اهمیت و مرکزیت زبان در زندگی اجتماعی به عنوان ابزار دستیابی به قدرت و تأثیر گذاری و همچنین ارزش نمادین زبان در ایجاد طبقه بندی های اجتماعی و هویت قومی، همگی پدید آورنده شرایطی است که افراد را به سوی مهندسی زبان، برنامه ریزی زبان رهنمون می سازد. در این تحقیق سعی شده است تا نقش اجتماعی زبان های فارسی و ترکی در شهرهای اردبیل و نیر مشخص شود. از یک سو رابطه ی بین کاربرد زبان های فارسی و ترکی را در حوزه های گوناگون مانند خانواده ، مدرسه ، موقعیت های رسمی و غیر رسمی و مراکز اداری و آموزشی بررسی کرده و از سوی دیگر تأثیر عوامل سن ، جنس ، سطح تحصیلات و شغل را بر کاربرد این دو زبان در این شهرها بررسی می کنیم. در این تحقیق از مناطق مختلف شهر اردبیل و نیر به ترتیب 400 و 300 آزمودنی به صورت تصادفی انتخاب شده اند. آزمودنی ها براساس گروه سنی ( زیر 11 سال، 11 الی 16، 17 الی 25، 26 الی 40 ،41 الی 60 و 60 به بالا) ، سطح تحصیلات (بی سواد، ابتدائی، راهنمایی، دبیرستان، دیپلم، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و بالاتر)، جنس (مرد و زن) و شغل (آموزشی ، اداری ، آزاد و سایر) طبقه بندی شده اند.در این تحقیق پرسشنامه الگوی پژوهشی پاراشر (1980) مورد استفاده قرار گرفته است. از آزمودنی ها خواسته شده که دو گونه زبانی فارسی و ترکی را در شش حوزه اجتماعی خانواده، دوستی، همسایگی، دادوستد، آموزشی و اداری براساس یک میزان چهار گزینه ای (همیشه، اغلب، بعضی وقت ها و هیچ وقت)مشخص کنند. پرسشنامه شامل 36 سوال است که بر اساس درجه رسمیت حوزه ها به ترتیب از غیر رسمی به رسمی مرتب شده اند.پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات توسط نرم افزار spss پردازش شدند. روش های آماری ، آزمونt دو نمونه وابسته ، آزمون t دو نمونه مستقل و تحلیل واریانس یک سویه برای تجزیه و تحلیل داده ها به کار گرفته شدند.نتایج تحقیق نشان داد که تفاوت میانگین ها در استفاده از دو زبان فارسی و ترکی توسط گروه های سنی، تحصیلی ، شغلی و دو گروه جنسی و شهری از نظر آماری معنی دار می باشد