عبدالمجید لیاقت

استاد، دانشکدۀ مهندسی و فناوری کشاورزی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

[ 1 ] - ارزیابی تحمل به خشکی و کیفیت ظاهری در برخی از توده‌های فستوکای بلند جمع‌آوری‌شده از نقاط مختلف ایران

با هدف شناسایی یک چمن نیازمند مراقبت پایین، مقاومت به خشکی جمعیت‌های فستوکای بلند جمع‌آوری‌شده از نقاط مختلف ایران در مرحلۀ جوانه‌زنی بررسی شد و سپس خصوصیت‌های چمنی جمعیت‌های منتخب با روش آنالیز عکس‌های دیجیتال ارزیابی شد. در آزمایش اول تأثیر سطوح تنش خشکی 100 درصد (شاهد)، 80 درصد، 60 درصد و 40 درصد ظرفیت زراعی روی سبز‌شدن بذرها و استقرار گیاهچه در 14 جمعیت فستوکای بلند جمع‌آوری‌شده و دو رقم تج...

[ 2 ] - بررسی کارایی مصرف آب و کود در کشت بدون خاک گوجه‌‏‌فرنگی گلخانه‏‌ای با استفاده از خشکی‏‌دهی قسمتی از ریشه و کاربرد سوپرجاذب

در سال‏‌های اخیر استفاده از سیستم‏‌های کشت بدون خاک در گلخانه‏‌ها‏‌ی تولید سبزی در ایران گسترش زیادی یافته است. اغلب تولید‏‌کنندگان بدون توجه به نیاز آبی واقعی گیاه، محلول‏‌دهی به آن را انجام می‏‌دهند. از آنجایی که برخی بسترهای استفاده‏‌شده درگلخانه‏‌ها بیشتر از نوع بستر‏‌های مصنوعی است و اغلب بستر‏‌های استفاده‏‌شده ظرفیت نگهداری آب کمی دارند، احتمال هدر‏‌رفتن مقداری از محلول مصرفی یا وقوع تنش ...

[ 3 ] - مقایسه‌ی روش‌های تلفیق آب شور و غیر شور در کشت سورگوم علوفه‌ای و توزیع شوری در نیمرخ خاک

یکی از راهحلهای مورد تأیید پژوهشگران در حوزهی استفاده از آب شور در کشاورزی، استفادهی تلفیقی از آب شور و غیر شور بهصورت توأمان برای کاهش اثرات اسمزی ناشی از استفاده از آب شور میباشد. در پژوهش حاضر هدف، مقایسهی روشهای موجود و ارائهی یک راهکار جدید در چگونگی تلفیق آب شور و غیر شور، برای ذخیرهسازی هرچه بیشتر آب شیرین میباشد.برای این منظور آزمایشی در شرایط مزرعهای در قالب طرح بلوک کاملاً...

[ 4 ] - اثر توأم تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گوجه فرنگی در شرایط مزرعهای

تنش شوری و خشکی یکی از مشکلات تولید فراوردههای کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا و به ویژه مناطق خشک و نیمهخشک است. لذا این تحقیق به منظور بررسی اثر توآمان تنش شوری و خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد گوجه فرنگی (رقمجهت به کارگیری در برنامه ریزی مدیریت آبیاری در منطقه کرج اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب (Super Strain Bطرح کاملاً تصادفی با سه تکرار شامل دو فاکتور شوری و آب آبیاری اعمال شد. چهار...

[ 5 ] - ارزیابی سیاست‌های اصلاح الگوی کشت و مدیریت کم‌آبیاری با استفاده از مدل‌سازی پویایی سیستم (مطالعة موردی: حوضة آبریز ارس)

برای مدیریت و کنترل بحران آب، راهکارهای مختلفی قابل‌پیشنهاد و اجراست. در این راستا، سیاست‌های اصلاح الگوی کشت و مدیریت کم‌آبیاری دو راهبرد برای استفادة بهینه از آب در کشاورزی مطرح است. هدف از این پژوهش بررسی اثر دو سیاست مذکور بر پایداری کشاورزی و منابع آب حوضة آبریز ارس بود. بدین‌منظور با استفاده از روش پویایی سیستم، مدل مدیریت یکپارچة منابع آب حوضة ارس با لحاظ جنبه‌های اقتصادی ومحیط‌زیستی تدو...

[ 6 ] - بررسی عملکرد آبیاری جویچه‌ای در مزارع ذرت تحت مدیریت زارعان و ارائة راهکارهای کاربردی در بهبود آن (مطالعة موردی:کشت و صنعت و دامپروری مغان)

ارزیابی سامانه‌های آبیاری، اطلاع از وضع موجود و ارائة راهکارهای کاربردی و اجراپذیر در مزرعه با توجه به وضع موجود به کاربرد یکنواخت‌تر و کاراتر آب در مزرعه کمک می‌کند. این پژوهش به‌منظور ارزیابی آبیاری سطحی و آگاهی از شرایط موجود در مزارع ذرت کشت و صنعت و دامپروری مغان واقع در شهرستان‌ پارس‌آباد از توابع استان اردبیل در سال زراعی 1394 انجام شد. ارزیابی سیستم آبیاری جویچه‌ای (روش آبیاری رایج) هفت...

[ 7 ] - امکان سنجی استفاده از پوسته برنج به جای لوله زهکش و پوشش شن و ماسه

باتوجه به نقش و اهمیت زهکش‌های زیرزمینی در کنترل سطح آب زیرزمینی، تحقیقات وسیعی برای یافتن راه حل‌های جدید و اقتصادی‌تر در حال اجراست. در مناطق شمالی کشور که به کشت شالیزاری اختصاص دارند، به‌دلیل غرقاب بودن اراضی و نداشتن سیستم‌های زهکشی، معمولاً کشت دوم امکان‌پذیر نیست. شاید یکی از دلایل توسعه‌‌نیافتگی سیستم‌های زهکشی در منطقه، نبود پوشش‌های شن و ماسه و گاه دور بودن محل قرضه‌ها از محل اجرای طرح...

[ 8 ] - کنترل شوری و تلفات نیترات در زهاب تحت مدیریت سطح ایستابی

زهکشی کنترل شده یکی از راهکارهای کاهش اثرات منفی زیست محیطی سیستم های زهکشی مرسوم است. این تحقیق، به بررسی اثر زهکشی کنترل شده بر روی کیفیت و کمیت زهاب تولیدی و به طور مشخص میزان نمک و نیترات موجود در زهاب و همچنین جذب نیترات توسط ذرت علوفه ای (رقم SC 704) در منطقه کرج با بافت خاک لوم - شنی پرداخته است. سه تیمار در قالب طرح کاملاً تصادفی، شامل دو تیمار کنترل سطح ایستابی در عمق های 40 (CD40) و 60...

