‌ارزیابی سازگاری کاربری‌های شهر بیرجند با استفاده از مدل تحلیل سلسله‌مراتبی

یکی از وظایف اساسی و مهم برنامه‌ریزان شهری، تخصیص زمین به کاربری‌های گوناگون شهری با توجه به نقش و کارکرد شهر، اقتصاد شهر و همچنین تأثیر عوامل متقابل کاربری‌ها بر یکدیگر است. برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری را می‌توان، مهم‌ترین ابزار و نیروی کاربردی دولت‌ها و سازمان‌های مدیریت شهری برای ادارۀ صحیح و منطقی شهرها دانست. امروزه درپی تحولات کالبدی فضایی سریع در شهرها، برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری بر پایۀ دو اصل ارزش‌های توسعۀ پایدار و اعتلای کیفیت زندگی، درپی دستیابی به اهدافی همچون توزیع متعادل کاربری‌ها، جلوگیری از تداخل کاربری‌های ناسازگار و تدوین معیارها و استانداردهای مناسب کاربری است. به همین منظور ارزشیابی کیفی و سازگاری کاربری‌های مختلف شهری، برای اطمینان خاطر از استقرار منطقی آن‌ها و رعایت تناسبات لازم در شهرها ضروری است. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، در تحقیق حاضر سازگاری کاربری‌های شهر بیرجند، با به‌کارگیری دانش‌های نوین سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل‌های محاسباتی نظیر تحلیل سلسله‌مراتبی ارزیابی شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و شیوه‌های گردآوری اطلاعات شامل روش‌های اسنادی و میدانی است. درنهایت نقشه‌ای به دست آمده که در آن میزان سازگاری و ناسازگاری کاربری‌های شهر بیرجند در حد قطعات نمایش داده شده است. با توجه به این نقشه، بیشتر کاربری‌های شهر بیرجند نسبت به هم سازگار و کاملاً سازگار هستند و قطعات محدودی به سبب قرارگیری کارگاه‌های صنعتی و تأسیسات شهری در کنار کاربری مسکونی و پذیرایی –جهانگردی ناسازگار و کاملاً ناسازگار هستند.