نام پژوهشگر: نسرین جز فاضلی

تجزیه و شناسایی اسانس گیاه ‏‎francoeuria undulata‎‏ به روش دستگاهی ‏‎gc/ms‎‏
پایان نامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران 1379
  نسرین جز فاضلی   محمدحسین صالحی سورمقی

تاثیر درمانی گیاهان دارویی از زمانهای پیش برای انسان شناخته شده و بروز اثرات درمانی مناسب و عوارض جانبی ناچیز آنها از عوامل افزایش مصرف فرآورده های دارویی حاصل از آنها در دهه های اخیر است. یک دسته از مواد مهم موجود در گیاهان که باعث بروز اثرات درمانی و کاربردهای مختلف گیاهان می شود اسانس ها هستند. اسانس ها روز به روز در زندگی بشر بیشتر وارد شده و هر روز به اهمیت آنها بیشتر افزوده می شود. لذا تحقیقات وسیعی در دهه گذشته روی آنها شروع شده و در حال گسترش می باشد. از طرفی با توجه به موقعیت ایران از نظر گیاهی و وجود گیاهان اسانس دار متنوع و بکر بودن اکثر آنها لازم است که تحقیقات وسیعی بر روی آنها انجام گیرد. لذا موضوع این پایان نامه یکی از گیاهان جالب ایران با نام ‏‎francoeuria undulata‎‏ از خانواده کمپوزیته است. طبق تحقیقات بعمل آمده پراکندگی این گیاه در مرکز و جنوب شرقی ایران است. گیاه مذکور در تاریخ خرداد ماه 1379 از تپه های شمالی مشرف بر زعفرانیه جمع آوری و به آزمایشگاه فردات پزشکی منتقل گردید. گیاه در هر باریوم دانشکده داروسازی تهران مورد شناسایی قرار گرفته و نمونه آن در آنجا موجود می باشد. اسانس گیاه مورد نظر با روش کلونجر به میزان 5/0 درصد استخراج و توسط دستگاه طیف سنج جرمی-گاز کروماتوگرافی ‏‎(gc-ms)‎‏ مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. برای تجزیه و شناسایی اجسام موجود در اسانس از دستگاه ‏‎(gc-ms)‎‏ مرکز تحقیقات دانشگاه آزاد استفاده گردید که شرایط دستگاه در پایان نامه آمده است. پس از اخذ طیف های جرمی هر یک از اجزا و مقایسه آنها با طیف های موجود در کتب مرجع نتایج حاصل ذکر گردید. ترکیبات عمده اسانس عبارتند از: ‏‎aa-pinene,myrtenol,calamenene‎‏ و ‏‎myrtenyl acetate,4-terpineol, 1,8-cineole‎‏ و ‏‎cardiol‎‏.