نام پژوهشگر: پیمان توکلی

مبانی و مأخوذات فلسفی نظریات جامعه شناسی: مطالعه ی موردی ماکس وبر و اروینگ گافمن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم انسانی 1394
  پیمان توکلی   علیرضا شجاعی زند

در تحقیق حاضر محور هستی شناسی نظریات جامعه شناسی و مبانی فلسفی آن ها مورد بحث قرار می گیرد. از سوی دیگر خود هستی شناسی طیف زیادی از مقولات را شامل می شود، بنابراین دو مفهوم نخستین و بنیادین جامعه شناسی یعنی فرد و جامعه مد نظر قرار می گیرند. امّا به دلیل محدویت، به بررسی در حوزه ی جامعه شناسی کنش پرداخته می شود، که ماکس وبر و اروینگ گافمن مورد مطالعه قرار خواهند گرفت. اکنون این کلّیت فلسفی را بر اساس دو سنت قاره ای و تحلیلی ارائه می دهیم که هر کدام فیلسوفان و نحله های فلسفی گوناگونی را شامل می شوند. در این راستا پس از بررسی مفهوم هستی شناسی می توان آن را با عنوان "نظریه ی هستی" معرفی نمود، زیرا وجود داشتن ابژه به این معناست که شیء دارای ویژگی ها و خصائصی می باشد که به آن دلیل "وجود داشتن" را می دهند. برای آن که بتوان به هستی شناسی دو مقوله ی فرد و جامعه پرداخت، بایستی ویژگی های آن ها را مشخص نمود. استدلال مرجح برای تعیین و مشخص کردن ویژگی ها و خصائص این مقولات استدلال گزاره ای است. این بحث در قالب دو رویکرد اصلی واقع گرای متافیزیکی و نومینالیسم پدیدار گشته است، که رویکرد مرجح در این جا واقع گرای متافیزیکی می باشد. در پایان هم هر دو جامعه شناس از لحاظ هستی شناسی از فلسفه تاثیر پذیرفته اند. گافمن در هر دو سنت قرار دارد زیرا در هستی شناسی اندیشه ی وی هم می-توان عینیت و هم می توان امر سوبژکتیو را یافت. امّا در هستی شناسی اندیشه ی وبر با وجود غلبه ی مقوله ی واقع گرایی، مشخصه ی غالب امر سوبژکتیو است که بر این مبنا وی در سنت قاره ای قرار می گیرد.