بااینکه موضوع پاکسازی و شستشوی بافته ها و منسوجات تاریخی در حوزه حفاظت و مرمت زمان زیادی است که مطرح شده اما همچنان مبحث مهم و چالش بر انگیزی در این حیطه است. بسته به ویژگی های متفاوت شویندهها، فرمولاسیون آنها برای پارچه های گوناگون، متفاوت خواهد بود. شوینده های صنعتی و تجاری به دلیل دارا بودن مواد افزودنی گوناگون و نیز تغییر فرمولاسیون در طول زمان، فاقد شرایط لازم و مطلوب جهت استفاده در حوزه حفاظت و مرمت می باشند. انتخاب شوینده متناسب با شرایط آثار پارچه ای و ویژگی های فیزیکی آنها با اثر پاک کنندگی مناسب؛ بدون آسیب رساندن به پارچه و عدم ایجاد اثر سوء در دراز مدت بر الیاف منسوج بایستی در دستورکار حفاظت گر قرار گیرد. در این راستا دو ماده فعال سطحی رایج در ترکیب شوینده ها، سدیم لوریل اتر سولفات (ماده فعال سطحی آنیونی) و کوکونات فتی اسید دی اتانول آمید (ماده فعال سطحی غیریونی)، مورد پژوهش قرار گرفت و کوشش شد با بررسی معایب و مزایای این دو ماده در ترشویی پارچه پنبه ای تاریخی، کارآیی آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. در راستای دستیابی به این هدف، لازم است قابلیت پاکسازی و تأثیرات تخریبی شان در پاکسازی پارچه پنبه ای ارزیابی شود. روش پژوهش براساس تحلیلی- مقایسه ای و شیوه گردآوری داده ها از طریق آزمایش های مربوطه نظیر ثبت طیف atr-ftir، تعیین میزان مقاومت کششی، سنجش رنگ و ... بوده است. پارچه های پنبه ای پیرسازی شده توسط شوینده حاوی ماده فعال سطحی مورد نظر شسته شدند و قبل و بعد از شستشو مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که هردو ماده از قدرت شویندگی مناسبی برخوردار بوده و در شستشوی پارچه های تاریخی پنبه ای قابل استفاده هستند