[ 9 ] - برآورد توابع انتقالی به منظور تخمین منحنی مشخصه رطوبتی خاک های شور و شور - سدیمی

منحنی مشخصه رطوبتی از جمله مشخصه های مهم هیدرولیکی خاک می باشد که اندازه گیری مستقیم آن وقت گیر و هزینه بر می باشد. از این رو روش های غیرمستقیم مانند توابع انتقالی به منظور پیش بینی این خصوصیت با استفاده از داده های سهل الوصول ارائه می گردد. در این مطالعه، از روش رگرسیون خطی چندمتغیره به منظور توسعه توابع انتقالی نقطه ای برای خاک های شور و شور - سدیمی استفاده شده است. بدین منظور 68 نمونه خاک که...

[ 10 ] - ارزیابی آلودگی نیتراتی خاک بر اثر میزان آب آبیاری و کود نیتروژن

آب و نیتروژن دو عامل مهم محدودکننده‌ی رشد و عملکرد محصولات کشاورزی می‌باشند. گرچه نیتروژن از عناصر غذایی ضروری گیاهان به شمار می‌رود، ولی پیامد استفاده‌‌‌ی بی‌رویه از کودهای دارای ترکیبات نیتروژنی، به‌منظور تولید بیشتر فراورده‌های کشاورزی، در دهه‌های اخیر، باعث آلودگی محیط زیست شده است. این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای آبیاری(40،60،80، 100 و120درصد نیاز آبی) و مقادیر مختلف نیتروژن(60،120...

[ 11 ] - Comprehensive Study of the Crop Water Productivity in Bushehr Province, Iran

Increasing population leads to intensification of water shortage problems in arid regions. Agriculture sector is the main user of water in Iran. Bushehr province with an arid and semiarid climate is located in the south of Iran. Improvement of water productivity (WP), the value or benefit derived from the use of water, is essential in the agriculture sector for achieving food security and susta...

[ 12 ] - بررسی روند تغییرات آبشویی نیترات به زیر منطقه ریشه در مزارع کرج با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

مصرف مقادیر زیاد کودهای شیمیایی در اراضی کشاورزی با هدف افزایش محصول و کم بودن راندمان آبیاری باعث آبشویی بخشی از نیترات و آلودگی آب‌های زیرزمینی می‌شود. در این تحقیق، با ایجاد زه‌کش‌های نقطه‌ای در حد فاصل خاک زراعی و زهکش طبیعی مزرعه آموزشی - تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در کرج، زه‌آب‌های نفوذ یافته به زیر منطقه ریشه جمع‌آوری و غلظت ازت نیتراتی (NO3-N) آن‌ها در آزمایشگاه ...

[ 13 ] - بررسی تأثیر مدیریت سطح ایستابی بر پروفیل شوری ناحیه توسعه ریشه در منطقه خشک ایران با استفاده از لایسیمتر

این مطالعه به منظور ارزیابی تأثیر مدیریت سطح ایستابی بر پروفیل شوری ناحیه توسعه ریشه در مناطق نیمه خشک ایران انجام شد. تیمارهای مدیریت سطح ایستابی شامل سه تیمار آبیاری زیرزمینی با سطح ایستابی کنترل شده در عمق 3/0، 5/0 و 7/0 متر از سطح خاک و یک تیمار زهکشی آزاد بود. آب با هدایت الکتریکی 5/1 دسی‌زیمنس بر ‌متر برای ایجاد سطح ایستابی در تیمارهای آبیاری زیرزمینی و تأمین آب آبیاری در تیمار زهکشی آزاد...

[ 14 ] - کاهش آلودگی سرب در پساب های صنعتی از طریق کشت گیاه (پالایش سبز)

در این تحقیق، امکان تصفیه پساب های صنعتی و آب های آلوده به فلز سرب نوسط خاک و گیاه بررسی شد. در داخل نه عدد لیسیمتر زهکش دار استوانه ای شکل به قطر 60 و ارتفاع 100 سانتی متر از جنس پلاستیک، خاک سبک و دارای بافت لوم شنی ریخته شد. پس از اجرای عملیات کاشت و تا هنگام استقرار گیاه، لیسیمترها با آب چاه و سپس با آب آلوده به سرب (دو میلی گرم در لیتر) آبباری شدند. برای بررسی تأثیر کاشت گیاهان آفتابگردان،...

[ 15 ] - بررسی مدیریت آبیاری و کود بر کیفیت رواناب خروجی در آبیاری جویچه‌ای

Environment pollution is an important problem in the world. In agriculture irrigation, drainage and fertilization activities cause water resource and environmental pollution by effecting on solute, nutrient and sediment transport. Combined methods of water and nutrient management could consider in pollution transport controlling that reducing runoff and deep percolation, providing opportunity f...

[ 16 ] - گزینش عمق و فاصله مناسب زهکش‌های زیرزمینی و مقایسه چند معادله زهکشی در کشت برنج

زهکشی میانفصل و پایانفصل در مرحله برداشت برنج دو عملیات مهم مدیریت آبیاری در شالیزار است که بهترتیبسببافزایشعملکردمحصولوشرایط مناسبتربرایبرداشتبرنجمیشوند. بهدلیل شرایط منحصربهفرد اراضی شالیزاری استان گیلان، تصمیمگیری در مورد فاصله (L) و عمق (D) مناسب زهکشهای زیرزمینی و معادله مناسب برای تعیین فاصله زهکشها در اراضی شالیزاری در مرحله زهکشی میانفصل و پایانفصل نیازمند تحقیقات میباشد. ب...

[ 17 ] - بررسی تغییرات کیفی فاضلاب تصفیه شده با عبوراز ستون خاک برای آبیاری محصولات کشاورزی

کاربرد مجدد فاضلاب شهری تصفیه شده در کشاورزی و تغذیه مصنوعی در مناطق خشک و نیمه خشک، مورد توجه متخصصان قرار دارد. اجرای عملیات تغذیه مصنوعی به منظور تصفیه فاضلاب، سرنوشت مواد اضافه شده به خاک به وسیله فاضلاب از نظر انتقال آلایندهها به آبخوان و میزان تصفیه و حذف آلودگیها به وسیله خاک از موارد بسیار مهم است. در اجرای این تحقیق از ستونی استوانهای و L شکل از جنس PVC به قطر 30 سانتیمتر، برای شبی...

