مطالعه اثر شدت و زمان سرزنی بر عملکرد دانه ذرت در شرایط خوزستان

به منظور بررسی اثر سرزنی بر عملکرد دانه ذرت، این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار و به مدت دو سال زراعی (82-1381) با استفاده از رقم KSC 704 به اجرا درآمد. عامل اوّل سه سطح مختلف سرزنی شامل حذف کامل اندام هوایی از بالای بلال، باقی گذاشتن یک برگ و دو برگ بالای بلال و عامل دوّم، تاریخ‌های مختلف سرزنی شامل حذف پس از پایان گرده‌افشانی (هنگام قهوه‌ای شدن ریشک‌ها) و سه تاریخ حذف به فاصله 10 روز پس از این مرحله، مجموعاًَ چهار تاریخ، به علاوه تیمار شاهد بدون سرزنی بود. بنابراین مجموعاَ 13 تیمار وجود داشت. نتایج نشان داد که صفات عملکرد دانه و وزن هزاردانه به ترتیب در سطح پنج و یک درصد معنی‌دار هستند. تیمار شاهد بدون سرزنی با عملکرد دانه 94/9 تن در هکتار و وزن هزاردانه 4/327 گرم بیشترین و تیمار قطع کامل بوته از بالای بلال در پایان گرده‌افشانی، با عملکرد دانه 15/8 تن در هکتار و وزن هزار دانه 79/269 کمترین بود. بنابراین عمل سرزنی باعث کاهش 18درصد درعملکرد دانه و وزن هزاردانه گردید. اثر تیمار بر میزان پروتئین دانه معنی‌دار نبود. به علاوه هیچیک از آثار متقابل تیمار درسال معنی‌دار نشد، که بیانگر ثابت بودن نتایج تحقیق در دو سال اجرای آزمایش است. اثر میزان قطع برگ و زمان قطع برگ برای صفت عملکرد علوفه تر در سطح یک درصد معنی‌دار شد. تیمار قطع کامل بوته با عملکرد علوفه 57/6 تن در هکتار بیشترین و تیمار باقی گذاشتن دو برگ بالای بلال با 63/2 تن در هکتار کمترین علوفه را تولید کرد. در اثر سرزنی، درحدود 57/6 تن در هکتار علوفه حاصل گردید، امّا کاهشی معادل 79/1 تن در هکتار برای عملکرد دانه را نیز در پی داشت و چون هدف از کشت ذرت در استان خوزستان تولید دانه است، بنابراین سرزنی توصیه نمی‌گردد. اما چنانچه هدف از کشت، علاوه بر تولید دانه ذرت، تولید علوفه تر نیز باشد، بهترین زمان سرزنی جهت دست‌یابی به عملکرد بالای علوفه، ضمن حفظ عملکرد دانه، سرزنی در پایان گرده‌افشانی و یا ده روز پس از پایان گرده‌افشانی است.