اجتماع جهان وطنی از 100 گونه است. این جنس بومی شرق مدیترانه و سراسر آسیای مرکزی تا چین می باشد. این جنس دارای 17 گونه علفی پایا در ایران است که 9 گونه آن انحصاری می باشد. مطالعه سیستماتیکی بر روی64 جمعیت متعلق به جنس marrubium l. و 132 جمعیت متعلق به جنس .phlomis l به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، آناتومی و رفتار میوز انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتریspss 9.0 و mvsp 3.1 آنالیز شد. در مطالعه ریخت-شناختی، 54 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس marrubium l. و 68 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس .phlomis l مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل نشان داد که همه گونه های marrubium l. در 4 گروه و گونه های .phlomis l در 4 گروه قرار می گیرند. مطالعه آناتومی پس از فرایند برش گیری و رنگ آمیزی با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه آناتومی در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود 3 عدد پایه کروموزومی 17و 12، 10 x =و یک سطح پلوئیدی (2n = 2x) در جنس marrubium l. و 4 عدد پایه کروموزومی 14و ، 10، 9، 8 x =و یک سطح پلوئیدی (2n = 2x) در جنس phlomis l. می باشد. نتایج حاصل از مطالعه رفتار میوز در گونه های مختلف، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناختی و آناتومی را در سطح گونه تائید می کند.

هدف از این پژوهش بررسی فیتوشیمیایی اثرات دارویی برخی گونه های دو جنسverbascum l. و l. silene می باشد. تیره اسکروفولاریاسه دارای 180 جنس با 1900 گونه است که در سرتاسر جهان و بیشتر در نواحی سرد و معتدل پراکنده اند. اعضای جنسverbascum با گل های زرد رنگ و برگ های اکثرأ کرک آلود و ضخیم خود مشخص می شوند. این جنس در نقاط مختلف ایران بیش از 30 گونه دارد. گونه های verbascum حاوی ترکیبات و اجزاء فعالی بوده که می توانند فعالیت سیکلواکسیژنازی را کاهش دهند. در عصاره این گیاهان موادی مانند بیواکتیوساپونین گلیکوزید، فنیل اتانوئید گلیکوزید و ورباسکوزید وجود دارد، که دارای فعالیت ضد عفونی کنندگی و ضدالتهابی می باشند، هر چند ورباسکوزید دارای قدرت ترمیم زخم نیز می باشد. جنس sileneیکی از بزرگترین جنس های تیره میخکیان (caryophyllaceae) با بیش از 2200 گونه است که اغلب در نیمکره شمالی گسترش دارند. دو مرکز اصلی تنوع این جنس آسیای جنوب غربی (بخصوص نواحی مدیترانه و خاورمیانه) و منطقه جنوب بالکان می باشند. در حدود 110 گونه از این جنس در محدوده جغرافیایی ایران می رویند که حدود 35 گونه آن انحصاری هستند. ترکیبات ساپونینی از متابولیت های ثانویه فراوان در بخش های هوایی و ریشه این گیاه هستند. ساپونین ها کاربرد های دارویی، تجاری وغذایی فراوانی دارند. در این تحقیق ضمن بررسی امکان ریزازدیادی گونه های v. sinuatum و v. speciosum از طریق اندام زایی و رویان زایی بدنی در شیشه، الگوی پروتئینی در طول مراحل رویان زایی بدنی در دو گونه v. sinuatum مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، ساپونین حاصل از بخش های هوایی و ریشه سه گونه مختلف verbascum (v. nudicaule، v. sinuatum و (v. speciosumو سه گونه مختلف silene (s. ginodioca، s. swertiifoliaو s. spergulifolia) ، به صورت کمی و کیفی به روش های اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی لایه نازک مطالعه شد. نتایج حاصل نشان داد که از بین گونه های مورد مطالعه دو جنسverbascum و silene، گونه های v. speciosum و s. swertiifolia به ترتیب دارای پنج و سه نوع ساپونین می باشند. محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و نیز خواص آنتی اکسیدانی هر دو جنس به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از حضور ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجه در این شش گونه بود. اثرات ضدباکتریایی عصاره گیاهان مورد بررسی در برابر سه سویه باکتری گرم مثبت و منفی به روش انتشار دیسک مورد بررسی قرار گرفت و خاصیت ضدباکتریایی عصاره ها در برابر این سه سویه باکتری آشکار شد.

