آنالیز ژنتیکی برخی بیماری‌های گاو هلشتاین در گله‌های صنعتی استان آذربایجان‌شرقی

زمینه مطالعاتی: در برخی مطالعات گزارش شده که تولید شیر بالا، اثر منفی بر روی سلامت و طول عمر حیوانات داشته و سوددهی گله را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف: اهداف این تحقیق، تهیه گزارشی از دلایل حذف در گله‌های گاو شیری، تخمین فراسنج‌های ژنتیکی صفات تولیدی، بیماری‌ها و محاسبه همبستگی میان ارزش اصلاحی دام‌های نر برای صفات تولیدی و ارزش اصلاحی آن‌ها برای مقاومت در برابر خطر حذف بود. روش کار: در این تحقیق از 31550 رکورد زایش مربوط به 17476 گاو هلشتاین استفاده شد. اطّلاعات تولیدی و بیماری­های منجر به حذف در 47 گله صنعتی استان آذربایجان‌شرقی در طول سال‌های 1374 الی1391 و همچنین اطّلاعات شجره‌ای حیوانات توسط نرم‌افزار ASReml مورد آنالیز قرار گرفت. بیماری‌های منجر به حذف شامل ورم‌پستان، جابجایی شیردان، لنگش، کیست‌ تخمدان و متریت مورد بررسی قرار گرفتند. تخمین وراثت‌پذیری صفات بیماری با استفاده از مدل حیوانی تک متغیره انجام گرفت. نتایج: حذف به دلیل بیماری‌های لنگش و متریت به ترتیب با مقادیر010/0±28/0 و 045/0±21/0 بالاترین وراثت‌پذیری را دارند. بالاترین و پایین‌ترین مقدار تکرارپذیری به ترتیب مربوط به مقدار شیر305 روزه (009/0±47/0) و درصد چربی (009/0±25/0) می‌باشد. بررسی نتایج همبستگی اسپیرمن میان ارزش اصلاحی دام‌های نر برای صفت تولید شیر و ارزش اصلاحی آن‌ها برای بیماری‌های جابجایی شیردان، لنگش و متریت همبستگی مثبت نشان داد که به ترتیب (197/0)، (121/0) و (116/0) می‌باشد. نتیجه گیری نهایی: اکثر صفات بیماری مورد مطالعه همبستگی ژنتیکی مثبت با تولید شیر 305 روزه دارند که نشان می‌دهد گاوهای با ظرفیت بالا برای تولید شیر احتمال دارد به طور ژنتیکی دارای مقاومت کمتری در برابر خطر حذف شدن به دلیل بیماری باشند.