نام پژوهشگر: علی خلیل‌زادگان

سنتز سورفاکتانت پورفیرین کاتیونی محلول در آب با یک زنجیره هگزادسیل و برخی از مشتقات فلزی آن و مطالعه محلول آنها در محیط مایسلی آبی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران 1388
  علی خلیل زادگان   عباس اسلامی

در سال های اخیرنقش ترکیبات پورفیرینی در دارو درمانی، درمان های فتودینامیکی سرطان ها و تشخیص موقعیت تومورها شناخته شده است. پورفیرین های کاتیونی به دلیل انحلال پذیری بالا در حلال های فیزیولوژیکی بسیار مورد توجه قرار گرفته-اند. خواص فوتوفیزیکی پورفیرین ها به تمایل آنها به ایجاد انبوه های مولکولی وابسته است. خواص فوتوشیمیایی پورفیرین ها تحت تأثیر برهمکنش با مایسل ها و اسید ها نوکلئیک قرار دارد. در این تحقیق پورفیرین کاتیونی محلول در آب 5-(هگزادسیل پیریدینیوم-4-ایل)-10،15،20-تریس(متیل پیریدینیوم-4-ایل) پورفیرین کلرید (mhxtm) با یک زنجیره هگزادسیل و کمپلکس های فلزی مس و نیکل (??) این ترکیب تهیه و خالص سازی شد و خواص محلول های آبی این پورفیرین ها در قدرت های یونی مختلف و با سورفاکتانت های sds وtriton x-100 با طیف سنج جذبی، فلوئورسانس و rls مطالعه شد. با توجه به نتایج آزمایش ها مشخص گردید که این پورفیرین ها در قدرت های یونی کم به صورت مونومرمی باشند و در قدرت های یونی بالا به صورت انبوه های نامنظم می شوند. این نتایج تمایل بیشترکمپلکس مس(??) به ایجاد انبوه های مولکولی را در مقایسه با پورفیرین باز آزاد و کمپلکس نیکل (??)، نشان داد. این پورفیرین ها در برهمکنش با sds، کمپلکس های پورفیرین-سورفاکتانت و انبوه های منظم h را تشکیل می دهند و در غلظت های بالاتر از cmc به صورت مونومر در درون مایسل sds قرار می گیرند. موقعیت پورفیرین بازآزاد در مایسل ها با روش های خاموش سازی نشر فلوئورسانس مشخص گردید. بر خلاف مایسل sds، افزایش غلظت خاموش ساز یدید (i-)به مایسل triton x-100، باعث کاهش شدت نشر فلوئورسانس شده و انحرافی را از خطی بودن در منحنی استرن-ولمر نشان می دهد. این انحراف وجود دو نوع جمعیت پورفیرین را در مایسل triton x-100 نشان می دهد، جمعیتی از پورفیرین که در دسترس خاموش ساز قرار دارد و دیگری، جمعیتی که در بخش درونی مایسل و دور از دسترس خاموش ساز است. از نتایج آزمایش ها مشخص شد که حدود 12% از کل جمعیت پورفیرین در ناحیه هیدروفوبیک و دور از دسترس خاموش ساز است. این نتایج، تمایل کم پورفیرین باز آزاد را به مایسل triton نشان داد. در مایسل sds، کاهشی در شدت نشر مشخص نگردید که نشان می دهد پورفیرین در دسترس خاموش ساز نبوده و در درون مایسل sds قرار گرفته است. از نتایج آزمایش ها نقش موثرتر برهمکنش های الکترواستاتیکی نسبت به هیدروفوبیکی در این پورفیرین ها در ایجاد پیش مایسل های پورفیرین-سورفاکتانت و انبوه ها مشخص گردید.