جنس allium l. متعلق به تیره alliaceae است و دارای حدود 75 گونه در ایران است. خاستگاه این جنس را ایران و افغانستان ذکر کرده اند که اغلب در مناطق کوهستانی می رویند. برخی گیاهان این جنس از سه هزار سال قبل از میلاد مسیح در مصر کشت می شده اند. آنها گیاهانی هستند دو ساله با رشد بوته ای ضعیف، برگ های استوانه ای شکل توخالی که در سال اول با توجه به طول روز مورد نیاز خود تشکیل سوخ یا پیاز داده که در سال دوم با کشت آن ها و پس از ظهور ساقه های گل دهنده تولید بذر می نمایند. گیاهان مختلف این جنس از دیرباز در طب سنتی کاربرد وسیعی داشته اند. آزمایش های بالینی نشان می دهد که آلیل پروپیل دی سولفید موجود در گیاهان این جنس، مسئول کاهش قند خون بوسیله افزایش انسولین موجود در خون و نیز کاهش چربی خون می باشد. در این تحقیق محتوای ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی و نیز فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره پیاز و برگ عصاره دو گونه allium (a. iranicum و a. ampeloprasum) با پروتوکل های مختلف به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثرات ضدباکتریایی عصاره پیاز و برگ دو گونه فوق با استفاده از روش انتشار دیسک در برابر دو سویه باکتری گرم مثبت و دو سویه باکتری گرم منفی مطالعه شد. نتایج نشان داد که بخش پیاز گونه a. ampeloprasum بیشترین محتوای فنل و فلاونوئید کل را داراست. بررسی فعالیت ضدباکتریایی مشخص کرد که پیاز دو گونه مورد مطالعه فعالیت بسیار قابل توجهی را در برابر باکتری b. cereus و h. influenza نشان می دهند.

: زرشک گیاهی بومی ایران است و نوع بی‏دانه آن در برخی از نواحی جنوب خراسان به ویژه قاین و بیرجند مشهور است. تیره زرشک (berberidaceae) به صورت گیاهان علفی، چندساله با برگ‏های همیشه‏سبز و زود افت، اغلب خاردار و گاهی به صورت درختچه یا حتی درخت‏های کوچک مشخص می‏شوند. معمولاً انواع مختلفی از بنزیل‏ایزوکینولین در اعضای این تیره موجود بوده و بافت‏های آن ها به علت داشتن بربرین (یک نوع ایزوکینولین) زرد رنگ است. این تیره شامل 15 جنس و 650 گونه بوده و بیشتر در مناطق معتدله نیمکره شمالی پراکنده است. مهمترین جنس‏های تیره زرشک عبارتند از زرشک، ماهونیا و پودوفیلوم که در هر سه آن ها عدد پایه کروموزومی 7 می باشد. زرشک بزرگترین جنس در تیره زرشک می‏باشد. در تمام قسمت‏های این گیاه آلکالوئید‏های بربرین، اکسیاکانتین و بربامین وجود دارد. مقدار آلکالوئید در پوست ریشه زرشک بیشتر از قسمت‏های دیگر این گیاه است .میوه زرشک دارای حدود 4 درصد مواد قندی، 65 درصد اسید مالیک و اسید تارتاریک و مقداری صمغ می‏باشد. سایر آلکالوئیدهای مختلف زرشک شامل بربامین، بربروبین، ژاتوریزین، اکسیاکانتین، پالماتین، برولیسین، کلومبامین، والرسین و ترکیبات دیگر هستند. به دلیل اهمیت فراوان ترکیبات موثر موجود در گیاهان مربوط به این جنس، در این پژوهش ترکیبات فنلی و خواص آنتی‏اکسیدانی عصاره متانولی حاصل از بخش های مختلف پنج تاکسون از جنس berberis l. از جمعیت‏های مختلف در ایران، (دو جمعیت از گونه b. vulgaris l.، دو جمعیت از گونه b. integerrima bunge، یک جمعیت از هیبرید b. vulgaris × b. integerrima، یک جمعیت از گونه b. khorasanica browicz & ziel و یک جمعیت از گونه b. thunbergii dc.) مورد مطالعه قرار گرفت. محتوای فنل و فلاونوئید کل در گونه ها و خواص آنتی اکسیدانی آن ها به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثرات ضد -باکتریایی عصاره گونه‏های فوق با استفاده از روش انتشار دیسک در مقابل سه گونه باکتری مطالعه شد. نتایج حاصل از آزمایش های انجام شده در ساقه گونه های مورد مطالعه نشان داد که بیشترین مقدار فنل مربوط به گونهberberis integerrima 2 و در برگ مربوط به گونه berberis thunbergii می باشد. بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی گونه ها نشان داد که تقریباً همه گونه ها در روش های آنتی اکسیدانی مورد آزمون، دارای فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی هستند. همچنین بررسی فعالیت ضدباکتریایی گونه ها در دو بخش ساقه و برگ مشخص کرد که هر چند قسمت های مختلف گونه های مورد بررسی دارای فعالیت ضدباکتریایی در برابر اکثر باکتری های مطالعه شده می-باشند، لیکن عصاره بخش ساقه گونه ها فعالیت ضد باکتریایی قابل توجه تر است.

جنس عسلک (onosma l.) یکی از جنس های تیره گاوزبان (boraginaceae) است. این جنس با 230 گونه چوبی و علفی از اسپانیا و شمال آفریقا تا چین پراکنش دارد که ایران، ترکیه و غرب سوریه به عنوان مراکز تنوع آن به حساب می آیند. در فلور ایرانیکا برای این جنس 55 گونه معرفی شده است که 17 گونه آن انحصاری ایران هستند. جنس onosmaتوسط گیاه شناسان مختلف بررسی شده و رده بندی درون جنسی متنوعی ارایه شده است که همه آنها بر اساس صفات ریخت شناختی شامل: شکل توبرکل کرک، حالت کرک، نحوه ی اتصال پرچم و سایر صفات گیاه بود ه اند. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی بیش از 150 جمعیت متعلق به 28 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت شناختی دانه گرده و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتری spss 9.0 و3.2 mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 85 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که همه گونه ها به ویژه بر اساس کرک و پرچم در 6 گروه قرار می گیرند. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عددهای پایه ی کروموزومی 8، 9 و 10 x =، در دو سطح پلوئیدی (2n = 4x و 2n = 2x) و b کروموزوم در گونه های جنس onosma هستند. مطالعه ریز ریخت شناسی دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است

