چکیده زبان شناسی نظام مند نقش گرا با نام مخفف sfl عنوان رویکردی است که هلیدی و هم فکران او برای توصیف و بازنمایی متن ارائه کردند. روشی که هلیدی برای توصیف متن معرفی می کند، بر نقش و معنای زبان استوار است. در این رویکرد متن براساس بافت موقعیتی آن و معنی شناسی بازنمایی می شود. رویکردی که در آن زبان نه وسیله ای ارتباطی بلکه یک نظام کارکردی است. پژوهش حاضر که به توصیف متن دو داستان کوتاه و بخش های ابتدایی دو داستان بلند از جمالزاده با توجه به نظریه ی نقش گرایی می پردازد، رهیافتی برای بازنمایی متون داستانی است. در این پژوهش انواع فرایندها که در این نظریه سنگ بنای متن است، با توجه به نقش و معنای آنها ارائه و نیز شگردهای زبانی شامل نوآوری های واژگانی، هنجارگریزی های نحوی و عادت های گفتاری نشان داده شده است. نیز بسامد کاربرد انواع فرایندها در هر داستان با توجه به جدول هایی که در بخش های مختلف تنظیم شده، تعیین شده است.