نقش ویتامینE در کاهش بروز اختلالات تکاملی در جنین موش‌های صحرایی دیابتی شده

چکیده مقدمه: امروزه ثابت شده که هیپرگلیسمی مادری موجب افزایش تولید رادیکال‌های آزاد اکسیژن و کاهش میزان آنتی‌اکسیدان‌ها در سلول‌های جنینی می‌شود و از این راه به جنین‌های مادران دیابتی آسیب می رساند. لذا بنظر می رسد که استفاده از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند موجب کاهش آثار زیانبار هیپر گلیسمی بر روی جنین شود. هدف: بررسی نقش ویتامین E در کنترل اختلال تکاملی در جنین موش‌های صحرایی دیابتی. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، موش‌های صحرایی ماده از نژاد Wistar با وزن حدود 300-250 گرم با تزریق داخل صفاقی mg/kg 65 داروی استرپتوزوتوسین (Stereptozotocin,Fluka) دیابتی شدند و همراه گروهی از موش‌های صحرایی سالم برای جفت گیری در قفس موش‌های نر قرار داده شدند. سپس آن‌ها را به دو گروه تقسیم کردند. به یک گروه‌ از روز اول حاملگی mg/Kg 150 ویتامین E خورانده شد. در روز 13 حاملگی موش های صحرایی هر سه گروه کشته شده و جنین‌های آن‌ها جمع آوری شده و از نظر تعداد، قد و وجود ناهنجاری‌های ظاهری در نیمکره های مغزی نظیر اگزنسفالی، باز بودن نوروپورهای قدامی و خلفی لوله عصبی، تشکیل جوانه‌های اندام‌های قدامی، خلفی، پلاک‌های شنوایی و بینایی با استفاده از یک میکروسکوپ استریو مدرج مورد بررسی قرار گرفتند. سپس میانگین و انحراف معیار قد و تعداد جنین‌های بدست آمده و باز جذب شده در گروه‌های مختلف با روش آنالیز واریانس یک طرفه و فراوانی ناهنجاری‌های مختلف در گروه‌های مطالعه با استفاده از آزمون مجذور کا مقایسه شد. نتایج: شمارش تعداد جنین‌های بدست آمده و بازجذب نشان دهنده اختلاف معنی دار بین گروه شاهد با گروه درمانی و گروه دیابتی بود. فراوانی جنین‌های ناهنجار (جنین‌هایی با حداقل یک ناهنجاری قابل تشخیص) در گروه شاهد 1% و در گروه‌های دیابتی و دیابتی- درمانی به ترتیب 3/46% و 6/11% بود. این امر نشان می‌دهد که تجویز ویتامین E موجب کاهش بروز نا‌هنجاری در جنین آن‌ها می‌شود بطوریکه از این نظرگروه‌های دیابتی و دیابتی- درمانی اختلاف معنی‌داری با هم دارند(P<0.001). اگرچه اختلاف هر دو گروه با گروه شاهد نیز معنی‌دار بود (P<0.001). نتیجه‌گیری: تجویز ویتامین E خوراکی به موش‌های صحرایی دیابتی حامله از مراحل اولیه حاملگی می‌تواند موجب کاهش آثار زیانبار دیابت مادر بر روی جنین شود.