جنس centaurea l. با داشتن 200 تا 250 گونه یکی از بزرگترین جنس های تیره asteraceae در جهان محسوب می شود. این جنس دومین جنس بزرگ تبار cardueae به شمار می آید و از مشکلات تاکسونومی زیادی برخوردار است. در این تحقیق بخش phaeopappus hoffmann بطور کامل برای اولین بار در جهان مورد بررسی و بازنگری قرار گرفته وتعدادی ترکیب و نام جدید همراه با شرح های کامل ارائه شده است. مطالعه ریخت شناسی بر روی گونه های مختلف بخش cynaroides boiss. ex walp.،psephellus وجنسcyanus mill. صورت گرفت. در این بررسی مطالعه ریز ریخت شناسی کرک بر روی بخش psephellusدر ایران انجام شد و 4 نوع کرک برای آن تعیین گردید. مطالعه ریزریخت شناسی سطح بذر بر روی 10 جمیت از 4 گونه از جنس cyanus نشان داد که تزئینات سطح بذر در این جنس دارای 4 الگو است. در ادامه این بررسی مطالعه میتوزی بر روی 5 گونه از بخش cyanroides صورت گرفت و عدد کروموزومی 2n= 18 با تنها سطح دیپلوئیدی ارائه شد. در بخش phaeopappus عدد کروموزومی 2n= 18 برای دو جمعیت از گونه c. albonitens و عدد کروموزومی 2n= 24 برای گونه c. phaeopappa مشاهده شد.

جنس trigonella l. یا شنبلیله یکی از بزرگترین جنس ها در تبار trifolieae می باشد و شامل نزدیک به ???گونه است که به طور گسترده در نواحی خشک اطراف شرق مدیترانه، غرب آسیا، جنوب اروپا، شمال و جنوب آفریقا، با تنها یک گونه در جنوب استرالیا توزیع شده است. ?? گونه از این جنس در مناطق جغرافیایی مختلف ایران حضور دارند که ?? گونه آن اندمیک بوده و از این تعداد ?? گونه شامل گیاهان چندساله ای است که به بخش بزرگ ellipticae تعلق دارند. اطلاعات بسیار کمی درباره گونه های جنس trigonella و روابط تاکسون های متفاوت آن وجود دارد. بنابراین، این اولین مطالعه جامع از جنس trigonella در ایران به منظور آشکار نمودن روابط درون و بین گونه ای با استفاده از داده های متنوعی مانند ریخت شناسی، ریزریخت شناسی دانه گرده، سیتوژنتیک و آناتومی می باشد. کلیه داده های بدست آمده در نهایت با استفاده از نرم افزار mvsp ver. 3.1 آنالیز شدند.گونه ها در دوبخش گیاهان یکساله و چندساله مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج مطالعه ریخت شناسی در گیاهان چندساله، دو گروه اصلی حاصل شد: گونه های واجد میوه کوتاه که جام گل زرد-بنفش دارند و گونه های میوه بلند که دارای جام گل زرد هستند. گونه های چندساله در ویژگی های دانه گرده همپوشانی زیادی دارند. در مقابل تنوعی از اندازه و تراکم منفذ را در مطالعه دانه گرده به روش sem نشان می دهند. بر اساس مطالعه سیتوژنتیک همه گونه های چندساله دیپلوئید با عدد کروموزومی 2n=2x=16 بوده که در توافق با عدد پایه کروموزومی پیشنهاد شده x=8 می باشند. درصدهای متفاوتی از ناهنجاری کروموزومی در گونه های چندساله وجود دارد.تعداد دستجات آوندی در تفکیک گونه های چندساله مفید می باشد.این گونه ها تنوع قابل ملاحظه ای را در تراکم روزنه های آنموستیک و آنیزوستیک نشان می دهند. در آنالیز داده های ریخت شناسی، گونه های یکساله به خوبی بر اساس بخش هایی که به آن تعلق دارند از هم جدا می شوند. اکثر گونه ها در آنالیز درون گونه ای تنوع بالایی را نشان می دهند. قطر قطبی دانه گرده یک ویژگی اساسی است که جمعیت های اکثر گونه ها را در مطالعه درون گونه ای از هم جدا می کند. تنوعی از عدد کروموزومی شامل سطوح دیپلوئید و پلی پلوئید در گونه های یکساله مشاهده می شود. بر این اساس عدد پایه x=7,8 برای این گونه ها پیشنهاد می شود. تقریبا کلیه گونه های یکساله رفتار منظمی را در تقسیم میوز نشان دادند اگرچه ناهنجاری هایی نیز در مراحل گوناگون دیده شد. بر اساس مطالعه آناتومی، شکل سطح مقطع ساقه برای تفکیک گونه های یکساله مفید می باشد. به منظور آشکارسازی روابط تبارزایی در جنس شنبلیله، کلیه گونه ها شامل یکساله و چندساله بر اساس مجموعه ای از ویژگی های متنوع قطبی شده، با استفاده از نرم افزار paup آنالیز شدند. نتایج این آنالیز تک نیا بودن جنس trigonella را مشخص نمود، بر اساس این نتایج گونه های یکساله با حمایت ??? درصد مجموعه ای تک نیا را تشکیل می دهند. در نهایت، حاصل این پژوهش معرفی ? گونه جدید، یک واریته جدید و یک رکورد برای فلور ایران می باشد. در تمام موارد استفاده از داده های تکمیلی موید داده های ریخت شناختی در معرفی این گونه ها می باشد. شرح اصلاح شده گونه ها همراه با کلید شناسایی برای کلیه گونه های یکساله و چندساله ایران در این پژوهش ارائه شده است.

