نام پژوهشگر: سمیرا صادقی‌اصل

اسطوره در شعر جنگ با تأکید بر آثار ده شاعر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1389
  سمیرا صادقی اصل   حسینعلی قبادی

شعر و اسطوره پیوندی بنیادین دارند. دردرازنای زمان، شعر ناب بردوش اسطوره ها حرکت کرده و به جلو آمده و همواره یکی از شاخص های مهم در ارزش شعر برپا مانده است. برخی از شاعران به میزان قدرت تخیل خود، آگاهی از فرهنگ سرزمین و اوضاع سیاسی – اجتماعی عصری که درآن زندگی می کنند، اسطوره ها را در شعر به کار می برند.گاهی برخی از شاعران ، با ژرفناکی و خلاقیتی تمام، یک اسطوره ی قدیمی را بازآفرینی می کنند و برخی دیگر از کنار آن گذشته ،و در حد اشاره و از طریق کاربرد تلمیح بدان بسنده کرده و دلخوش می شوند. شعر درعین اینکه با اسطوره حرکت می کند، با واقعیت ها و رخدادهای اجتماعی داد و ستد دارد. با شروع جنگ ایران و عراق ، دسته ای از شاعران با تأثر از رخدادهای عظیم جنگ، اشعاری سرودند که موضوع آن بیشتر بر محور مسائل جنگ از جمله:شهید و شهادت،دفاع از وطن، وطن دوستی، مبارزه و تقویت روحیه ی شهادت طلبی بوده است و انواع بن مایه های اسطوره ای حماسی-ملی، دینی و عرفانی را در شعر وارد ساختند. .هدف این شاعران که از بانیان اعتلای فرهنگی بودند، پرورش الگوی قهرمانی و شهادت برای مبارزه و دفاع از مرزهای وطن و حریم انقلاب اسلامی بود.درمیان این شاعران ، اندکی موفق شدند اسطوره ساز باشند. شاعران جنگ به منظور تقویت ، غنی سازی و تعمیق پایه های هویتی، انواع اسطوره ها را در شعر به کار گرفتند.عمده ی اسطوره های ملی وام گرفته شده ، همان اسطوره هایی بود که فردوسی در بخش اساطیری شاهنامه بدان پرداخته بود.اسطوره های شعر جنگ با نمادهای اسطوره ای ،تصویرهای نمادین و آرکی تایپ ها پیوندی عمیق دارند؛ همچنین در این اشعار، اسطوره های ملی با اسطوره های دینی همخوانی دارند. این شاعران درزمان بحران و آشوب جنگ با سرودن اشعاری با محتوای دینی و عرفانی، دررسیدن افرادبه یک هویت ثابت و قطعی که مبنای آن بر خودآگاهی و خداشناسی بود،فردوسی وار در احیای هویت امروز ایرانی سهمی عمده ایفا کرده و روح تازه ای به شعر فارسی دمیده اند. سیر تحول و پردازش اسطوره ها و نوع به کارگیری آنها از اهداف پیش روی این پایان نامه و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است.