اثرات فنیل‌افرین، کلسیم، استیل‌کولین و دیازوکساید بر آئورت مجزای موش‌های صحرایی پری‌اکلامپتیک

چکیده: مقدمه و هدف: پری‌اکلامپسی یکی از بیماری‌های شایع دوران حاملگی است که خطر مرگ و میر برای جنین و مادر را در پی دارد. تغییر در پاسخ‌دهی عروق به عوامل منقبض کننده و متسع کننده از جمله مواردی هستند که در بیماری‌زایی آن دخیل دانسته شده‌اند. هدف از مطالعه حاضر بررسی پاسخ آئورت موش‌های صحرایی پری‌اکلامپتیک به چند منقبض کننده و متسع کننده عروقی بود. مواد و روش‌ها: این یک مطالعه تجربی است که در سال 1387 در دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد. 30 سر موش صحرایی حامله به صورت تصادفی در دو گروه 15 تقسیم شدند. گروه مورد، ان ـ نیتروال ـ آرژینین متیل‌استر را از روز یازدهم حاملگی به صورت خوراکی و از طریق آب آشامیدنی با دوز 50 میلی‌گرم به ازای کیلوگرم دریافت کردند. گروه شاهد دسترسی آزاد به آب آشامیدنی داشتند. در روز 22 حاملگی، پس از بیهوشی و قربانی کردن حیوان، آئورت سینه‌ای با دقت جدا و به حلقه‌های 3ـ2 میلی‌متری تقسیم و به حمام بافت منتقل گردید. پس از آن آئورت جدا شده در مجاورت غلظت‌های تجمعی از فنیل‌افرین و کلسیم به صورت جداگانه قرار گرفت و پاسخ‌های انقباضی با ترانسدیوسر ایزومتریک ثبت گردید. جهت بررسی پاسخ آئورت به متسع کننده‌ها، یک قطعه از آئورت منقبض شده با فنیل‌افرین تحت تأثیر غلظت‌های تجمعی از استیل‌کولین و قطعه دیگر که با پتاسیم منقبض شده بود، در مجاورت غلظت‌های تجمعی دیازوکساید قرار گرفت و پاسخ های اتساعی حاصله ثبت شد. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری تی غیرجفتی تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: قدرت فنیل‌افرین در انقباض آئورت موش‌های صحرایی پری‌اکلامپتیک بیش از گروه شاهد بود (01/0 p=)، ولی از لحاظ حداکثر کشش حاصله٬ بین دو گروه تفاوتی دیده نشد. قدرت و حداکثر اثر استیل‌کولین در اتساع آئورت گروه پری‌اکلامپتیک کمتر از گروه شاهد بود (ارزش پی به ترتیب برابر 03/0=p و 004/0=p). پاسخ انقباضی آئورت به کلسیم و اتساعی آن به دیازوکساید در بین دو گروه تفاوت معنی‌داری نداشت. نتیجه گیری: پری‌اکلامپسی تجربی موجب افزایش حساسیت آئورت به آگونیست‌های گیرنده‌های آلفاـ آدرنرژیک و کاهش اتساع وابسته به آندوتلیوم می‌شود. به نظر می آید در این مدل در عملکرد کانال‌های کلسیم وابسته ولتاژ و کانال‌های پتاسیم وابسته به آدنوزین تری‌فسفات تغییری روی نمی دهد. واژه‌های کلیدی: پری‌اکلامپسی، ان‌ ـ نیترو ال ـ آرژینین متیــل استر، دیازوکساید، آئورت سینه‌ای، موش صحرایی.