جنس silene l. بزرگترین جنس از خانواده caryophyllaceae است. این جنس در حدو 750 گونه در سرتاسر دنیا دارد. بیشترین پراکنش آن در نیمکره شمالی، اروپا، آسیا و آفریقای شمالی است. آسیای جنوب­غربی و منطقه جنوب بالکان دو مراکز اصلی تنوع زیستی این جنس در دنیا به شمار می آیند. 141 گونه از این جنس در محدوده جغرافیایی ایران می­رویند که حدود 35 گونه آن انحصاری ایران هستند. مطالعه سیستماتیکی بر روی 195 جمعیت متعلق به 33گونه از این جنس به منظور تعیین روابط گونه­ای با استفاده از ویژگی­های ریخت­شناسی، آناتومی ، رفتار میوزی وگرده شناسی انجام شد. داده­های حاصل از هر مطالعه توسط نرم­افزارهای کامپیوتری spss ver 9.0 و mvsp ver 3.2 آنالیز شد. در مطالعه ریخت­شناسی، 69 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام­های رویشی و زایشی جنس silene مورد بررسی قرار گرفت. در جنس silene هفت گروه با داده­های ریخت­شناسی شناسایی شد. نتایج حاصل از مطالعات سیتوژنتیک . در جنس silene l. عدد پایه x=10 , x= 12 مشاهده شد که همگی دیپلوئید بودند.

جنس مریم گلی (l. salvia) بزرگترین جنس تیره lamiaceae است. این جنس با حدود 1000 گونه، پراکنش وسیعی در سرتاسر دنیا دارد. مراکز اصلی تنوع این جنس نواحی مدیترانه و آسیای غربی، آسیای شرقی و آمریکای مرکزی و جنوبی می باشد. این جنس در ایران 58 گونه علفی یک ساله و چند ساله دارد که 17 گونه آن اندمیک هستند. اکثریت اعضای این جنس را گیاهان دارویی تشکیل می دهند و متابولیت های ثانویه آنها دارای خواص آنتی اکسیدانی، آنتی باکتریالی و آنتی دیابتیک می باشند. مطالعه سیستماتیکی بر روی 108 جمعیت متعلق به 33 گونه از این جنس به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، ریزریخت شناختی دانه گرده و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتریmvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 65 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی مورد بررسی قرار گرفت و بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های جام گل، 7 گروه شناسایی شد. مطالعه ریز ریخت شناسی دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری انجام شد. گروه بندی حاصل از مطالعه ریز ریخت شناسی دانه گرده در سطح گونه تا حدودی تاییدکننده مطالعه ریخت شناسی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود 4 عدد پایه کروموزومی 11، 10، 8، 7 x =و سطح پلوئیدی (2n = 2x در گونه های مورد مطالعه است،. نتایج حاصل از مطالعه عدد پایه در جمعیت ها وگونه های مختلف، نتایج به دست آمده از آنالیز داده های ریخت شناختی و ریزریخت شناختی دانه گرده را در سطح گونه تا حدی تائید می کند.

جنس stachys با 300 گونه به طور گسترده در سراسر جهان انتشار یافته است. مرکز اصلی پراکنش آن اروپا، آسیا و آمریکا است. این جنس 34 گونه در ایران دارد که یکساله و چند ساله می باشد. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی 110 جمعیت متعلق به 11 گونه جنس stachysبه منظور تعیین روابط بین گونه ای و درون گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، ریز ریخت شناختی دانه گرده، ویژگی های آناتومیکی و رفتار میوزی انجام شد. نتایج حاصل از جنبه های مختلف با استفاده از نرم افزارهای mvsp 3.2 وspss9.0 آنالیز شد. 79 ویژگی ریخت شناختی مربوط به اندام های زایشی و رویشی جنس stachys مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه مورفولوژی نشان داد که همه گونه های stachys در 6 گروه قرار می گیرند. نتایج حاصل از میکروسکوپ نوری دانه های گرده با استفاده از روش استولیزتا حدودی اطلاعات ریخت شناختی در سطح گونه را تایید می کند. نتایج حاصل از مطالعات سیتوزنتیک حاکی از این است که گونه های stachys عدد پایه کروموزومی x=16 و سطح پلوئیدی (2n=2x)را نشان می دهند. نتایج حاصل از مطالعه رفتار میوزی سایر اطلاعات بدست آمده از مطالعات ریخت شناختی و مورفولوژی دانه گرده و آناتومی را در سطح گونه تایید می کند.

