بررسی تأثیر عامل‌های مؤثر در میزان تشکیل پروتوپلاست در قارچ Fusarium oxysporum با هدف استفاده در امتزاج پروتوپلاست

امتزاج پروتوپلاست یکی از سیستم­های تراریختی مؤثر در ایجاد تغییرهای ژنتیکی به منظور بهبود عملکرد میکروارگانیسم (ریزجانداران) است که امروزه در جهت رسیدن به یک عامل بیوکنترل (مهار زیستی) موفق در کنترل علف هرزهای مختلف استفاده می­شود. در روش­های معمول تراریختی قارچ­های رشته­ای مانند گونه‌های فوزاریوم، تهیۀ پروتوپلاست نخستین گام است. در این پژوهش، پس از جداسازی قارچ Fusarium oxysporum (عامل پژمردگی آوندی) از گیاه‌ گل جالیز Orobanche sp.،  بررسی‌های لازم برای شناسایی ریخت‌شناسی و مولکولی آن انجام شد. سپس تأثیر عامل‌های مختلف مانند تأثیر نوع محیط کشت در مقدار اسپور تولید شده، بهترین زمان برای جوانه­زنی بیشینه‌ای اسپورها، غلظت­های مختلف آنزیم­های تجزیه‌کنندۀ دیوارۀ سلولی، زمان در معرض قرارگیری با آنزیم در تعداد پروتوپلاست­های تولیدشده و نیز نوع و غلظت تثبیت‌کنندۀ اسمزی در ایجاد و میزان زنده­مانی پروتوپلاست‌ها ارزیابی شد. نتایج به‌دست‌آمده از تجزیۀ آماری داده­ها، محیط Spezieller Nährstoffarmer Agar بهترین محیط کشت و زمان 16 ساعت را بهترین زمان برای ایجاد و جوانه­زنی اسپورها معرفی کرد. همچنین ترکیب آنزیمی  Glucanex (15 Mm) و Driselase (20 Mm) در زمان پنج ساعت با فاصلۀ معنی­داری از دیگر تیمارها بیشترین پروتوپلاست را تولید کرده و تثبیت‌کنندۀ KCl (6/0 مولار) نیز به عنوان بهترین تثبیت‌کننده معرفی شد.