[ 18 ] - ارزیابی اثر فاصله و عمق زهکش‌های زیرزمینی در اراضی شالیزاری، به‌‌منظور توسعه کشت دوم در یک مزرعه نمونه در گیلان

کشت دوم در اراضی شالیزاری دارای مزیت‌های اقتصادی ناشی از تولید محصولات کشاورزی (کلزا، باقلا، سیر، تریتیکاله، سویا و...)، آماده‌سازی بستر شالیزار برای برداشت مکانیزه محصول، تقویت اقتصاد خانوار کشاورزان برنج‌کار، افزایش انگیزه کشاورزان به ماندن در روستا است. به دلیل عدمقابلیت زهکش‌هایسطحی درتخلیهسریعآباز منطقهریشه،شرایطمناسببرایکشتدومدراراضی شالیزاریفراهمنشده که می‌توانباایجادسامانه‌هایزهکشی زیرز...

[ 19 ] - بررسی و تبیین مبانی نظری عوامل موثر بر میزان مصرف انرژی در سامانه‌های آبیاری تحت فشار در استان قزوین

با افزایش یافتن تعرفههای انرژی، بحث مصرف انرژی و هزینههای مربوطه در سامانههای آبیاری ابعاد تازهای به خود گرفته است و در موفقیت این طرحها نقش مهمی بر عهده خواهد داشت. در این تحقیق مبانی تئوریک اثر عوامل طراحی و مدیریتی سامانههای آبیاری تحت فشار بر هزینههای انرژی تبیین گشته و با آنالیز حساسیت هزینههای انرژی به این عوامل، ملاحظات طراحی بهینه سامانه از حیث مصرف انرژی لازم مطرح شده است. همچن...

[ 20 ] - ﺗﺄثیر عمق و فاصله زهکش های زیرزمینی بر شدت زهکشی اراضی شالیزاری (مطالعه موردی: اراضی ﻣﺆسسه تحقیقات برنج کشور)

سابقه و هدف: با توجه به منابع محدود خاک و اراضی حاصلخیز، لزوم حداکثر استفاده از پتانسیل‌های اقلیمی منطقه، ایجاد شرایط مناسب برای تنوع کاربری اراضی در دوره زراعی سالانه و مهم‌تر از همه تکمیل طرح‌های تجهیز و نوسازی اراضی و به ثمر رساندن هزینه‌های انجام شده، می‌توان با ایجاد زهکشی زیرزمینی، علاوه بر ایجاد شرایط مناسب‌تر برای کاشت، داشت و برداشت برنج، امکان کشت محصولاتی غیر از برنج را در فصل مرطوب ...

[ 21 ] - ارزیابی سالیانه ضریب نرخ بازهوادهی رودخانه کارون (بازه ی ایستگاه ملاثانی تا کوت امیر)

یکی از مهمترین پارامترهای مدیریت کیفی منابع آب سطحی میزان اکسیژن محلول آن میباشد. ضریب نرخ بازهوادهی توصیف‌کننده جذب فیزیکی اکسیژن از اتمسفر به داخل آب است. مقادیر اکسیژن محلول در مدلسازی کیفی حساسیت زیادی حتی به تغییرات کم ضریب نرخ بازهوادهی داشته و برآورد صحیح آن بسیار مهم است. هدف اصلی مقاله حاضر انتخاب بهترین روابط برآورد ضریب نرخ بازهوادهی از بین 29 رابطه پرکاربرد پیشنهادی بر اساس مدلس...

[ 22 ] - تعیین فواصل زهکش‌های زیرزمینی با استفاده از داده‌های مزرعه‌ای در اراضی شالیزاری استان گیلان

زهکشهای زیرزمینی در اراضی شالیزاری بهمنظور زهکشی میان فصل، خشک‌کردن زمین در زمان برداشت برنج و پایین آوردن سطح ایستابی پس از برداشت برنج (جهت کشت پاییزه و زمستانه) احداث میگردد. با توجه به اینکه اراضی شالیزاری استان گیلان (به دلیل بافت خاک سنگین، نفوذپذیری کم، بارندگی شدید و وجود لایه نفوذناپذیر کمعمق) از شرایط منحصر به فردی نسبت به اراضی غیر شالیزاری برخوردار میباشند، مطالعه و معرفی معا...

[ 23 ] - تخمین تابع تولید آب-نیتروژن دانه سویا

با توجه به محدودیت منابع آب، کم‌آبیاری می‌تواند یکی از روش‌های مناسب در این شرایط باشد. هدف این پژوهش بهینه‌سازی مصرف آب و تعیین حد بهینه نیتروژن به‌صورت همزمان می‌باشد. در این پژوهش دو راهبرد کم‌آبیاری 75 (I2)، 50 (I3) و 25 (I4) درصد آب مورد نیاز و آبیاری کامل (I1) و تیمارهای مختلف نیتروژن با کاربرد 150 (N1)، 5/112 (N2) و 75 (N3) کیلوگرم در هکتار مورد استفاده قرار گرفت. بهینه‌سازی آب و نیتروژن...

[ 24 ] - تأثیر زهکشی کنترل شده بر دبی زهاب، سطح ایستابی و بهره‌وری آب در دشت مغان

امروزه، کارکرد اصلی زهکشی، تنها خروج آب اضافی از نیمرخ خاک نیست، بلکه مدیریت سطح ایستابی نیز به اهداف آن اضافه ‌شده است. زهکشی کنترل‌شده یکی از روشهایی است که میتواند چنین هدفی را تحقق بخشد. در این پژوهش، سامانه زهکشی کنترل‌شده در اراضی دشت مغان با هدف کاهش حجم زهاب خروجی، مدیریت بهتر سطح ایستابی و افزایش بهرهوری آب آبیاری در محصولات ذرت و گندم به اجرا در آمد. این بررسی در زمینی به مساحت 40 ...

[ 25 ] - بهبود عملکرد آبیاری سطحی با مدیریت زمان قطع جریان در مدل SIRMOD (مطالعه موردی: کشت و صنعت و دامپروری مغان)

امروزه نرمافزارها و مدل‌های ریاضی زیادی با راه حل‌های متفاوت برای مطالعه و ارزیابی آبیاری سطحی وجود دارد. یکی از این نرم افزارها SIRMODمی‌باشد. در این تحقیق، شاخص‌های ارزیابی آبیاری سطحی توسط مدل SIRMODمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در هر کدام از مزارع مورد مطالعه در شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان، بعد از انجام آزمایشات صحرایی، پارامترهایی نظیر دبی ورودی، زمان قطع جریان، پیشروی و پسروی جریان آ...