جنس شب بوی وحشی( matthiola w.t. aiton) متعلق به تبار anchonieaeو تیره brassicaceaeاست. جنس ماتیولا در اروپا، آسیا و آفریقا رشد می کند. 50 گونه از این جنس از جهان گزارش شده با حدود 23 گونه در نواحی فلور ایرانیکا 10 گونه آن در ایران رشد می کند که بیشتر آنها بومی هستند. جنس فیبیژیا (fibigia medik.) یکی دیگر از جنس های تیره brassicaceae است. این جنس در ایران 7 گونه گیاه علفی چندساله دارد که علاوه بر ایران در عراق، قفقاز، ترکمنستان، شمال سوریه، شرق آناتولی و ارمنستان نیز می روید. این جنس جزئی از تبار alysseae است. فیبیژیا جنس بزرگی نیست ولی از جهت تاکسونومی و نامگذاری خیلی پیچیده می باشد. جنس خاک شیر تلخ (erysimum) متعلق به تبار camelineae و تیره brassicaceaeاست. این جنس در مدیترانه و آسیا از جمله ایران، عراق و سوریه انتشار دارد. از این جنس تقریباً 350 گونه از جهان گزارش شده با حدود 52 گونه در نواحی فلور ایرانیکا، 28 گونه آن در ایران رشد می کند که بیشتر آنها بومی هستند.مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی 64 جمعیت متعلق به 6 گونه از جنس شب بوی وحشی و 44 جمعیت متعلق به 5 گونه از جنس فیبیژیا و 30 جمعیت متعلق به 7 گونه از جنس شب بوی وحشی و 44 جمعیت متعلق به 7 گونه از جنس فیبیژیا به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، باروری گرده، عدد کروموزومی و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار کامپیوتری و3.2 mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 105 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی هر دو جنس مورد بررسی قرار گرفت. در جنس شب بوی وحشی بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های برگ، 2 گروه تشخیص داده شد. در جنس فیبیژیا بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های پرچم و بال دانه 3 گروه مشخص شد. در جنس خاک-شیر تلخ بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های اندازه جام و خامه 6 گروه تشخیص داده شد. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عدد پایه کروموزومی 14 و 12 ,10 ,9 ,8 ,7 ,6 ,5 x =در گونه-های جنس شب بوی وحشی در حالیکه کل گونه های جنس فیبیژیا عدد پایه کروموزومی 8 و7= x در یک سطح پلوئیدی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عدد پایه کروموزومی 9 و 8 ,7 ,6 x =در گونه های جنس erysimum می باشد. نتایج حاصل از مقایسه بین رفتار کروموزومی و باروری گرده نشان داد به ترتیب چسبندگی کروموزومی، پل و جدا افتادگی کروموزومی بیش ترین اثر را بر کاهش باروری گرده دارد.

زیرتیره boraginoideae در ایران حدود 100 گونه گیاه علفی یک ساله و چند ساله دارد که در سرتاسر ایران پراکنده اند. ایران در حدود30 گونه انحصاری از زیرتیره را در خود جای داده است. دیگر گونه های آن علاوه بر ایران در افغانستان، پاکستان، شمال آفریقا، عراق، عربستان، ترکمنستان، مصر، بخش های از روسیه، آسیای مرکزی، آناتولی، ارمنستان، جنوب اروپا، آسیای جنوب شرقی، قفقاز، سوریه و هندوستان نیز می رویند. مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی بیش از 120 جمعیت متعلق به 3 جنس paracaryum، mattiastrum و anchusa به منظور تعیین روابط گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار های کامپیوتری spss 9.0وmvsp 3.2 آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 76 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی جنس ها مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان دهنده شباهت زیاد بین دو جنس paracaryum، mattiastrum است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عددهای پایه ی کروموزومی 12x=، در دو سطح پلوئیدی ( 2n = 4xو 2n = 2x) و b کروموزوم در گونه های جنس paracaryum، mattiastrum و عدد پایه ی کروموزومی 16x=، برای anchusa هستند. تست باروری دانه های گرده پس از فرایند استولیز با میکروسکوپ نوری انجام شد و نتایج حاصل نشان داد که دانه های گرده نابارور کوچکتر از دانه های گرده بارور هستند و گونه تتراپلوئید درصد ناباروری بیشتری نسبت به گونه دیپلوئید دارد.

