ارایه الگوی جامع موبینگ (ترور روحی) در محیط کار با تأکید بر محیطهای آموزشی؛ پیشایندها، ابعاد و پیامدها

یکی از عوامل اثرگذار روحی-عاطفی در محیط‌های کاری و آموزشی که وجود و اثرات منفی فردی و سازمانی آن کمتر مدنظر قرار گرفته، موبینگ (ترور روحی) است. موبینگ فعالیتهای روحی-عاطفی با نمودهای گفتاری و رفتاری است که فرد (موب کننده) به‌گونه‌ای رفتار می‌کند تا طرف مقابل (قربانی موب شده) در شرایط ناامن قرار گرفته و گاه مجبور به ترک سازمان شود. هدف این مطالعه علمی-مروری از نوع توصیفی و مبتنی بر صبغه کتابخانه‌ای، آن است که با کاوش مطالعات نظری و میدانی جهانی، به تعریف موبینگ، مراحل و ابعاد آن بپردازد؛ عوامل مرتبط (پیشایندها و پیامدهای) آن را بررسی کند؛ مهم‌ترین الگوهای مطرح شده، الگوی جامع توسعه‌یافته عوامل مرتبط با موبینگ و راهکارهایی برای مدیریت و کاهش آن ارایه دهد. نتیجه مطالعه حاضر نشان می‌دهد در محیط‌های کاری و آموزشی، رفتارهای موبینگ شامل هفت بعد مختلف، عوامل مؤثر و پیامدهای مخرب (فردی، شغلی، سازمانی، روانی-اجتماعی) است که ضرورت شناخت و مدیریت آنها، انجام مطالعات دقیق میدانی و بومی در هر محیط سازمانی و آموزشی خاص آن را ایجاب می‌کند. تقویت مربی‌گری، رفتارهای شهروندی سازمانی، شفافیت سازمانی، اخلاق کاری-حرفه‌ای، هوش معنوی و هیجانی، مدیریت تعارض و پویایی‌های تیمی، راهکارهای کاهش موبینگ و هم‌افزایی فعالیت‌ها برای تحقق اهداف فردی و سازمانی است.