نام پژوهشگر: جمال مسعودی لیر

تحلیل محتوای کتابهای درسی مطالعات و علوم اجتماعی، جامعه شناسی دوره متوسطه مبتنی بر مباحث روز جهانی در حوزه برنامه درسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  جمال مسعودی لیر   فروزان ضرابیان

در این پژوهش، محتوای کتاب های درسی مطالعات و علوم اجتماعی و جامعه شناسی 1و2 دوره متوسطه با توجه به مباحث روز جهانی درحوزه ی برنامه درسی تحلیل شده است. موارد مورد نظر در این تحلیل محتوا شامل (آموزش توسعه، آموزش محیطی، آموزش چند فرهنگی، آموزش شهروندی، آموزش سلامت، آموزش حقوق بشر وآموزش رسانه ها و فناوری اطلاعات) بوده است. جامعه آماری این پژوهش، مجموعه ی کتاب های درسی مطالعات اجتماعی، جامعه شناسی (1)، جامعه شناسی (2)، علوم اجتماعی دوره متوسطه بوده است. در این پژوهش کل جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب و از روش تمام شماری استفاده گردیده است. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوا انجام شده، از طرح برآورد پدیده در متن داده ها، که اصولی ترین نوع طرح تحقیق در تحلیل محتوا است، استفاده شده است. در این پژوهش واحد تحلیل جملات و تصاویر کتاب در نظر گرفته شده است. داده ها بر حسب فراوانی وقوع، توصیف و کمیت ها، حاصل شمارش فراوانی هستند. ابزار تحقیق سیاهه تحلیل محتواست که روایی و پایایی آن توسط اساتید مجرب به دست آمده است، نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در محتوای کتاب های درسی مطالعات و علوم اجتماعی و جامعه شناسی 1 و2 دوره متوسطه، توجه به مفاهیم آموزش شهروندی و چند فرهنگی بسیار بیشتر از حد انتظار، به آموزش توسعه بیشتر از حد انتظار، به آموزش رسانه ها و فناوری اطلاعات کمتر از حد انتظار، و به آموزش صلح، برابری و حقوق بشر، آموزش محیطی و آموزش سلامت بسیار کمتر از حد انتظار توجه شده است. در درون هر مولفه نیز مفاهیم متعدد به صورت یکسان مورد توجه قرار نگرفته و بعضی بیشتر و بعضی کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. نتایج تحقیق همچنین نشان می دهد که بیشترین میزان توجه به مباحث روز جهانی در کتاب علوم اجتماعی و کمترین میزان توجه در کتاب جامعه شناسی 1 می باشد.