جنس onobrychis شامل حدود 170 گونه می باشد که عموماً در شمال غربی آسیا، مناطق مدیترانه ای و مناطق معتدل اروپا و آسیا گسترش دارد. بخش hymenobrychis با حدود 14 گونه یکی از مهم ترین بخش های جنس onobrychis می باشد. در این پژوهش سعی شد تا با استفاده از ویژگی های ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی، سیتولوژیک، آناتومی و مولکولی گامی در جهت رفع ابهامات و پیچیدگی های موجود در بین گونه های بخش hymenobrychis برداشته شده و روابط بین و درون گونه ای این تاکسون ها مشخص شده و در نهایت گروه های طبیعی موجود در این بخش معرفی گردد. به منظور تعیین تنوع درون و بین گونه ای در گونه های مختلف بخش hymenobrychis، داده های حاصل توسط نرم افزارهای mvsp و spss مورد آنالیز قرار گرفتند. به طور کلی بر اساس نتایج بدست آمده از ریخت شناسی، گونه های بخش hymenobrychis به دو زیربخش درفش کوتاه (mm 14-9 ) و درفش بلند (mm 27-15) تقسیم بندی می شوند. گونه های o. sintenisii، o. chorassanica، o. kuchanensis، o. meshhedensis و o. ptolemica در زیر بخش درفش کوتاه و گونه های o. oshnaviyehehnesis ، o. michauxii، o. mazanderanica، o. schahuensis، o. talagonica، o. hohenackeriana، o. subnitens و o. alborzensis در زیر بخش درفش بلند قرار می گیرند. در بررسی تنوع در درون هر یک از گونه های مورد مطالعه، تاکسون های دارای اختلافات بارز در ویژگی های ریخت شناسی به عنوان گونه جدید درنظر گرفته شدند. آنالیز داده های حاصل از بررسی دانه های گرده نشان داد که بر اساس اندازه قطر قطبی و قطر استوائی در دانه های گرده می توان گونه های مختلف بخش hymenobrychis را به دو گروه اصلی تقسیم نمود. مطالعه سیتوتاکسونومی صورت گرفته در گونه های مختلف بخش hymenobrychis دو عدد پایه کروموزومی 8=n و 7=n را نشان داد. تمامی تاکسون های مورد مطالعه دیپلوئید بودند و پلی پلوئیدی در آنها دیده نشد. به منظور بررسی کرک و آناتومی گونه های مختلف بخش hymenobrychis برش عرضی از مقطع دم گل آذین صورت گرفت. آنالیز داده های حاصل از این بررسی بیانگر قرارگیری گونه های مختلف در چهار گروه مجزا می باشند. از نظر کرک دو نوع کرک ساده و زگیل دار دیده شد. به منظور بررسی روابط فیلوژنی در گونه های بخش hymenobrychis از داده های مربوط به توالی نوکلئوتیدی ناحیه its از nrdna استفاده شد. درخت حاصل از آنالیز داده ها بیانگر قرارگیری گونه های بخش hymenobrychis در دو گروه اصلی می باشد. به طوریکه گونه های درفش بلند بادرصد اطمینان 91 در یک شاخه و گونه های درفش کوتاه با درصد اطمینان 87 و در شاخه دیگر قرار می گیرند. بر این اساس هر دو زیر بخش تک نیا می باشند و گونه های درفش بلند از نظر تکاملی ابتدائی تر از گونه های درفش کوتاه می باشند. نتایج این مطالعه نشان داد که گونه های بخش hymenobrychis از نظر تنوع ژنتیکی در ناحیه its از nrdna شباهت زیادی به هم دارند. نتایج حاصل از بررسی ریخت شناسی، ریز ریخت شناسی دانه گرده، سیتولوژی و مولکولی در گونه های مختلف بخش hymenobrychis، موید جدائی این گونه ها به دو زیر بخش درفش بلند و درفش کوتاه می باشد. با توجه به وجود 8=n در برخی گونه های کلاد درفش بلند و عدم وجود این عدد پایه در کلاد درفش کوتاه و از طرفی دیگر با توجه به ابتدایی بودن کلاد درفش بلند به این نتیجه می رسیم که 8=n عدد پایه اجدادی می باشد و گونه های دارای 7=n در اثر کاهش آنیوپلوئیدی از 8=n به وجود آمده اند.

هدف از این پژوهش بررسی ترکیبات فنلی و اثرات دارویی برخی گونه های جنس centaurea l. می باشد. تیره آستراسه دارای حدود هزار جنس و بیست هزار گونه است که در سرتاسر جهان و بیشتر در نواحی سرد و معتدل پراکنده اند. اعضاء جنسcentaurea گیاهانی یک ساله، دوساله، چندساله یا گاهی درختچه ای، دارای بافت شیرابه دار یا بدون شیرابه هستند. برگ ها متناوب یا گاهی متقابل، بدون گوشواره (به ندرت گوشواره دار)، ساده، لوب دار و یا دارای بریدگی های گوناگون هستند. گونه های جنس centaurea حاوی ترکیبات و اجزاء فعالی بوده که می توانند فعالیت سیکلواکسیژنازی را کاهش دهند. در این تحقیق محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و نیز خواص آنتی اکسیدانی ? گونه centaurea و ? جمعیت از یک گونه دیگر از این جنس به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. به علاوه اثرات ضدباکتریایی عصاره گیاهان مورد بررسی در برابر سه سویه باکتری گرم مثبت و سه سویه باکتری گرم منفی به روش انتشار دیسک مورد بررسی قرار گرفت و خاصیت ضدباکتریایی عصاره ها در برابر این شش سویه باکتری آشکار شد. نتایج حاکی از حضور ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی با خاصیت آنتی باکتریالی قابل توجه در این پنج تاکسون بود.

