بررسی اثرات فراکشن‌های مختلف و عصاره‌ی دانه گیاه عدس الملک (Securigera securidaca) بر سطح سرمی گلوکز، فاکتورهای خونی و مورفولوژی کبد در موشهای دیابتی

مقدمه: دانه‌ی گیاه عدس‌الملک (Securigera securidaca) را در طب سنتی ایران به عنوان کاهنده‌ی قند خون تجویز می‌کنند. در این مطالعه، اثر خوراکی عصاره‌ی تام دانه و فراکشنهای آن روی موش سوری و صحرایی دیابتی شده با تزریق صفاقی استرپتوزوسین (200 میلیگرم/کیلوکرم) بررسی شد. مواد و روش‌ها: در بررسی حاد، موش‌های سوری، دوزهای مختلف عصاره‌ی تام دانه، فراکشن‌های کلروفرمی، متانولی، مخلوط فرکشن‌ها، گلی‌بن‌کلامید (10 میلی‌گرم/کیلوگرم) و نرمال سالین را به صورت خوراکی دریافت کردند. قند خون قبل از گاواژ و ۱، ۲ و ۴ ساعت پس از آن اندازه‌گیری شد. در بررسی تحت حاد، موش‌های صحرایی، دو بار در روز و به مدت دو هفته 500 میلی‌گرم/کیلوگرم مخلوط فراکشن‌های متانولی و کلروفرمی با نسبت 30: 70، انسولین NPH : رگولار به نسبت 30:70، گلی بن کلامید و نرمال سالین را به صورت خوراکی گرفتند. قند خون قبل و در فواصل یک و دو هفته بعد اندازه‌گیری شد. در انتهای دو هفته، فاکتورهای خونی و بافت شناسی کبد بررسی شدند. یافته‌ها: بررسی مرحله حاد نشان داد فراکشن کلروفرمی، قند خون را طی 1 ساعت و فراکشن متانولی و مخلوط فراکشن‌ها پس از 4 ساعت قند را پایین می‌آورند. در بررسی تحت حاد، هیچ‌گونه کاهش قند و تفاوت معنی‌داری در فاکتورهای خونی پس از تجویز فراکشن‌ها مشاهده نشد. آسیب سلول‌های کبدی در گروه گیرنده‌ی مخلوط فراکشن‌ها کمتر از گروه‌های دریافت‌کننده‌ی انسولین و گلی بن کلامید بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد دانه‌ی گیاه عدس الملک می‌تواند قند خون را به صورت حاد، با مکانیسمی مشابه انسولین، کاهش دهد.