بررسی عوامل موثر بر تجارت محصولات کشاورزی با تأکید بر درآمدهای نفتی

    تجارت خارجی یکی از مؤلفه‌های مهم در توسعه اقتصادی است. تجارت خارجی منبع تأمین درآمدهای ارزی برای سرمایه‌گذاری در فناوری نوین، گسترش بازار داخلی، رشد بهره‌وری و افزایش توان تولیدی در جهت توسعه اقتصادی می­باشد. از سوی دیگر، پذیرش اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد کنونی و آینده کشور و نیاز ضروری به درآمدهای ارزی غیر نفتی ناشی از آن، ضرورت توجه به تجارت بخش کشاورزی را امری مسلم می‌نماید. هدف از این مطالعه، بررسی عوامل موثر بر تجارت بخش کشاورزی برای دوره‌ زمانی 1350-1392 می‌باشد. لذا در این مطالعه الگوهای صادرات و واردات بخش کشاورزی به صورت مجزا با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری (VECM) برآورد شد. نتایج نشان دادند، متغیرهای تولیدات بخش کشاورزی، درآمدهای نفتی و متغیر دامی برنامه سوم توسعه در بلندمدت، بر هر دو الگو تاثیری مثبت دارند. متغیر نرخ ارز حقیقی بر اساس انتظار تأثیر منفی بر واردات بخش کشاورزی و تأثیر مثبت بر صادرات این بخش دارد. در حالی‌که متغیر شاخص بهای تولیدکننده‌ بخش کشاورزی، تأثیری در راستای عکس تأثیر نرخ ارز رسمی در الگوها داشت. متغیرهای حجم نقدینگی و متغیر مجازی حریم‌های اقتصادی بر صادارت بخش کشاورزی تأثیر منفی داشته، در حالی‌که تأثیر هدفمندی یارانه‌ها بر صادرات بخش کشاورزی مثبت می­باشد. نتایج حاصل از دو الگو در کنار هم، ضرورت توجه هم‌زمان به آن‌ها را در نتیجه اثر سیاست‌های اقتصادی و درآمدهای نفتی مشخص می­کند.