هدف از این پژوهش بررسی ترکیبات فنلی و فعالیت زیستی برخی گونه های جنس عسلک (onosma l.) در ایران می باشد. جنس عسلک یکی از جنس های تیره گاوزبان (boraginaceae) است. این جنس با 230 گونه چوبی و علفی از اسپانیا و شمال آفریقا تا چین پراکنش دارد و ایران، ترکیه و غرب سوریه به عنوان مراکز تنوع آن به حساب می آیند. در فلور ایرانیکا برای این جنس 55 گونه معرفی شده است که 17 گونه آن انحصاری ایران هستند. تیره گاوزبان اغلب گیاهان علفی، بوته ای، بندرت درختچه ای یا درختی، دارای برگ های متناوب و بدون گوشوارک هستند. در بیشتر گیاهان این تیره اندام های هوایی پوشیده از کرک های خشن و زبر با منشأ اپیدرمی است. گونه های این جنس حاوی متابولیت های ثانویه از قبیل آلکالوئیدها، نفتوکوئینون ها، پلی فنل ها، فیتواسترول ها، ترپنوئیدها و اسیدهای چرب هستند که فعالیت های آنتی اکسیدانی و آنتی بیوتیکی نشان می دهند. در این تحقیق محتوای فنل کل، فلاونوئید کل و نیز خواص آنتی-اکسیدانی 6 گونه از عسلک به روش اسپکتروفتومتری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از حضور ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی اکسیدانی قابل توجه در این 6 گونه بود. اثرات ضد باکتریایی عصاره گیاهان مورد بررسی نیز در برابر 6 سویه باکتری گرم مثبت و گرم منفی به روش انتشار دیسک مورد بررسی قرار گرفت و خاصیت ضد باکتریایی عصاره ها در برابر این باکتری ها نشان داده شد. همچنین خواص ضد لیشمانیایی عصاره مورد مطالعه به روش mtt مورد بررسی قرار گرفت و نتایج حاصل با دستگاه الایزا ریدر ارزیابی شد.

ژربرا (gerbera jamesonii bolus ex. hook f.) بر اساس آمار جهانی تولید گل در میان ده گل برتر شاخه بریده در جهان جای دارد. مهمترین عارضه پس از برداشت ژربرا علاوه بر پژمردگی، خمیدگی ساقه در ناحیه زیر گل آذین می باشد. به منظور بررسی این عارضه، پژوهشی در قالب سه بخش جداگانه بر روی دوام عمر و خمیدگی ساقه طراحی و اجرا گردید. در بخش اول آزمایش، 10 رقم ژربرا جهت انتخاب دو رقم حساس و مقاوم به خمیدگی در آزمایشگاه پس از برداشت در قالب طرح کاملاً تصادفی غربالگری شدند. آزمایش دوم به منظور بررسی اثر هورمون سالیسیلیک اسید در سه سطح (0، 100 و 200 میکرومولار ( به عنوان محرک آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (pal) و سدیم نیترو پروساید (snp) به صورت نبضی بر ویژگی های پس از برداشت و همچنین محتوای فنل کل، فعالیت آنزیم pal و محتوای لیگنین در دو رقم مذکور مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بخش اول پژوهش نشان داد که بین ارقام مختلف از نظر دوام عمر، خمیدگی ساقه، نشت یونی و جذب آب تفاوت معنی داری وجود دارد. دوام عمر از رقمی به رقم دیگر متفاوت بوده و گستره ای بین 5 تا 15 روز را نشان داد. همچنین درصد خمیدگی ساقه نیز بسیار متفاوت و دامنه ای میان 0 تا 100 درصد را نشان داد. بر اساس نتایج حاصل از بخش دوم پژوهش دوام عمر، خمیدگی ساقه، نشت یونی و تغییرات وزن تر، تحت تأثیر تیمارهای مختلف قرار گرفتند. نتایج حاصل از بخش سوم نشان داد که سالیسیلیک اسید باعث فعالیت بیشتر آنزیم pal و در نتیجه افزایش مقدار لیگنین می شود، اما اثرات افزایش لیگنین بر ویژگی های پس از برداشت و فاکتورهای کیفیت پس از برداشت تحت تأثیر رقم می باشد.

آلودگی خاک ها به فلزات سنگین از مهم ترین مسائل زیست محیطی می باشد. توسعه ی فعالیت های کشاورزی در گرو شناسایی گیاهان مقاوم به این فلزات است. زعفران (crocus sativus l.) که از با ارزش ترین گیاهان زراعی دنیا بشمار می آید، در صورت داشتن توانایی رشد در خاک های آلوده به فلزات مذکور، می تواند گیاه مناسبی برای کشت در این خاک ها باشد. جهت مطالعه اثر فلزات سنگین بر صفات فیزیولوژیک زعفران، آزمایشی بر اساس طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و تیمارهای شاهد و غلظت 5/0 گرم در کیلوگرم از نیترات نقره، نیترات نیکل، نیترات روی، نیترات سرب، کربنات هیدروکسید مس و سولفات منگنز انجام شد. نتایج نشان داد که در سطح 5 درصد، تیمارهای مختلف اثر معنی داری بر عملکرد و اجزاء عملکرد نداشتند. اما اثر آنها بر طول برگ، رنگدانه های اصلی فتوسنتز (کلروفیل a و b)، کلروفیل کل و نسبت کلروفیل a به bمعنی دار شد. نسبت اخیر در مقایسه با شاهد در همه تیمارها کاهش یافت. تفاوت معنی داری بین تیمارها برای محتوای کاروتنوئید برگ وجود نداشت. اثر تیمارهای آزمایشی بر میزان پرولین برگ ها معنی دار شد و بیشترین مقدار نیز در نیترات نقره دیده شد. تفاوت میان شاهد و سایر تیمارها بر قندهای احیا کننده معنی دار نشد. اما این تفاوت برای قندهای محلول و غیراحیا کننده بین شاهد و برخی تیمارها معنی دار شد. تفاوت میان شاهد و تیمارهای مختلف برای میزان فعالیت کاتالاز و پراکسیداز معنی دار شد. نیترات نقره و نیترات روی به ترتیب سبب افزایش فعالیت کاتالاز و پراکسیداز نسبت به شاهد شدند. اثر تیمارها بر میزان کروسین کلاله معنی دار شد و نیترات نیکل میزان کروسین را کاهش داد.

