ارزیابی خطر روان‏گرایی خاک با استفاده از مدل SWM در دشت‏های جنوبی حوزه‏ی گرگان‏رود (استان گلستان)

تحلیل خطرهای طبیعی می‏تواند ابزار مناسبی در تصمیم‏گیری، برنامه‏ریزی و اولویت‏بندی اقدامات مدیریت بحران باشد. در این پژوهش، ضمن پیش‏بینی سناریوهای بروز خطر و خسارت پدیده‏‏ی روان‏گرایی، آسیب‏پذیری عناصر در معرض خطر نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جزئیات این رویکرد در منطقه‏ی گرگان در استان گلستان مورد ارزیابی و توصیف قرار گرفته است. همچنین نقشه‏های خاک )طبقات بافت رسوب(، عمق آب زیرزمینی (اطلاعات چاه‏های پیزومتری) و شتاب زلزله (داده‏های بیشترین شتاب لرزه‏ای تاریخی ثبت شده) تهیه شد. وقوع روان‏گرایی خاک بر اساس متغیرهای مذکور و مدل تجربی سه فاکتوره برای شرایط موجود در چهار رتبه‏ی خطر تهیه گردید. بر اساس ترکیب‏های احتمالی توانایی وقوع شتاب بیشینه‏ی ‏لرزه‏ای و تغییرات عمق آب زیرزمینی، وضعیت بروز خطر مشخص گردید. با در نظر گرفتن ارتباط عوامل پیش‏گفته، پهنه‏های مختلف وقوع خطر روان‏گرایی با استفاده از سامانه‏ی Arc GIS محاسبه گردید. در نهایت طبقات حساسیت روان‏گرایی برای منطقه‏ی مورد مطالعه تهیه شد. در این مطالعه، پس از تهیه‏ی داده‏ها و نقشه‏های رقومی پایه و همچنین استفاده از نرم‏افزار Arc GIS و مدل سه پارامتری SWM، نقشه‏ی پهنه‏بندی خطر روان‏گرایی خاک در جنوب حوزه‏ی گرگان‏رود در استان گلستان در سلول‏های30Í30 متر  تهیه شد. با توجه به نتایج به دست آمده، پتانسیل خطر از بدون خطر تا خیلی زیاد وجود دارد که بیشترین مساحت منطقه‏ی مورد مطالعه در کلاس بدون خطر قرار می‏گیرد. محدوده‏ی شهر آق‏قلا به علت نزدیکی به مرکز تخلیه‏ی انرژی زلزله در کلاس خطر خیلی زیاد قرار می‏گیرد و چون رودخانه‏ی گرگان‏رود از محدوده‏ی این شهر عبور می‏کند، احتمال وقوع روان‏گرایی را بالا می‏برد.