[ 26 ] - بررسی اثر تلفیق آب شور و شیرین در منطقة سیستان

منطقة سیستان در شرق ایران یکی از مناطقی است که به تدابیر مدیریتی منابع آب نیازمند است. استفاده از آب سطحی و زیرسطحی، به صورت تلفیقی، از روش‏های اصلی مدیریت جامع منابع آب است. هدف پژوهش حاضر مطالعة استراتژی تلفیق آب شور زیرسطحی با آب شیرین رودخانة هیرمند در منطقة سیستان بود. برای دست‏یابی به این هدف، آزمایشی در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار بر گیاه سورگوم علوفه‏ای رقم اسپیدف...

[ 27 ] - استفادۀ تلفیقی از آب شور و غیر شور در کشت سورگوم و آفتابگردان در دشت سیستان

طی سالیان اخیر محققان به استفادة تلفیقی از آب شور و غیر شور، از طریق اختلاط آب‏ها قبل از آبیاری‏ها یا استفادة تناوبی از آن‏ها در طول فصل کشت، توجه بسیار کرده‌اند. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر سطوح مختلف کاربرد آب شور و غیر شور و اثر تلفیق آن‏ها بر عملکرد سورگوم و آفتابگردان و تأثیر روش‏های مذکور بر میزان تجمع املاح در اعماق مختلف خاک انجام گرفت. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوک کاملاً تصادف...

[ 28 ] - ارزیابی سیستم‌های آبیاری دشت قزوین با تعیین راندمان های آبیاری کلاسیک و نئوکلاسیک

راندمان آبیاری یکی از ‏شاخص‏های مهم ارزیابی سیستم‏های آبیاری است. هدف این پژوهش ارزیابی سیستم‌های آبیاری سطحی و تحت فشار با روش نئوکلاسیک راندمان (راندمان خالص و راندمان مؤثر) و مقایسة نتایج به‌دست‌آمده با نتایج ارزیابی سیستم‏ها به روش کلاسیک است. بدین‌منظور، 2000 هکتار از اراضی تحت پوشش شبکة آبیاری قزوین، که انواع مختلفی از سیستم‏های آبیاری را شامل می‌شود، انتخاب شد. ارزیابی سیستم‏ها طی دو مرح...

[ 29 ] - مدل‌سازی و شبیه‌سازی آثار بلندمدت استفاده از فاضلاب تهران بر منابع آب و خاک دشت ورامین با استفاده از مدل‌سازی پویای سیستم‌ها

با توجه به تعدد عوامل اثرگذار بر بهره‌برداری از پساب، تدوین مدلی که بتواند همة ابعاد و برهم‌کنش‌های‌ عوامل مختلف بهره‌برداری را شبیه‌سازی کند ضروری است. هدف این مطالعه بررسی آثار بلندمدت استفاده از فاضلاب تهران بر منابع آب و خاک دشت ورامین با استفاده از مدل‌سازی پویای سیستم‌ها بود. سناریوهای ارزیابی‌شده شامل سناریوهای مختلف کاربرد پساب و الگوی کشت و کم‌آبیاری بود. نتایج صحت‌سنجی مدل نشان‌دهندة ...

[ 30 ] - تعیین زمان بهینه‌ماند در مدیریت سطح ایستابی به منظور کاهش تلفات نیتروژن در اراضی کشاورزی زه‌دار

مدیریت سطح ایستابی یکی از راه‌حل‌های عمده در مدیریت جامع منابع آب معرفی شده است. این روش می‌تواند نقشی مهم در حفظ آب، بالابردن راندمان آبیاری، حفظ مواد غذایی خاک، و در نهایت حفظ کیفیت آب‌های سطحی پایین‌دست و آب‌های زیرزمینی ایفا کند. در این زمینه، مطالعه‌ای آزمایشگاهی دربارة اثر مدیریت سطح ایستابی بر کنترل آب‌شویی و تخلیة نیتروژن در خاک لوم شنی انجام شد. سطح ایستابی در عمق 30 سانتی‌متری از سطح ...

[ 31 ] - پتانسیل ‏یابی اراضی دیم و تخصیص بهینه آب بین اراضی آبی و دیم (مطالعه موردی: دشت قزوین)

برای آبیاری تکمیلی در اراضی دیم توجه به شرایط طبیعی این اراضی و تأمین آب ضروری است. هدف این مطالعه پتانسیل‏یابی اراضی دیم دشت قزوین برای آبیاری تکمیلی و تخصیص بهینة منابع آب بین اراضی دیم و فاریاب است. فرض شد سطح زیر کشت آبی و دیم محصولات مختلف و همچنین کل حجم آب در دسترس در هر دهه بدون تغییر باقی خواهد ماند. نتایج مدل بهینه‏سازی نشان داد میزان افزایش سود خالص با مدیریت جدید تخصیص آب در صورت ان...

[ 32 ] - شبیه‏سازی زهکش خشک به‏منظور تعیین نسبت عرض نکاشت به کاشت در کشت نواری

زهکشی خشک، نوعی سیستم طبیعی است که به‏وسیلة تبخیر از مناطق نکاشت، به‌عنوان یک روش ممکن برای کنترل سطح ایستابی و شوری مناطق زهدار استفاده می‏شود. در این روش، بخشی از زمین‏ تحت کشت به‌صورت آیش رها شده و باقی زمین برای تولیدات کشاورزی استفاده می‏شود. چنانچه از این روش به‌صورت نوارهای موازی بهره‌گیری شود، تعیین نسبت کاشت به نکاشت یکی از مبانی طراحی این سیستم خواهد بود. در این زمینه، یک مدل فیزیکی ا...

[ 33 ] - ظرفیت جذب، روش جداسازی و تعیین غلظت MTBE در خاک رس کائولینیت آلوده به MTBE

MTBE (متیل ترشیوـ بوتیل اتر) یک مادة آلی اکسیژن‌دار و سمّی است که امروزه به‌صورت گسترده در بنزین بدون سرب استفاده می‌شود. این مادة سمّی، که آب و خاک خیلی سریع آن را جذب می‌کنند، یکی از مواد بسیار آلاینده در خاک‌ها و منابع آب زیرزمینی است. به‌منظور حذف این مادة آلاینده از خاک اولین و مهم‌ترین قدم، که هدف این تحقیق نیز هست، تعیین حداکثر ظرفیت جذب MTBE به‌وسیلة خاک تحت تأثیر عوامل مؤثر بهینه و انتخا...

