بررسی آستانه توپوگرافی و عوامل موثر بر رسوب‌زایی و گسترش خندق‌هادر منطقه نی‌ریز استان فارس

فرسایش خندقی به دلیل تولید رسوب و زیان‌های فراوانی که در نتیجه تخریب اراضی، راه‌ها و سازه‌های عمرانی در استان فارس وارد می‌نماید اهمیت ویژه‌ای دارد. در این تحقیق 15 خندق فعال و معرف از نظر ویژگی‌های مورفومتریک، گزینش شدند. طول خندق،عمق، عرض بالا و پایین و حجم فرسایش در آن‌ها اندازه‌گیری شد. برای تعیین عوامل موثر در گسترش و رسوب‌زایی خندق‌ها، با بهره‌گیری از روش Stepwise در نرم‌افزار SPSS تحلیل آماری صورت گرفت. نتایج نشان می‌‌دهد، رسوب تولیدی ناشی از گسترش خندق‌ها در نی‌ریز تابع سه متغیر گستره آبخیز، درصد سیلت و شن در آبخیز واقع در بالای پیشانی خندق‌ها است. این نتایج دلالت بر غالب بودن رواناب سطحی به عنوان فرآیند هیدرولوژیک عمده در گسترش خندق‌ها در این منطقه دارد. بررسی آستانه پستی و بلندی نشان داد به علت منفی شدن توان (b) فرایند رواناب سطحی غالب است و با نتایج محققان خارجی همخوانی دارد. هم‌چنین این نتایج بیانگر تاثیر ویژگی حوزه آبخیز و سازند زمین‌شناسی در تولید رسوب ناشی از فرسایش خندقی است. کاهش سطوح لخت و بدون پوشش از راه استقرار پوشش گیاهی، ایجاد بانکت در بالا دست خندق‌ها به‌منظور کاهش سطح تولید کننده رواناب و احداث بندهای خاکی کوچک‌تر از یک متر برای کمک به استقرار پوشش گیاهی و کاهش پیشروی خندق‌ها توصیه می‌شود