اثر تاریخ کاشت و نسبت های مختلفN – P – K بر عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن در گندم در شرایط آب و هوایی اهواز

به منظور بررسی اثر نسبت های مختلف N-P-K و تاریخ کاشت بر عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن، آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 88 – 87 در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. تیمار اصلی شامل تاریخ کاشت در 3 سطح، 1 – اولین تاریخ کاشت (5 آبان)، 2 – دومین تاریخ کاشت (25 آبان) و 3 – سومین تاریخ کاشت (15 آذر) و تیمار فرعی شامل نسبت های مختلفN-P-K  (کیلوگرم در هکتار) در 4 سطح، 1 – شاهد (0-0-0)، 2 – 40% کمتر از بهینه (40- 50-70)، 3 – بهینه (80-90-110) و 4 – 40% بیشتر از بهینه (120-130-150) بود. صفات مورد اندازه گیری شامل عملکرد دانه، اجزاء عملکرد و شاخص های کارایی مصرف نیتروژن بود. نتایج آزمایش نشان داد که در محدوده ی تاریخ کاشت بهینه در منطقه (تاریخ کاشت های دوم و سوم) بهترین عملکرد دانه (به ترتیب، 04/5 و 23/5 تن در هکتار) تولید شد. در مقابل تاریخ کاشت زود هنگام کمترین (68/4 تن در هکتار) عملکرد دانه را دارا بود. در بین تیمارهای کودی بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به نسبت 120-130-150 و شاهد به میزان 18/6 و 27/3 تن در هکتار بود. در بین اجزای عملکرد وزن هزاردانه و تعداد سنبله در متر مربع به ترتیب بیشترین تأثیر را در بهبود عملکرد دانه در بین تاریخ های کاشت و سطوح کودی دارا بودند. بهترین کارایی مصرف نیتروژن (08/38 کیلوگرم بر کیلوگرم) در دومین تاریخ کاشت و سطح کودی 40% کمتر از بهینه به دست آمد. به علاوه با افزایش مصرف نیتروژن کارایی مصرف  نیتروژن نیز کاهش یافت؛ همچنین در هر سه تاریخ کاشت، نسبت کودی 40-50-70 بهترین کارایی مصرف نیتروژن را دارا بود. در مجموع مشخص شد که اگر چه بالاترین عملکرد دانه در تیمار تاریخ کاشت دوم و سطح کودی 40% بیشتر از بهینه به دست آمد؛ ولی این شرایط بهترین کارایی مصرف نیتروژن را نداشت.