هدف از مطالعه ی حاضر تعیین ظرفیت پاداکسیدانی، فعالیت پادباکتریایی و پادسرطانی دوازده تاکسون از جنس گل گندم می باشد

این پژوهش به صورت مطالعات مزرعه ای وآزمایشگاهی صورت پذیرفت. هدف از مطالعه مزرعه ای، گروه بندی مقاومت به آفت در یونجه های زراعی (medicago sativa l.) بود, صفات مختلف در 30 ژنوتیپ یونجه غربال شده از ژرم پلاسم، در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس تنوع ژنتیکی قابل توجهی در بین ژنوتیپ ها برای صفات مورد بررسی در شرایط زمانی حمله آفت را نشان داد. اثرات ژنوتیپ ها با درجات متفاوتی از مقاومت در ارتباط با صفات تعداد لارو، عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک، ارتفاع زمان برداشت در سطح 1% و میزان خسارت در سطح 5% معنی دار بود. تعداد لارو با میزان خسارت در سطح 5% همبستگی مثبت و معنی دار داشت. تجزیه همبستگی بین صفات بر اساس میانگین داده های چین اول معلوم کرد که میزان خسارت و سبزینه برگ با تعداد لارو رابطه معنی دار در سطح5% داشتند. عملکرد علوفه خشک با ارتفاع گیاهان در زمان خسارت و عملکرد علوفه تر رابطه معنی دار در سطح 1% داشتند. در رگرسیون گام به گام، درصد خسارت به عنوان متغیر تابع و سایر صفات به عنوان متغیرمستقل در نظر گرفته شدند. نتیجه-نشان داد که تعداد لارو، سبزینه برگ و ارتفاع در زمان خسارت با ضریب تبیین تجمعی 01/30 بیش ترین تغییرات درصد خسارت را توجیه نمود. با توجه به متغیر درصد خسارت و مقایسات میانگین سایر صفات، ژنوتیپهای یزدی35 ومائوپا102 با داشتن کم ترین تعداد لارو، کم ترین درصد خسارت و همچنین بالاترین ارتفاع زمان خسارت، مقاوم ترین ارقام و ارقام تک بوته 92 و محلی میاندواب با داشتن بالاترین تعداد لارو، درصد خسارت و همچنین کم ترین ارتفاع زمان خسارت به عنوان حساس-ترین ژنوتیپها نسبت به حمله سرخرطومی شناخته شدند. تجزیه کلاستر به روش upgma، یونجه های مختلف را در 4 گروه متفاوت قرار داد. آنالیز بای پلات، ژنوتیپ های یونجه را در چهار ناحیه قرار داد. در ناحیه اول ژنوتیپ ها بر اساس صفات عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک و ارتفاع زمان خسارت، در ناحیه دوم براساس درصد ماده خشک، در ناحیه سوم بر اساس میزان سبزینه برگ و درناحیه چهارم ژنوتیپ ها بر اساس درصد خسارت و تعداد لارو و ارتفاع زمان برداشت تقسیم بندی شدند. ژنوتیپ های ناحیه چهارم از لحاظ مقاومت به آفت سرخرطومی برگ یونجه، جزء حساس ترین ها بودند. بررسی های آزمایشگاهی برای شناسایی تنوع ساپونین در ژنوتیپ های با مقاومت های مزرعه ای متفاوت، نشان داد که ژنوتیپ ها در سه سطح کلی مقاوم، نسبتا مقاوم و حساس مورد گزینش واقع می شوند. ارقام مقاوم شامل تبریز8 واهر3 ، ارقام نسبتا مقاوم دیوپوی و زنجان 10 و ارقام حساس شامل افغانی و کالیورد 321588 بودند. عمل نمونه گیری در مرحله آغاز غنچه دهی انجام شد. سپس، استخراج ساپونین ها و عمل خالص سازی آن ها طی سه مرحله و بعد از هر مرحله، تفکیک و آنالیز ساپونین ها با استفاده از روش کروماتوگرافی لایه نازک (tlc) صورت گرفت. نتایج نشان داد که در الگوهای نواری روی پلیت های سیلیکاژل تفاوت های کیفی وجود دارد. ژنوتیپ های افغانی و کالیورد321558 تعداد باندهای ساپونینی محدودی را نمایش دادند. ژنوتیپ تبریز 8 در سه مرحله از استخراج ساپونین بیشترین مقدار باند را در کروماتوگرافی لایه نازک نشان داد. از رسوب گذاری با دای اتیل اتر این نتیجه به دست آمد که هر چه گیاه نسبت به آفت مقاوم تر باشد، از مقدار بالاتری ساپونین برخوردار است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.