بررسی ارتباط کیفیت زندگی با مشخصات بیماری و فردی بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به بیمارستان‌های شهر تهران در سال 1383

مقدمه: دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن عصر حاضر است که بروز و شیوع آن در دنیا و ایران به طور فزاینده‌ای در حال افزایش است. سلامتی و بهبود کیفیت زندگی از عوامل بسیار مهم در انجام رفتارهای خود پایشی و انجام دستورات درمانی ـ مراقبتی است که اهمیت ویژه‌ای در پیشگیری از عوارض حاد و مزمن دیابت دارد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت و ارتباط آن با مشخصات بیماری و فردی بیماران مبتلا به دیابت انجام شده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعهی مقطعی است، که روی بیماران مبتلا به دیابت مراجعه کننده به درمانگاه‌های دیابت بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی شهر تهران انجام شد. بیماران از طریق روش نمونه‌گیری در دسترس از چهار مرکز مورد پژوهش برای شرکت در مطالعه انتخاب شدند. به منظور گرداوری اطلاعات از پرسشنامه‌ی اطلاعات شخصی و بیماری و نسخه‌ی فارسی ابزار کیفیت زندگی فرم کوتاه 36 استفاده شد. پس از استخراج اطلاعات، از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. یافته‌ها: از 131 بیمار مبتلا به دیابت شرکت‌کننده در این مطالعه، 3/60% بیماران مؤنث و 7/39% بیماران مذکر با میانگین سنی(74/12±)30/47 سال بودند. دامنه‌ی نمرات کسب شده برای ابعاد مختلف کیفیت زندگی از (13±) 2/46 برای سلامت عمومی تا (60/26±)13/64 برای عملکرد جسمی متغیر بوده. بین سن با ابعاد عملکرد جسمی و ایفای نقش عاطفی رابطه‌ی معنی‌دار آماری وجود داشت (01/0>p). از نظر متغیر‌های جنس (05/0>p)، میزان تحصیلات (05/0>p)، نوع دیابت (01/0>p) و نوع درمان (05/0>p) تفاوت معنی‌دار آماری در ابعاد متفاوت کیفیت زندگی به دست آمد. بین سایر متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش از قبیل وضعیت تأهل، اشتغال، مدت ابتلا به دیابت و غیره تفاوت یا رابطه‌ی معنی‌دار آماری با ابعاد مختلف کیفیت زندگی به دست نیامد. نتیجه‌گیری: دیابت نیز مانند سایر بیماری‌های مزمن با تحت تأثیر قرار دادن ابعاد مختلف زندگی باعث کاهش کیفیت زندگی فرد مبتلا می‌شود. در مقایسه‌ی مطالعه‌ی حاضر با مطالعه‌ها‌ی انجام شده در دیگر کشورها، نتایج متفاوت به دست آمده می‌تواند دلالت بر تأثیر فرهنگ بر کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت می‌باشد. بنا بر این برنامه‌ریزی‌های بهداشتی ـ درمانی و انجام اقدامات درمانی ـ مراقبتی با در نظر گرفتن جنبه‌ی فرهنگی به منظور ارتقای کیفیت زندگی و وضعیت سلامت بیماران مبتلا به دیابت ضروری است.