Evalution of UAVs With MCDM Methods for Border Security And Intervention

İnsansız Hava Aracı (İHA), kendisini kullanan bir insan taşımayan, kaldırma kuvvetini oluşturabilmek amacıyla aerodinamik kuvvetleri kullanabilen, kendi kendine uçabilen veya uzaktan yönetilebilen, tekrar kullanılabilen kullanılamayan ve ölümcül olmayan faydalı yükler taşıma kabiliyetine sahip motorlu hava aracıdır. Teknolojinin yükselen hızla gelişmesiyle beraber İHA’ların kabiliyetleri de aynı oranda artmış birçok askeri görevde kullanılmaya başlanmıştır. Fakat, başarı elde edebilmek yalnızca bu modern gelişmiş araçlarına olmak yeterli değildir. Görevlerin ifa oranlarını arttırmak alan hakimiyetini yakalayarak savaşı kazanmak için görev tipine uygun sistemlerin kullanım planlamasının yapılması şarttır. Bu tür planlamalarla görevlerdeki oranı artacak taraf üstünlük edecektir. çalışmada orduların envanterinde bulunan farklı türlerdeki 9 İHA’nın sınır güvenliği müdahale görevlerini yerine getirmesi çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri ile değerlendirilmesi yapılmıştır. İHA büyüklük, tür, kabiliyet vb. yönlerden birbirinden ayrılmaktadır. çalışmanın amacı, belirlenen sıralamasının tespit edilmesidir. Çalışmada kullanılan kriterler İHA’lar konusunda uzman kişilerle değerlendirilip 8 ana başlıkta gruplandırılmıştır. Kriterlerin ağırlıklandırılması ikili kıyaslamalar yapılarak, kriter ağırlıkları AHP yöntemiyle ortaya konmuştur. sıralamaları seçimini yapabilmek literatüre son yıllarda kazandırılmış olan ÇKKV yöntemlerinden ARAS, EDAS WASPAS metotları daha eski sıkça MAUT, TOPSIS VIKOR kullanılmıştır. Böylece hem yöntemlerin yeni kullanımı bakış açısına çözüm geliştirilmeye çalışılmıştır. Uygulanan yöntemlerden önceliklendirme sonuçları analiz edilmiş sonuçlar normalize edilip ortalamaları bulunarak her İHA’ya ait nihai bütünleşik puanı (NBÖP) edilmiştir. değerlerinin güvenilirlik, doğruluk tutarlılık düzeylerinin arttırılması amaçlanmıştır. yöntemler sonucu yorumlanmıştır.