طراحی منظر دانشگاهی با رویکرد تاب‌آوری در شرایط بحران آب (نمونۀ موردی: دانشگاه ملایر)

کم‌آبی در بیشتر مناطق ایران مانعی بزرگ در توسعۀ فضای سبز دانشگاه‌های ایران که در مناطق خشک و نیمه‌خشک قرار دارند، محسوب می‌شود. این مشکل به طور جدی در دانشگاه ملایر نیز دیده می‌شود. دانشگاه ملایر، بر خلاف رشد شتابان فیزیکی خود، از ابتدا در تأمین نیازهای آبی فضای سبز برای توسعه با چالش‌هایی مواجه بوده است. افزایش توان تاب‌آوری (بازگشت‌پذیری) اکولوژیک در مقابل بحران‌ها به ویژه بحران آبی نگرشی کلیدی در فرایند تغییرات اقلیمی به شمار می‌آید. بر این اساس منظر دانشگاه ملایر مبتنی بر رویکرد تاب‌آوری و تأمین آب با روش‌های نوین برنامه‌ریزی و طراحی شده است. به این منظور ظرفیت تأمین آب مبتنی بر چارچوب طراحی اکولوژیک تحلیل شده است و استفاده از منابع آب غیرمتعارف مانند آب خاکستری و باران در دستور کار قرار گرفت و از سوی دیگر طراحی منظر متکی به منظر با نیاز آبی کم و قابلیت تاب‌آوری در مقابل نوسانات آتی اقلیمی و به صورت خاص کمبود آب صورت گرفته است. در این فرایند ابتدا مروری بر تاب‌آوری اکولوژیک و تاب‌آوری منابع آب صورت گرفت و اصول پایداری اکولوژیک در خصوص تاب‌آوری محیط‌های خشک در مواجهه با کم‌آبی استخراج شد. سپس با شناخت محدودۀ مطالعاتی و تجزیه و تحلیل پتانسیل‌‌ها، فرصت‌‌ها، محدودیت‌‌ها و عوامل اختلال‌‌زا در محدودۀ مطالعاتی، اصول تاب‌‌آوری محیط‌‌های خشک در ارتباط با کم‌آبی در آن‌ها اعمال شد و راهکارهای عملی در سه دسته‌بندی کلی تأمین آب از منابع غیرمتعارف، افزایش بازدهی الگوی آبیاری و استفاده از گونه‌‌‌های گیاهی انعطاف‌‌پذیر ارائه‌‌ شده است. در انتها نیز طرح راهبردی توسعۀ فضای سبز دانشگاه ارائه شد.