[ 34 ] - استفاده از مدل SIMETAW جهت شبیه¬سازی متغیرهای اقلیمی و بررسی اثر تغییر اقلیم بر تبخیر-تعرق پتانسیل (مطالعه موردی: مشهد)

مدلهای متعددی بمنظور شبیهسازی دادههای هواشناسی با رهیافتهای گوناگون توسعه یافتهاند، که دقت آنها در تولید داده های هواشناسی یکسان نیست. در این مطالعه از مدل SIMETAW جهت تولید دادههای هواشناسی روزانه از روی متوسطهای بلند مدت ماهانه و نیز برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل در دوره پایه 2004-1961 و دو سناریوی اقلیمی انتشار گازهای گلخانهای A2 و B2 از خروجیهای مدل گردش عمومی جو HadCM3 برای دو دوره آ...

[ 35 ] - بررسی اثر کودآبیاری جویچه¬ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و برخی صفات ذرت دانه¬ای

آب و نیتروژن مهمترین عوامل محدود کنندۀ موثر بر تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه خشک هستند. بنابراین، افزایش کارایی مصرف آنها ضروری است. روش پخش کود نقش مهمی در افزایش کارایی مصرف آب و کود دارد. در این پژوهش، به منظور مطالعه و بررسی اثر کودآبیاری جویچهای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و برخی صفات ذرت دانهای رقم دابل کراس 370، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی ...

[ 36 ] - مقایسة عملکرد رگرسیون های چندخطی، رگرسیون ناپارامتری و مدل‌های سری زمانی در برآورد و پیش بینی مقادیر تبخیر

برای شبیه‌سازی سری‌های زمانی، روش‌هیا مختلفی ارائه شده‌اند که از آن جمله می‌توان مدل‌های سری زمانی AR، ARMA و ARMAX و روش‌های رگرسیون چندخطی (MLR) و رگرسیون ناپارامتری (K-NN) را برشمرد. در این تحقیق، عملکرد این روش‌ها در برآورد داده‌های مفقود و پیش‌بینی مقادیر آتی سری زمانی تبخیر از سطح آزاد آب مورد بررسی قرار گرفت. مدل ARMAX با استفاده از ورودی‌های استاندارد شدة دمای کمینه و بیشینه، متوسط دما،...

[ 37 ] - بررسی موازنه آب خاک، تاریخ کاشت و عملکرد گندم با استفاده از مدل AquaCrop در شرایط دیم و آبیاری محدود

مدلهای شبیهسازی، به دلیل ارائه تأثیرات کمّی آب بر عملکرد محصول، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت مصرف آب در مزرعه و فزونی بهره‌‌وری آب هستند. مدل AquaCrop که سازمان خوار بار و کشاورزی جهان (فائو) آن را توسعه داده است، قابلیت بررسی روند تولید را تحت گزاره‌‌های مختلف دارد. در این تحقیق بهمنظور ارزیابی کارایی نرم‌‌افزار AquaCrop از دادههای دو سالۀ گندم دیم (86-1384) حاصل از یک طرح تحقیقاتی در...

[ 38 ] - ارزیابی عملکرد دو نمونه پوشش مصنوعی زهکشی PP450 تولید داخل در مقایسه با نوع خارجی آن در شرایط مختلف آزمایشگاهی

مشکلات موجود بر سر راه تهیه و استفاده از پوشش‌های زهکشی شن و ماسه‌ای در کشور، منجر به بررسی بهمنظور یافتن جایگزین مناسب برای آنها شده که از جمله رایج‌ترین موارد می‌توان به پوشش‌های مصنوعی اشاره کرد. با توجه به رشد روزافزون صنایع پتروشیمی در ایران و تولید مواد اولیه مورد نیاز جهت تهیه پوشش‌های زهکشی مصنوعی و نیز وجود کارخانجات متعدد نساجی در کشور، امکان تولید داخلی این محصولات، فراهم شده است. ...

[ 39 ] - جداسازی تبخیر- تعرق به روش بیلان انرژی (نسبت بوون) در سیستم آبیاری قطره‌ای زیرسطحی

مجله تحقیقات مهندسی کشاورزی/جلد 11/ شماره 3/سال 1389/ص 86-71 روش‌های دقیق و کاربردی در جداسازی تبخیر-تعرق، اطلاعاتی سودمند برای مدیریت آب در مزرعه در جهت بهبود کارایی مصرف آب فراهم می‌کند. شناخت این روشها بالاخص در مورد سیستم‌های نوین آبیاری که با هزینهای بالا اجرا می‌شوند با اهمیت است. به ای...

[ 40 ] - ارزیابی مدل EVALUE برای تخمین ضریب زبری مانینگ در آبیاری جویچه‌ای

ضریب زبری مانینگ از مهمترین پارامترها در طراحی و ارزیابی آبیاری سطحی است. با وجود اهمیت زیاد این پارامتر، تخمین آن در آبیاری سطحی و به خصوص در آبیاری جویچهای، بسیار دشوار است. در این تحقیق، برای تخمین ضریب زبری مانینگ در آبیاری جویچهای از مدل EVALUE استفاده شد. اساس مدل EVALUE بر رابطة بیلان حجم است و پارامترهای رابطة نفوذ کوستیاکف شاخهای و ضریب زبری مانینگ را به طور همزمان در مزارع آبیا...

[ 41 ] - بررسی جذب کادمیوم از محیط ریشه و تجمع آن در اندام‌های مختلف محصولات جالیزی رایج ایران

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین یک مشکل جهانی در حال گسترش است. فلزات سنگین عمدتاً در لایة سطحی خاک رسوب میکنند و در دراز مدت با افزایش غلظت آنها در خاک جذب گیاهان میشوند و در اندامهای مختلف آنها تجمع پیدا می‌کنند. مقدار جذب و تجمع فلزات سنگین در گونههای مختلف گیاهی و در بخشهای مختلف گونهها متفاوت و متأثر از غلظت فلز و مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک است. مطالعات زیادی در زمینة استفاده از آ...

[ 42 ] - شبیه‌سازی سیستم‌های زهکش زیرزمینی در شرایط غیر ماندگار، با استفاده از تکنیک تحلیل پویایی سیستم

روش تحلیل پویایی سیستم یکی از روش‌های شبیهسازی است که به صورت شی‌گرا و مبتنی بر روابط بازخورد است. این روش علاوه بر تشریح پویایی سیستم‌های پیچیده، می‌‌تواند قابلیت مدل‌سازی ساده و راحت را برای کاربر ایجاد کند و به عنوان ابزاری مفید در تصمیمگیری در مسائل مهندسی بهکار رود. در این مقاله، با استفاده از روش تحلیل پویایی سیستم و به کمک معادلات بیلان آبی در سطح خاک و ناحیة غیر اشباع، عملکرد یک سی...

