نام پژوهشگر: زهرا شیرازی فردویی

ارش و شیوه تعیین آن از نظر فقهی و حقوقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1389
  زهرا شیرازی فردویی   عادل ساریخانی

این پایان نامه درباره نقش ارش در حقوق جزا می باشد . قاعده ارش از جمله قواعد فقهی و حقوقی است که در جامعه جزایی امروز دچار چالش می باشد و در نتیجه بحث بر انگیز بوده و سوالات زیادی پیرامون آن مطرح است . از مشکلات مطرح در این قاعده نبود تعریفی جامع از قاعده ارش و تبیین ماهیت آن و همچنین فقدان شیوه مشترک برای تعیین ارش در موارد مشابه است. طبق تحلیل و بررسی های انجام گرفته، باید گفت :« ارش در خسارت وارده بر انسان تفاوت قیمت عضو سالم و معیوب است که، نوع و مقدار آن در شرع معین نشده است. » همچنین بر اساس نظر اکثر فقهای برجسته، برای برخی از اعضاء و جوارح بدن آدمی که دیه معینی وجود ندارد ، حاکم وظیفه دارد برای عضو صدمه دیده ارش تعیین نماید . در این زمینه آیت الله خویی (ق س) درتکمله المنهاج می فرماید :« هر جنایتی که دیه مقدر و معینی برای آن شرعا در نظر گرفته نشده باشد جانی باید ارش بپردازد اگر عمدی یا شبه عمد باشد ، اما اگر خطای محض باشد عاقله جانی باید ارش بپردازد و تعیین ارش بعد از مراجعه و کسب نظر عدول مومنان می باشد.» افزون بر این مطلب ، امروزه یکی از مشکلات محاکم ،تعیین ارش خصوصا تعیین مقدار خسارت وارده بر عضو و تعیین مبلغ ریالی آن است. تشخیص صدمه و تعیین مقدار ارش عضو ،کاری فنی میباشد که نیاز به اظهار نظر کارشناس پزشک دارد که دراین پایان نامه به بررسی مسائل و مشکلات فوق الذکر پرداخته شده است.