بررسی بیان ژن های آنتی اکسیدانت در بوته های گوجه فرنگی مایه زنی شده با ویروس موزاییک خیار پس از تیمار با اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک

ویروس موزاییک خیار (Cucumber Mosaic Virus, CMV) یکی از مهم­ترین ویروس­ های گوجه ­فرنگی است که موجب کاهش عملکرد محصول می­ شود. در این تحقیق، نقش اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک در بیان ژن­ های رمزکنندۀ آنزیم ­های آنتی ­اکسیدانت و القای مقاومت به تنش اکسیداتیو ناشی از مایه ­زنی با ویروس CMV در گوجه­ فرنگی (رقم فلات) بررسی گردید. نتایج نشان داد که در گیاهان شاهد، بیان ژن­ های رمزکننده آنزیم ­های کاتالاز (CAT) و پراکسیداز (POX) تا روز پانزدهم پس از نشا روند نزولی داشت، ولی در مورد ژن رمز کننده آنزیم سوپراکسید دیسمیوتاز (SOD) در روز پانزدهم اندکی افزایش بیان مشاهده شد. در گیاهان مایه ­زنی شده با CMV، ژن CAT کاهش بیان نشان داد، ولی ژن POX تا روز هشتم افزایش بیان شد. در مورد ژن SOD نیز در تیمارهای مایه ­زنی شده با CMV روند افزایشی تا روز پانزدهم ادامه یافت. بیشترین میزان بیان ژن POX در روز پانزدهم نمونه­ برداری در تیمار کاربرد توام SA و JA دیده شد که 120 درصد افزایش نسبت به زمان قبل از اعمال هورمون نشان داد. کاربرد هورمون ­ها، شدت بیماری و علایم آن را تا 80 درصد کاهش داد. نقش آنزیم پراکسیداز در گوجه­ فرنگی رقم فلات در پاکسازی رادیکال H2O2 بیشتر از نقش کاتالاز بود و به نظر می ­رسد که برای القای مقاومت به CMV می­ توان از هورمون­ های SA و JA قبل از آلودگی ویروسی استفاده کرد.