چکیده امروزه بدلیل نقش موثر کودهای شیمیایی نیتروژنه روی رشد، عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی، مصرف بی رویه اینگونه کودها فزونی یافته است. کاربرد زیاد کودهای نیتروژنه آلودگی های زیست محیطی و همچنین تجمع نیترات در گیاه به ویژه سبزی های برگی را به همراه می آورد. مصرف این گونه سبزی ها باعث بروز بیماری های مختلف در انسان و دام می گردد، به همین دلیل کودهای زیستی جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی خواهد بود. کودهای مزبور قادرند با تأثیر روی متابولیسم گیاه، تولید هورمون ها و بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک، به نحوی باعث افزایش عملکرد شده و آلودگی های زیست محیطی را کاهش دهند. شنبلیله (trigonella foenum-graecum)از جمله سبزی های برگی است که کشت و کار آن در ایران به طور وسیع انجام می گیرد و از جنبه های تغذیه ای و دارویی اهمیت دارد، اما کاربرد کودهای نیتروژنه در آن بالا است. در این تحقیق اثر دو کود زیستی ازتوباکتر و نیتروکسین هر یک به تنهایی و به صورت بذرمال و یا مخلوط با مقادیر مختلف کود نیتروژنه اوره شامل 75، 150، 225 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و هم چنین اوره به صورت مستقل روی برخی ویژگی های کمی وکیفی شنبلیله مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش درتابستان 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 20 تیمار، 4 تکرار و 80 واحد آزمایشی به مرحله اجرا درآمد. عملکرد، وزن تک بوته، سطح و تعداد برگ، درصد ماده خشک، کلروفیل، مواد جامد محلول، تجمع نیترات و غلظت برخی عناصر تحت تأثیر تیمارها اختلاف معنی دار نشان دادند. نتایج حاصل از طرح حاکی از اثر رضایت بخش مصرف کودهای زیستی فوق مخلوط با کود اوره بود، به طوری که تیمار ازتوباکتر + نیتروکسین + 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با عملکرد 92/1807 گرم در متر مربع، ماده خشک 91/25 درصد، تجمع نیترات 3/3581 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک برگ و هم چنین داشتن اثرات مثبت روی ویژگی های کیفی شنبلیله یکی از تیمارهای مفید و قابل توصیه ارزیابی گردید. واژه های کلیدی: شنبلیله، ازتوباکتر، نیتروکسین، اوره، کود زیستی، تجمع نیترات

از آنتی بیوتیک ها به عنوان داروی عمده در بیماریهای عفونی استفاده میشود. با این حال توسعه مصرف آنتی بیوتیک ها همیشه با دو مشکل اساسی عوارض جانبی و ایجاد مقاومت دارویی همراه است. ترکیبات موجود در گیاهان مختلف از قدیم به عنوان داروهای جایگزین مورد استفاده قرار می گرفتند. چرا که در کل گیاهان دارویی در مقایسه با سایر داروها دارای عوارض جانبی کمتری هستند.از آنجا که گونه های مختلف فرفیون (euphorbia) اثرات ضد میکروبی خوبی از خود نشان داده اند، در این مطالعه به بررسی اثرات ضد میکروبی عصاره تام متانولی و فراکسیون های هگزانی، کلروفرمی، n- بوتانلی و آبی سرشاخه های هوایی گیاه euphorbia splendida mobayen با روش دیسک دیفیوژن بر روی کشت 24 ساعته سویه های استاندارد استافیلوکوک اورئوس، باسیلوس سرئوس، انتروکوک فاسیوم، اشرشیا کلی، سودوموناس آئروژینوزا و اسینتو باکتر می پردازیم. مواد و روش ها: گیاه euphorbia splendida پس از جمع آوری و تایید خشک شده و عصاره تام متانولی با روش خیساندن تهیه شد، فراکسیون های مختلف آن به روش استخراج حلال- حلال تهیه و پس از تغلیظ و خشک شدن در ظروف تمیز و شرایط استاندارد تا زمان استفاده نگهداری شدند. تعیین اثر ضد باکتریایی غلظت های مختلف عصاره تام و هر یک از فراکسیون های آن به روش انتشار در آگار انجام گرفت. نتایج عصاره تام متانولی نسبت به باکتری سودوموناس آئروژینوزا با mic mg/ml((7.70±0.14 بیشترین اثر ضد باکتریایی را از خود نشان داد. فراکسیون هگزانی نسبت به باکتری اسینتوباکتر با mic (31.41±0.11) mg/ml بیشترین اثر ضد باکتریایی را از خود نشان داد.فراکسیون کلروفرمی نسبت به باکتری های اسینتو باکتر و سودوموناس آئروژینوزا باmic mg/ml (62.21±0.25) بیشترین اثر ضد باکتریایی را نشان داد.فراکسیون آبی نسبت به باکتری سودوموناس آئروژینوزا با mic (15.25±0.20) mg/ml بیشترین اثر ضد باکتریایی را از خود نشان داد. نتیجه گیری با توجه به نتایج این مطالعه عصاره تام و فراکسیونهای اندام های هوایی گیاه euphorbia splendid دارای اثرات ضد میکروبی قابل قبولی بوده اند که بهترین mic مربوط به عصاره تام متانولی برای باکتری سودوموناس آئروژینوزا با mic mg/ml((7.70±0.14است. آزمایشات تکمیلی به منظور تعیین ماده موثره ضد باکتری گیاه و انجام مطالعات invivo پیشنهاد می گردد.