نام پژوهشگر: مرجان صداقت همدانی
مرجان صداقت همدانی فرهاد سراجی
چکیده زبان نظامی از نشانه های قراردادی شفاهی یا نوشتاری است که اعضای هر جامعه بااستفاده از آن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. زبان دارای نقش های متعددی از قبیل نقش ارتباطی، اندیشه، عاطفی و هنری است. زبان در تعاملات خانوادگی و اجتماعی ورسانه های دیداری و شنیداری و نظام رسمی آموزش و پرورش، آموخته می شود. که برای این منظور کتاب های درسی آموزش زبان تألیف و تدریس می گردد. در نظام آموزشی ما نیز کتاب های آموزشی زبان فارسی تألیف ومورد تدریس و آموزش قرار می گیرد. در تألیف کتاب های درسی زبان فارسی باید معیارهایی رعایت گردد تا بهتر بتواند در آموزش صحیح زبان فارسی موثر واقع گردد. برای اطلاع از وضعیت محتوای کتاب های درسی لازم است محتوای آن کتاب متناسب با معیارهای مطلوب مورد تحلیل قرار گیرد. بررسی محتوای کتاب های زبان فارسی دوره متوسطه ازدیدگاه دبیران و دانش آموزان عنوان این پژوهش بود که دیدگاه دبیران ودانش آموزان در سه بعد رعایت ملاک های انتخاب محتوا، سازماندهی محتوا و شکل ارائه محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق را دبیران زن و مرد گروه ادبیات فارسی دوره متوسطه شهر همدان و دانش آموزان دوره متوسطه تشکیل داده اند که 90 نفر ازدبیران و370 نفر از دانش آموزان با روش نمونه گیری خوشه ای به طور تصادفی انتخاب شده اند و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن از طریق ارائه نظر تعدادی از کارشناسان و پایایی آن از روش آلفای کرانباخ محاسبه وضریب 83/0 بدست آمده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آماری توصیفی نظیر جدول فراوانی، درصد میانگین و نمودارهای فراوانی و همچنین روش های آمار استنباطی نظیر آزمون خی دو مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق عبارتند از: 1- از نظر دبیران در کتاب های درسی زبان فارسی متوسطه به ملاک های انتخاب محتوا کم توجه شده است. 2- از نظر دبیران در کتاب های درسی زبان فارسی متوسطه به ملاک های سازماندهی محتوا در حد متوسط توجه شده است. 3- از نظر دبیران در کتاب های درسی زبان فارسی متوسطه به ملاک های شکل ارائه محتوا در حد متوسطه توجه شده است. 4- از نظر دانش آموزان در کتاب های درسی زبان فارسی متوسطه به ملاک های انتخاب محتوا در حد متوسط توجه شده است. 5- از نظر دانش آموزان در کتاب های درسی زبان فارسی متوسطه به ملاک های سازماندهی محتوا در حد متوسط توجه شده است. 6- از نظر دانش آموزان در کتاب های درسی زبان فارسی متوسطه به ملاک های شکل ارائه محتوا در حد متوسط توجه شده است.