[ 43 ] - کاربرد شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی هدایت هیدرولیکی اشباع با استفاده از پارامترهای فیزیکی خاک

ویژگیهای هیدرولیکی خاک همچون هدایت هیدرولیکی اشباع و غیراشباع در مطالعات زیست محیطی نقش مهمی را ایفا مینمایند. از آنجائیکه اندازهگیری مستقیم این قبیل ویژگیهای هیدرولیکی خاک امری وقتگیر و هزینهبر است روشهای غیرمستقیمی چون توابع انتقالی و شبکههای عصبی مصنوعی بر مبنای پارامترهای سهل الوصول خاک توسعه یافتهاند. در این خصوص در این مطالعه، از شبکه عصبی مصنوعی به منظور تخمین هدایت هیدرولیک...

[ 44 ] - ارزیابی صحرایی شاخص‌های مورد استفاده در طراحی سیستم زهکشی زیرزمینی (مطالعه موردی: شبکه زهکشی شرکت ران بهشهر)

با ارزیابی عملکرد سیستم‌های زهکشی اجراشده و بررسی نقاط قوت و ضعف آنها، می‌توان زمینهای به وجود آورد تا برنامهریزان و طراحان نگاهی جامعتر برای طراحی بهینه در طرح‌های آینده داشته باشند. این مطالعه، روی شبکة زهکشی در حال بهرهبرداری در منطقة بهشهر اجرا شد. محل اجرای آزمایش شامل سه واحد است. برای ارزیابی عملکرد سیستم زهکشی، دبی و سطح ایستابی بین زهکش‌ها به مدت سه ماه در فصل پاییز سال 1383 ان...

[ 45 ] - پیش‌بینی منحنی مشخصه رطوبتی با استفاده از منحنی دانه‌بندی خاک

منحنی مشخصة رطوبتی خاک یکی از مهمترین خصوصیات خاک در تعیین ویژگی‌های هیدرولیکی از جمله هدایت هیدرولیکی غیر اشباع است. از آنجا که اندازه‌گیری این ویژگی اجتنابناپذیر است تلاش محققان همواره بر آن بوده تا با روش‌های غیرمستقیم، مانند توابع انتقالی و روابط تجربی، دستیابی به این ویژگی خاک را آسان سازند. در این مطالعه با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین منحنی مشخصة رطوبتی و منحنی دانه‌بندی خاک و با استف...

[ 46 ] - نمون‌سازی جبهه رطوبتی خاک از منبع تغذیه خطی در آبیاری قطره‌ای- نواری1

تعیین قطر و عمق خاک مرطوبشده (پیاز رطوبتی) در زمانهای مختلف پس از شروع آبیاری در طراحی آبیاری قطره‌ای اهمیت ویژه‌ای دارد. شکل و ابعاد پیاز رطوبتی به عواملی چند از قبیل بافت خاک، ضریب هدایت هیدرولیکی، و دبی قطره‌چکان وابسته است . در این تحقیق بهمنظور تعیین ابعاد پیاز رطوبتی و گسترش آن در زمانهای مختلف یک مدل فیزیکی از جنس پلاکسی‌گلاس‌شفاف با چهارچوب فلزی و به ابعاد 90×120×180 سانتیمتر به ش...

[ 47 ] - مطالعات لایسیمتری روش‌های مدیریت سطح ایستابی برای آبیاری گوجه‌فرنگی

در مناطق مرطوب، ایجاد سطح ایستابی و حفظ آن در طول دورة رشد به‌منظور استفادة بهینه از آب آبیاری و ایجاد رطوبت در منطقة ریشه‌ها روشی متداول است. اما در مناطق خشک و نیمه خشک، بالا آمدن نمک‌ به‌همراه آب در اثر جریان مویینه‌ای به دلیل تبخیر و تعرق زیاد،‌ می‌تواند عامل بازدارنده‌ای برای استفاده از این روش‌ محسوب شود. در این تحقیق امکان استفاده از روش‌های کنترل سطح ایستابی (زهکشی کنترل‌شده و آبیاری زی...

[ 48 ] - اثر محیط خیس شدة متغیر و ثابت بر شبیه‌سازی و یکنواختی آبیاری جویچه‌ای1

نفوذ آب به خاک در آبیاری جویچه‌ای دو بعدی و تابعی است از فرصت زمان نفوذ و اندازه و خصوصیات سطحی که نفوذ از آن انجام می‌گیرد. در بسیاری از مدلهای آبیاری جویچه‌ای، نفوذ آب به خاک به صورت تابعی از فرصت زمان نفوذ و محیط خیس شده محاسبه می‌شود. اما در بعضی از مدلهای آبیاری جویچه‌ای، با فرض تغییرات کم محیط خیس شده در طول جویچه، نفوذ آب به خاک فقط تابعی از فرصت زمان نفوذ در نظر گرفته می‌شود. جهت...

[ 49 ] - بررسی نقش پارامترهای اقلیمی بر عملکرد دانه گندم در مناطق دیم کوهدشت و پلدختر استان لرستان

تغییرات پارامترهای اقلیمی، رشد و نمو محصولات و تولید آنها در شرایط دیم را تحت تاثیر قرار می‌دهد بنابراین، شناخت پارامترهای موثر مدیریت آنها، منجر به بهبود شرایط تولید و پیش‌بینی تولید خواهد شد. بر این اساس 25 پارامتر آمار هواشناسی دسته‌‌بندی شده همراه با آمار زراعی عملکرد گندم دیم در شهرستان‌‌های کوهدشت و پلدختر به عنوان نمونه مناطق گرم استان لرستان برای سال‌‌های زراعی 85-1377 برای تخمین توابع...

[ 50 ] - مدیریت بهره برداری از چاه‌های سطحی کشاورزی در اراضی شالیزاری

چاههای سطحی کشاورزی به عنوان منبع تامین آب آبیاری و مدیریت مناسب آنها برای تامین نیاز آبیاری اراضی شالیزاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. در این راستا تحقیقی با هدف توسعه مدل شبیهسازی بهرهبرداری از چاه‌های سطحی انجام گرفت. رویکرد این مدل بر حداکثر استفاده از آبهای محلی موجود (باران، چاه سطحی، آببندان، ...) است. در مدل ارائه شده ابتدا بر اساس دادههای ورودی و معادلات شبیهسازی، تبخیرتعرق ...

[ 51 ] - شبیه‌سازی عملکرد و تبخیر و تعرق ذرت علوفه‌ای با استفاده از مدل AquaCrop

استفاده از مدل‌های گیاهی هم‌چون مدل AquaCrop می‌تواند ابزاری مفید برای مدیریت کارآتر مصرف آب باشد که این مدل‌ها قبل از بکارگیری بایستی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این پژوهش، دقت مدل AquaCrop در برآورد وزن تر اندام هوایی و تبخیر و تعرق ذرت در شرایط متفاوت بافت و حاصلخیزی خاک مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار بافت خاک (لوم رسی سی...

