پیش ‏بینی حساسیت به فرسایش آبکندی منطقۀ سیمره براساس مدل عامل قطعیت و تعیین اهمیت عوامل مؤثر بر آن

فرسایش آبکندی با توجه به تخریب شدید اراضی در مناطق خشک و نیمه‏خشک، یک مشکل بزرگ در مدیریت منابع طبیعی و حفاظت خاک محسوب می‏شود. بنابراین، تعیین مناطق مستعد فرسایش آبکندی و شناسایی عوامل مؤثر بر آن می‏تواند به مدیران و تصمیم‏گیران کمک کند تا خطر وقوع این فرسایش را کاهش دهند. هدف تحقیق حاضر پیش‏بینی وقوع فرسایش‏های آبکندی منطقۀ سیمرۀ استان لرستان براساس مدل عامل قطعیت و تعیین اهمیت هریک از عوامل محیطی مؤثر بر آن است. در ابتدا نقشۀ رستری متغیرهای مؤثر بر فرسایش آبکندی (ارتفاع، درجۀ شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص توان جریان، کاربری اراضی، خاک‏شناسی و سنگ‏شناسی) در قالب پایگاه داده و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی ساخته شد. براساس مطالعات میدانی، 100 موقعیت فرسایش آبکندی ثبت و به‌صورت تصادفی دو گروه آموزش مدل (70 درصد آبکند‏ها) و اعتبارسنجی مدل (30 درصد آبکند‏ها) تقسیم شد. پس از محاسبۀ شاخص‏های CF و Z مدل عامل قطعیت و واسنجی مدل، نقشۀ پیش‏بینی مناطق مستعد فرسایش آبکندی با استفاده از نرم‌افزارهای ArcGIS10.2 تهیه شد. نقشۀ نهایی براساس روش منحنی مشخصۀ عامل گیرنده (ROC) و داده‌های آبکندی گروه اعتبارسنجی، ارزیابی و اعتبارسنجی شد. نتایج اعتبارسنجی نقشۀ پیش‏بینی مناطق مستعد فرسایش آبکندی نشان داد که دقت مدل عامل قطعیت6/85 درصد است. بنابراین، کارایی مدل عامل قطعیت برای پیش‏بینی مناطق مستعد وقوع فرسایش آبکندی تأیید شد. علاوه بر آن، نتایج آنالیز حساسیت مدل نشان داد که متغیرهای خاک‏شناسی، سنگ‏شناسی و شیب زمین بیشترین تأثیر را بر دقت پیش‏بینی وقوع فرسایش آبکندی دارند.