اثرات ترکیب بنزو-آ- پایرن بر میزان فعالیت آنزیم اتوکسی رزورفین- او- د اتیلاز و آسیب‌های ژنومی در ماهی جاوا مداکا (Oryzias javanicus)

زمینه: بنزو- آ- پایرن یک ترکیب هیدروکربنه حلقوی چند زنجیره معطر با وزن مولکولی بالا بوده که اثرات سرطان‌زایی بالایی دارد. لذا هدف این مطالعه بررسی اثرات ترکیب بنزو- آ- پایرن بر القاء فعالیت آنزیم EROD کبدی و شکست رشته‌های DNA کبد در ماهی مداکا است. مواد و روش‌ها: 23 عدد ماهی مداکا پس از انتقال به آکواریوم‌‌های 10 لیتری به مدت 7 روز در چهار گروه شامل گروه کنترل، با غلظت کم (5/0 میکروگرم در لیتر)، غلظت متوسط (5/1 میکروگرم در لیتر) و غلظت بالا (5 میکروگرم در لیتر) به روش سمی استاتیک در معرض ترکیب بنزو-آ- پایرن قرار گرفتند. در روز هفتم نمونه‌برداری از کبد ماهیان انجام شده و بخشی از نمونه‌ها بلافاصله هموژن شدند و برای سنجش آنزیم EROD مورد استفاده قرار گرفت. قسمت دیگر از نمونه‌های کبدی پس از انتقال به فریزر 20- درجه سانتی‌گراد جهت سنجش میزان یکپارچگی ساختار DNA مورد استفاده قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دانکن انجام شد. سطح اعتماد 5 درصد (05/0>P) به عنوان سطح معنی‌داری آماری در نظر گرفته شد. یافته‌ها: افزایش معنی‌داری در میزان فعالیت آنزیم EROD بین تیمارهای آزمایش نسبت به گروه کنترل مشاهده شد. هرچند ماهی‌هایی که در معرض بیشترین غلظت (5 میکروگرم در لیتر) بنزو- آ- پایرن قرار گرفته بودند، میزان شکستگی DNA بالاتری داشتند با این حال تفاوت معنی‌داری در میزان شکستگی رشته‌های DNA در بین تیمارهای مورد مطالعه نسبت به گروه کنترل مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: ترکیب بنزو- آ- پایرن سبب افزایش فعالیت آنزیم EROD کبدی از آنزیم‌های فاز I سیستم سم‌زدایی ترکیبات هیدروکربن‌های آروماتیک چند حلقه‌ای در ماهیان مداکا می‌گردد. با این حال به نظر می‌رسد ماهیان مداکا دارای مکانیسم‌های ترمیمی و جلوگیری کننده از شکست رشته‌های DNA هستند.