[ 52 ] - بررسی جذب و تجمع کادمیم در اندامهای مختلف محصولات غده‌ای در خاکهای آلوده

آلودگی محیط‌زیست با فلزات سنگین و انتقال آن به محصولات زراعی به‌عنوان یک مشکل جهانی در حال گسترش، مطرح می‌باشد. مطالعات زیادی در زمینه استفاده از آبهای آلوده و پسابهای حاوی فلزات سنگین در کشاورزی انجام شده است، ولی اطلاعات در زمینه جذب فلزات سنگین از محیط ریشه و تجمع آن در بخشهای مختلف گونه‌های زراعی، به‌ویژه محصولات غده‌ای بسیار محدود است. این تحقیق با هدف بررسی تأثیر غلظت کادمیم در خاک محیط ر...

[ 53 ] - ارزیابی نرم‌افزار DRAINMOD-S در شبیه‌سازی شوری زهاب زهکش‌های زیرزمینی

پس از نصب سیستم زهکشی زیرزمینی، از شروع بهره‌برداری از شبکه‌آبیاری و زهکشی تا پیش از رسیدن به حالت کم و بیش پایدار، کیفیت زهاب اراضی شور پیوسته در حال تغییر می‌باشد. زمان رسیدن به حالت تعادل در مناطق با آب زیرزمینی شور ممکن است چندین سال به طول بیانجامد. در این راستا آزمایشهای مزرعهای بهمنظور شناخت شرایط موجود حاکم بر سامانههای آبی مفید میباشند، لیکن محدودیتهای قابل توجهی نیز دارند. در ای...

[ 54 ] - تخمین عملکرد محصول گندم با استفاده از تصاویر ماهواره لندست‌8 (مطالعه موردی: دشت مغان)

از کاربردهای مهم سنجش از دور در فعالیت‌های کشاورزی می‌توان به تعیین حدود پراکنش گیاهان زراعی و تخمین سطح زیر کشت آنها، فاکتورهای مؤثر بر عملکرد و تخمین محصول اشاره کرد. در تحقیق حاضر به بررسی توانایی شاخص‌های طیفی در تخمین عملکرد محصول گندم در کشت و صنعت و دامپروری مغان به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید محصولات کشاورزی در کشور پرداخته شده است. گندم به‌عنوان محصول استراتژیک انتخاب شد. داده‌های ...

[ 55 ] - تخمین هدایت هیدرولیکی غیراشباع خاک با استفاده از روش معکوس در شرایط شوری خاک

شناخت ویژگی‌های هیدرولیکی خاک برای حل بسیاری از مسائل مدیریتی در کشاورزی و محیط‌زیست ضروری است. کیفیت آب بر روی هدایت هیدرولیکی خاک تأثیرگذار است. هدف این پژوهش، ارزیابی تأثیر شوری بر هدایت هیدرولیکی خاک برآورد‌شده به روش مدل‌سازی معکوس به کمک داده‌های نفوذ تجمعی خاک است. در این تحقیق، سه سطح شوری آب 1/1، 2/2 و 8/5 دسی‌زیمنس بر متر به‌کار برده شد. برای شبیه‌سازی معکوس پارامترهای هیدرولیکی خاک ا...

[ 56 ] - تأثیر زهکشی کنترل‌شده با عمق ثابت و متغیر بر کمیت و کیفیت زهاب خروجی (مطالعه موردی: اراضی دشت مغان- اردبیل)

زهکشی کنترل شده جزو عملیاتی است که از اهداف آن می‌توان به بهبود شرایط محیط رشد، افزایش عملکرد گیاه و کاهش تلفات کودهای شیمیایی اشاره نمود که به تبع آن، کاهش آلودگی محیط زیست را نیز در پی خواهد داشت. تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر زهکشی کنترل شده با عمق ثابت و متغیر، بر تغییرات دبی و شوری زهاب خروجی از زهکش‌ها و همچنین تعیین میزان انتقال نیترات و فسفر به زهاب در طول فصل کشت، در محصولات غالب دشت م...

[ 57 ] - ارزیابی سیاست‌های توسعه و بهبود سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار و سطحی با استفاده از مدل‌سازی پویایی سیستم؛ مطالعه موردی حوضه آبریز ارس

با توجه به رشد جمعیت و محدودیت بیشتر منابع آب حوضه‌های مرزی در آینده، برنامه‌ریزی و اقدامات مدیریتی برای مقابله با ایجاد بحران آب از ضروریات مهم میباشد. هدف از این پژوهش بررسی اثر سیاستهای توسعه و بهبود سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار و اصلاح مدیریت سیستمهای آبیاری سطحی بر پایداری کشاورزی و منابع آب حوضه آبریز ارس بود. بدین منظور با استفاده از روش پویایی سیستم، مدل مدیریت یکپارچه منابع آب حوضه آب...

[ 58 ] - حرکت آب در سطح و زیر سطح خاک در آبیاری جویچه‌ای یک در میان و مقایسه آن با آبیاری معمولی

آبیاری جویچه‌ای یک در میان یک روش مدیریتی است که با هدف افزایش کارآیی مصرف آب بعنوان گزینه مدیریتی برای مقابله با مشکل کم‌آبی در اراضی کشاورزی به کار برده می‌شود. هدف از این تحقیق، بررسی ویژگی‌های جریان آب در آبیاری جویچه‌ای یک در میان به منظور شناخت بهتر این روش آبیاری و مقایسه آن با روش آبیاری جویچه‌ای معمولی می‌باشد. در این راستا مطالعات مزرعه‌ای برای شناخت حرکت آب در آبیاری جویچه‌ای یک در م...

[ 59 ] - تأثیر نوسانات اقلیمی بر فراوانی طوفان‌های گردوغبار در ایران

Introduction: Different regions have various dust production; and the increase of dust storms illustrates the arid ecosystem dominance in each region. Analyzing and identifying of dust storms and its association with climatic parameters is one of the crucial approaches to reduce the caused damage of this phenomenon. Since besides determining the portion of each climate variables in intensifying...

