آثار تعاونی‌های آب‌بران بر وضعیت اقتصادی- اجتماعی کشاورزان استان خراسان شمالی

این پژوهش با هدف بررسی آثار تعاونی­های آب­بران بر وضعیت اقتصادی- اجتماعی کشاورزان استان خراسان شمالی انجام گرفت.جامعة آماری را بهره­برداران استان خراسان شمالی به تعداد 20721 نفر تشکیل دادند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه­گیری تصادفی چندمرحله‌ای، 102 نفر از ساکنان روستاهای دارای تعاونی آب­بران و 92 نفر از ساکنان روستاهای فاقد تعاونی آب­بران به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. روایی پرسش‌نامه با استناد به دیدگاه صاحب­نظران و کارشناسان و پایایی آن از طریق محاسبة ضریب آلفای کرونباخ برای متغیر­های اقتصادی (76/)0 و برای متغیر­های اجتماعی (84/0) قابل قبول برآورد شد. نتایج مقایسة میانگین‌ها نشان داد که میانگین متغیرهای استفاده از روش­ها و سیستم­های پیشرفتة آبیاری، دبی آب ورودی، قدرت پس­انداز، میزان سرمایه­گذاری برای استقرار سیستم آبیاری تحت‌فشار و ارتباط با مروجان و کارشناسان کشاورزی در روستاهای دارای تعاونی آب­بران به‌طور معناداری از روستاهای فاقد تعاونی بیشتر است. در مقابل، میانگین متغیرهای هزینة تأمین آب، اختلافات آب (نزاع بر سر آب) و  تمایل به مهاجرت در روستاهای فاقد تعاونی بیشتر است.به‌ طور کلی، نتایج نشان داد تعاونی آب­بران در استان خراسان شمالی توانسته است در بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی روستاهای تحت پوشش تعاونی در حد متوسط مؤثر باشد. با توجه به نتایج پژوهش، هرچند بهره­برداران روستاهای دارای تعاونی آب­بران از مدیریت منابع آبی خود رضایت دارند، اما ازآنجاکه سطح این رضایت پایین­تر از حد مناسب و ایده آل بود، به‌منظور رضایت بیشتر بهره­برداران پیشنهاد شد که توزیع آب بدون هیچ‌گونه تبعیضی طبق برنامه­ای زمان‌بندی‌شده و بر اساس نیاز آبی مزرعة هر بهره­بردار صورت پذیرد.