ارزیابی شبکه آبیاری با مفاهیم کلاسیک و جدید راندمان آبیاری (مطالعه موردی: شبکه حمودی خوزستان)

این تحقیق به منظور ارزیابی شبکه حمودی در سطح  3079 هکتار از دیدگاه مفاهیم کلاسیک و جدید راندمان آبیاری انجام شد. بدین منظور ابتدا ورودی­ها (آبیاری، بارش، آزادسازی­های کانال) و خروجی­های اصلی آب (تبخیر تعرق واقعی محصول، زهاب خروجی و نشت از کانال انتقال) طی سال­های هیدرولوژیکی 1385 تا 1388 اندازه­گیری یا برآورد شدند. سپس اقدام به برآورد راندمان آبیاری شبکه با استفاده از مفاهیم کلاسیک (راندمان کاربرد) و نئوکلاسیک (راندمان خالص و مؤثر) گردید. در نهایت سناریوهای مختلف تخصیص آب با لحاظ مفاهیم جدید راندمان مورد ارزیابی قرار گرفت. سناریوهای مورد ارزیابی شامل سه سناریوی 65، 75 و 85 درصد تأمین نیاز آب مصرفی و دو سناریو بر اساس مفاهیم جدید شامل تأمین کامل نیاز آبی گیاه و تأمین درصدی از نیاز آبی که عملکرد محصول کاهش معنی‌داری پیدا نکند، می‌باشد. نتایج نشان داد که در شبکه­ آبیاری حمودی به دلیل جریان­های زیرزمینی جانبی از اراضی مجاور و نشت از کانال‌ها، آب‌های خروجی­ به طور متوسط سالانه 16 درصد بیشتر از آب‌های ورودی می‌باشد. راندمان توزیع، کاربرد و کل شبکه به ترتیب 68، 53 و 44 درصد برآورد شد که بیانگر عملکرد آبیاری پایین در شبکه آبیاری حمودی می‌باشد. علیرغم حجم آب مصرفی زیاد شبکه، تبخیر و تعرق واقعی 19درصد کمتر از پتانسیل تبخیر و تعرق اندازه‌گیری شد، که نشان­دهنده وجود تنش آبی و کاهش عملکرد محصول می‌باشد. ارزیابی سامانه­های آبیاری سطحی با روش نئوکلاسیک نشان داد که راندمان خالص (77%) و مؤثر (65%) بیشتر از راندمان کلاسیک (53%) می‌باشند. نتایج این تحقیق نشان داد که  با اعمال سناریوهای مفاهیم جدید راندمان می‌توان بین 19 تا 47 درصد در تخصیص آب صرفه‌جویی نمود.