تاثیر کمپوست کردن هوازی و بی‌هوازی بر حذف آنتی‌بیوتیک‌های انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین از کود مرغی

زمینه و هدف: بخش زیادی از آنتی­بیوتیک­های مورد استفاده در مرغداری­ها از طریق فضولات آنها خارج می­شود. این فضولات به­عنوان کود آلی در کشاورزی استفاده شده و باعث انتشار آنتی­بیوتیک­های دامی در محیط زیست می­شود. این ترکیب‌ها ممکن است سبب افزایش مقاومت آنتی­بیوتیکی جمعیت­های میکروبی شود و یا به گیاهان رشد یافته در این خاک­ها صدمه وارد ­کند. هدف از این پژوهش تعیین تاثیر کمپوست کردن کود مرغی به روش هوازی و بی­هوازی بر مقدار آنتی­بیوتیک­های انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین موجود در کود مرغی در دو سطح غلظتی بالا و پایین و مقایسه آنها با یکدیگر بوده است. روش بررسی: این آزمایش در سال 1396 انجام شد. دو نمونه کود مرغی گوشتی تازه پس از اتمام دوره تیمار مرغ­ها با آنتی­بیوتیک انروفلوکساسین تهیه شد. این دو نمونه محتوی دو سطح غلظتی بالا و پایین از انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین بودند. عملیات کمپوست نمودن کودهای مرغی به روش آماری کاملاً تصادفی و با تیمارهای 1- هوازی در سطح غلظتی پایین 2- هوازی در سطح غلظتی بالا 3- بی­هوازی در سطح غلظتی پایین و 4- بی­هوازی در سطح غلظتی بالا در پنج تکرار به مدت 75 روز انجام یافت. در فواصل زمانی مشخص نمونه­ها تهیه شده و غلظت انروفلوکساسین و سیپروفلوکساسین در آنها به روش HPLC اندازه­گیری شد. داده­های به دست آمده با معادله سنتیکی درجه اول برازش شده و نیمه­عمر تجزیه آنتی­بیوتیک­ها محاسبه شد. یافته­ها: نتایج نشان داد که در پایان دوره، در تیمارهای یک تا چهار به ترتیب 2/54، 3/64، 3/65 و 7/69 در صد از انروفلوکساسین و 0/41، 8/57، 8/57 و 8/61 در صد سیپروفلوکساسین باقی مانده بود. ضریب همبستگی به دست آمده از برازش معادله سنتیکی درجه اول در تیمارها (بین 71/0 تا 92/0) نشان داد که داده­های آزمایش به خوبی با این معادله برازش می­شوند. نیمه­عمر تجزیه انروفلوکساسین بین 27/96 تا 68/150 روز به دست آمد. مقدار نیمه­عمر تجزیه برای سیپروفلوکساسین نیز بین 28/57 تا 48/117 روز به دست آمد. بحث و نتیجه­گیری: در مجموع نتایج نشان داد که فرایند کمپوست کردن موجب کاهش غلظت آنتی­بیوتیک­ها شده و از ورود آن به محیط زیست جلوگیری می­کند. سرعت تجزیه آنتی­بیوتیک­ها در شرایط هوازی بیشتر از شرایط بی­هوازی بود. نرخ تجزیه هر دو آنتی­بیوتیک در غلظت اولیه بالا کمتر از نرخ تجزیه آن در غلظت پایین بود. نرخ تجزیه سیپروفلوکساسین نیز بیشتر از انروفلوکساسین بود. نتایج این پژوهش می­تواند به ایجاد قوانین و مقررات مربوط در نهادهای مرتبط، در جهت کاهش ورود آنتی­بیوتیک­های دام و طیور به محیط زیست کمک کند.