اثرات جایگزینی دانه سویای برشته‌ شده با دانه کلزای برشته ‌شده در جیره گاوهای شیرده بر عملکرد تولید و ترکیب اسیدهای چرب شیر

سابقه و هدف: دانه‌های روغنی به منظور تأمین همزمان انرژی و پروتئین در تغذیه گاوهای شیرده استفاده می‌شوند. یافتن گزینه‌های جدید از این مواد امکان مدیریت شرایط کمبود سایرین و تأمین بهتر مواد مغذی را فراهم می‌کند. این مطالعه به بررسی اثرات جایگزینی دانه سویا برشته‌ شده با دانه کلزای برشته‌ شده در جیره گاوهای شیرده بر عملکرد تولید شیر و ترکیب اسیدهای چرب چربی شیر می‌پردازد. روش‌ها و مواد: تعداد 104 رأس گاو شیرده هلشتاین اوایل شیردهی (0 ± 20 روز)، با میانگین تولید شیر روزانه 7/8 ± 47 کیلوگرم و چند بار زایش (39/1±35/2) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی (در چهار تیمار آزمایشی و 26 تکرار برای هر تیمار) مورد استفاده قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل نسبت های مختلف دانه سویا برشته شده به دانه کلزای برشته شده (بر اساس ماده خشک) و در چهار تیمار به قرار زیر بودند: 1)100 به 0، 2) 66 به 33، 3) 33 به 66 و 4) 0 به 100. نسبت علوفه به کنسانتره بر اساس ماده خشک40 به 60 در نظر گرفته شد و تغذیه به صورت خوراک کاملاً مخلوط، در دو نوبت و در حد اشتها صورت می‌گرفت. دوره آزمایش 8 هفته بود (2 هفته عادت دهی و 6 هفته نمونه‌گیری) که روزهای شیردهی 20 تا 80 گاوها را در بر می‌گرفت. یافته‌ها: نتایج آزمایش نشان داد که تولید شیر و تولید پروتئین شیر با افزایش سطح دانه کلزای برشته ‌شده به شکل درجه 2 تغییر می‌کند به نحوی که تیمارهای که فقط از دانه سویا یا دانه کلزا تشکیل شده بودند، تولید شیر بیشتری نسبت به دو تیمار حد واسط داشتند. همچنین تولید شیر تصحیح ‌شده برای چربی 5/3 درصد، تمایل به داشتن روندی مشابه داشت. این در حالی بود که تولید چربی و درصد ترکیبات شیر تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفتند. نمره وضعیت بدنی دام‌ها با افزایش سهم دانه کلزای برشته‌ شده در جیره افزایش پیدا کرد. همچنین افزایش سهم دانه کلزای برشته ‌شده در جیره سبب کاهش غلظت اسید پالمتیک و افزایش غلظت اسید اولئیک در شیر شد. اما میزان اسید لینولئیک و اسید لینولنیک در چربی شیر گاوهای تغذیه شده با جیره‌های حاوی دانه کلزا برشته ‌شده به خصوص جیره‌هایی که این دانه روغنی به طور کامل جایگزین سویا شده بود کاهش پیدا کرد. اما سطح اسیدهای چرب مزدوج چربی شیر تحت تأثیر تیمارها قرار نگرفتند. نتیجه‌گیری کلی: بر اساس نتایج این آزمایش می‌توان از دانه کلزای برشته ‌شده به جای دانه سویا برشته‌ شده در جیره گاوهای شیری استفاده کرد. اما پاسخ تولید شیر و ترکیب اسید چرب شیر در نسبت های مختلف جایگزینی متفاوت خواهد بود.