ادراک زنان از گردشگری تک‌جنسیتی، کارکردها، چالش‌ها و راهبردهای مواجهه در خانواده

گردشگری به‌منزلة یک فعالیت فراغتی مدرن در جوامع معاصر شناخته می‏شود. با‌این‌حال، همچون بسیاری از فعالیت‏های فراغتی، دسترسی به سفر و گردشگری توزیع برابری در میان دسته‏های مختلف اجتماعی از جمله طبقات و جنسیت‌های مختلف (زنان و مردان) ندارد. از سوی دیگر، طبقة متوسط در جامعة ایران دگرگونی‏های وسیعی را در ارزش‏ها، الگوهای رفتاری و انتخاب‏ها در دهه‏های اخیر تجربه می‏کند. از همین رو، هدف پژوهش حاضر پاسخ به دو پرسش ذیل است: نخست اینکه زنان امروز طبقة متوسط در کلان‏شهرهای ایران چه کارکردهایی برای سفرهای تک‏جنسیتی ادراک می‏کنند؟ و دوم اینکه زنان مذکور در سفرهای تک‏جنسیتی پیش، حین و پس از سفر چه چالش‏هایی را ادراک می‏کنند و برای مواجهه با این چالش‏ها چه راهبردهایی را اتخاذ می‏کنند؟ برای این منظور رویکرد کیفی و روش مردم‌نگاری اتخاذ شد. در این زمینه، از چهارده زن مصاحبة عمیق انجام شد. یافته‏ها نشان داد زنان دو نوع کارکرد سلبی و ایجابی برای سفرهای تک‏جنسیتی/ تنها قائل‌اند. مهم‏ترین چالش آن‏ها، پیش از سفر، جلب رضایت خانواده و مدیریت منزل در غیابشان بود. چالش‏های حین سفر نیز به دو گونة عاطفی و کارکردی قابل دسته‏بندی بود. چالش‏های پس از سفر نیز چندان حائز اهمیت دانسته نمی‏شد. زنان برای مقابله با این چالش‏ها راهبردهای گوناگونی اتخاذ می‌کردند که طیفی از واکنش‏های منفعلانه تا فعالانه و خلاقانه را در‌برمی‏گرفت. در‌مجموع، سفر تک‏جنسیتی یا تنها برای زنان عرصة تجربه‏، محک‏زدن و اثباتِ قدرت، عاملیت و استقلال آن‏ها در جامعة معاصر ایرانی بود.