اثر اندازۀ کرت بر میزان رواناب و رسوب اندازه‌گیری شده ناشی از رگبارهای طبیعی

کرت­های فرسایشی به طور گسترده به منظور ارزیابی متغیرها و عوامل اصلی پدیده­ فرسایش خاک مورد استفاده قرار می­گیرند. از این­رو، آگاهی از تاثیر عوامل مختلف همچون مقیاس مکانی بر نتایج به دست آمده از آنها ضروری است. این پژوهش با هدف بررسی اثر ابعاد کرت­های صحرایی بر تولید رواناب و هدررفت خاک در واحد سطح­ انجام شد. بدین منظور، تعداد هفت کرت با ابعاد مختلف (طول­های 2، 5، 10، 15، 1/22، 25 و30 متر و به ترتیب عرض­های 1، 1، 2/1، 6/1، 83/1، 2 و 4/2 متر) در ایستگاه پلدشت در استان آذربایجان غربی احداث شد. میزان رواناب و هدررفت خاک در 11 رخداد منجر به رواناب و رسوب طی شهریور سال 1389 تا شهریور سال 1390 به صورت مجزا در کرت­ها اندازه­گیری و در واحد سطح محاسبه شد. نتایج نشان داد رواناب و رسوب تولید شده در واحد سطح با افزایش مساحت و یا طول کرت به صورت توانی کاهش می­یابد. مقایسه­ آماری عملکرد کرت­های با ابعاد مختلف نشان داد که در اغلب رخدادها، بین کرت­های با طول کمتر از 10 متر و کرت‌های بزرگتر تفاوتی معنی­دار وجود دارد، در حالی که اختلاف عملکرد کرت­های با طول بیش از 15 متر تفاوت معنی­داری را نشان نداد (05/0> P). براساس نتایج، کرت­های با طول 10 تا 15 متر قابلیت تخمین عملکرد کرت­های بزرگ­تر را داشتند.