نام پژوهشگر: محمدرفیع دهواری

بررسی نقش کارگاههای کوچک بسته بندی و فرآوری خرما در روند توسعه نواحی روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان سراوان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خراسان جنوبی - دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی 1390
  محمدرفیع دهواری   جواد بذرافشان

توسعه روستایی جزیی از توسعه کلان کشور است که تأکید اساسی آن بیشتر معطوف به حل مسایل مرتبط با جامعه روستایی و تلاش در جهت محرومیت زدایی و کاهش فقر در این مناطق است. یکی از مهم ترین ارکان بخش صنعت در کشورهای درحال توسعه صنایع کوچک وابسته به کشاورزی است که فرآوری و تبدیل محصولات بخش کشاورزی را دنبال می نماید. توسعه صنایع روستایی در دو محور صنایع کوچک و صنایع دستی انجام می گیرد که باعث ایجاد اشتغال، تولید و کاهش مهاجرت ساکنان روستایی و در نهایت توسعه اقتصادی – اجتماعی مناطق روستایی می شود. خرما به عنوان دومین محصول باغی کشور به دلیل مزایای نسبی فراوانی که در مقایسه با دیگر محصولات کشاورزی دارد، بسیار مورد توجه است. ارز آوری، ایجاد اشتغال مولد به صورت مستقیم و غیر مستقیم در صنایع جانبی، امنیت غذایی و اجتماعی جامعه، حفظ و پایداری محیط زیست، تقویت قابلیت رقابت کشور در بازارهای جهانی و...، از جمله ثمرات متعدد ناشی از تولید و صادرات خرما است. هدف تحقیق حاضر شناخت و تحلیل نقش کارگاه های بسته بندی و فرآوری خرما در روند توسعه نواحی روستایی شهرستان سراوان و تبیین روابط بخش کشاورزی و صنعت می باشد. جامعه آماری تعداد 40 روستای دارای کارگاه کوچک بسته بندی و فرآوری خرما می باشد که تعداد پرسش نامه ها با استفاده از روش تخمین شخصی 200 نفر تعیین گردید. این تعداد پرسش نامه به تناسب وجود کارگاه بین روستاها تقسیم شده است. روش تحقیق مبتنی بر روش های توصیفی – تحلیلی می باشد. برای آزمون فرضیات از آزمون خی دو (x2) (که داده های مورد نیاز از روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده بود). به کمک نرم افزارهایspss و excel و برای تهیه نقشه ها از نرم افزار gis استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نیز مبین سه نکته به شرح زیر می باشد: 1- ایجاد کارگاه های کوچک بسته بندی و فرآوری خرما می تواند اشتغال زایی ساکنان روستایی شهرستان سراوان را در پی داشته باشد. 2- اشتغال زایی ناشی از ایجاد کارگاه های کوچک بسته بندی و فرآوری خرما، باعث کاهش مهاجرت روستاییان شده است. 3- ایجاد و گسترش کارگاه های کوچک بسته بندی و فرآوری خرما توانسته در ارتقای شاخص های اجتماعی، اقتصادی روستاهای شهرستان سراوان موثر باشد. کلمات کلیدی: توسعه روستایی، صنایع روستایی، صنایع کوچک، صنایع تبدیلی، خرما، شهرستان سراوان.