[ 60 ] - اثر آب زیر‌زمینی کم‌عمق و شور روی رشد و زیست‌توده برنج

مشکل شوری خاک در برخی از شالیزارهای نواحی حاشیه دریای خزر به دلیل همجواری با دریا و قرارگیری در مناطق کم‌ارتفاع با سطح ایستابی کم‌عمق و شور به چشم می‌خورد. همچنین، با توجه به اینکه برنج یکی از مهم‌ترین گیاهان راهبردی برای اقتصاد کشور و مردم این منطقه محسوب می‌شود، بررسی امکان تولید برنج در حضور سطح ایستابی کم‌عمق و شور امری ضروری است. این پژوهش در سال 1396 در مرکز تحقیقات آب و هواشناسی پردیس کش...

[ 61 ] - بررسی روند سرانه مصرف آب در ایران براساس رژیم غذایی دو دهه گذشته

در این پژوهش روند سرانه مصرف آب کشاورزی با توجه به سرانه مصرف محصولات کشاورزی و دامی از سال 1368 تا 1390 برای ایران مورد بررسی قرار گرفت. محصولات کشاورزی و دامی در 9 گروه طبقهبندی شدند که هر گروه دارای زیر گروههای مختص به خود میباشند. نتایج نشان داد در دوره 22 ساله یاد شده، روند مصرف آب با توجه به تغییرات رژیم غذایی، روند صعودی داشته است. گندم از گروه غلات و گوشت از تولیدات دامی بیشترین مصر...

[ 62 ] - بررسی وضعیت خشکسالی کشاورزی بر اساس رطوبت خاک در ایستگاه سینوپتیک قزوین

از دیدگاه کشاورزی، خشکسالی زمانی که رطوبت خاک از نیاز واقعی محصول کمتر باشد و منجر به خسارت در محصول شود، اتفاق میافتد. برای بیان کمی خشکسالی، از شاخصهای خشکسالی استفاده می شود که بیشتر از بارندگی برای محاسبه این شاخصها استفاده میشود. اما خشکسالی از نظر کشاورزی بیشتر به رطوبت خاک توجه نموده و خاک را به عنوان محیط اصلی برای تامین نیاز آبی در نظر میگیرد. از مهمترین شاخصهای خ...

[ 63 ] - ارزیابی شبکه آبیاری با مفاهیم کلاسیک و جدید راندمان آبیاری (مطالعه موردی: شبکه حمودی خوزستان)

این تحقیق به منظور ارزیابی شبکه حمودی در سطح 3079 هکتار از دیدگاه مفاهیم کلاسیک و جدید راندمان آبیاری انجام شد. بدین منظور ابتدا ورودیها (آبیاری، بارش، آزادسازیهای کانال) و خروجیهای اصلی آب (تبخیر تعرق واقعی محصول، زهاب خروجی و نشت از کانال انتقال) طی سالهای هیدرولوژیکی 1385 تا 1388 اندازهگیری یا برآورد شدند. سپس اقدام به برآورد راندمان آبیاری شبکه با استفاده از مفاهیم کلاسیک (راندمان کار...

[ 64 ] - ارزیابی سامانه‌های‌ آبیاری نخلستان‌های بوشهر و تعیین مناسب‌ترین سامانه با استفاده از روش AHP

در سال‌های اخیر استفاده از سیستم آبیاری تحت‌فشار در نخلستان‌ها، افزایش یافته است. هدف از این مطالعه، ارزیابی سیستم‌های آبیاری و تعیین مناسب‌ترین سیستم در نخلستان‌های بوشهر بوده است. روش‌شناسی مطالعه در قالب اندازه‌گیری مقادیر آب مصرفی و ارزیابی راندمان آبیاری و تهیه مدل تصمیم‌گیری تعریف گردید. در این مطالعه معیارهای فنی- اجرایی مؤثر در انتخاب سیستم آبیاری 1/39، معیارهای اقتصادی 9/8، معیارهای اج...

[ 65 ] - بررسی بیلان جرمی نیتروژن نیتراتی (NO3-N) بین زهاب خروجی و خاک تحت‏ تأثیر کاربرد بقایای خام پسته و بیوچار آن

اختلال در بیلان چرخه نیتروژن بر روند کلی توسعه پایدار تأثیر منفی داشته و استفاده از مواد اصلاحی برای کاهش این ‏مخاطرات ضروری می‏باشد. به منظور بررسی اثر چند ماده اصلاحی و شوری آب آبیاری بر بیلان جرمی نیترات، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل سه سطح ماده اصلاحی (صفر، 5/7 گرم بقایای پسته در کیلوگرم خاک و 5/7 گرم بیوچار در کیلوگرم خاک) و چهار سطح شوری آ...

[ 66 ] - تأثیر استفاده از زئولیت بر افزایش مقدار تبخیر در حوضچه‌های تبخیری

یکی از راهکارهای مورد استفاده در دفع زه‌آب‌های شور و آلوده به انواع مواد شیمیایی در کشورهای پیشرفته، استفاده از حوضچه‌های تبخیری ‌است. از آنجا که احداث حوضچه‌های تبخیری مستلزم اشغال فضای زیادی است، افزایش راندمان این سازه‌ها به منظور کاهش سطح اشغال شده توسط آن‌ها از موضوعات مورد علاقه محققین می‌باشد. از آنجا که مهم‌ترین مؤلفه جریان خروجی از این حوضچه‌ها، تبخیر است، در این تحقیق امکان ذخیره انرژ...

[ 67 ] - تأثیر شوری بر عملکرد ذرت در مراحل مختلف رشد

افزایش نرخ رشد جمعیت و کاهش منابع آب تجدیدپذیر، منجر به اتخاذ راه‌کارهایی برای استفاده از منابع آب باکیفیت پایین در بخش کشاورزی شده ‌است. در این تحقیق، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با اعمال تنش شوری یک و دو مرحله‌ای در طول دوره رشد ذرت انجام شد. تیمار شوری در چهار سطح؛ (S1)5/1، (S2)5/2، (S3)4 و (S4)5/5 دسی‏زیمنس بر متر ...

[ 68 ] - بررسی میزان جذب آب و عملکرد ذرت علوفه ای در شرایط مختلف تلفیق آب شور و غیر شور

با توجه به مسئله کمبود آب و افزایش تقاضا برای مصرف آب و وجود حجم بالایی از منابع آب شور و لب شور در کنار منابع آب با کیفیت، مدیریت تلفیق آب شور و غیر شور برای تولید محصولات کشاورزی به‌عنوان راهکاری برای حفظ آب در شرایط کم-آبی مطرح می‌باشد. در این مطالعه، تاثیر اعمال تنش شوری موضعی ریشه بر میزان جذب آب و عملکرد ذرت علوفه‌ای به‌صورت لایسیمتری و در گلخانه بررسی شد. آزمایش با پنج تیمار آبیاری شامل:...

[ 69 ] - تخمین آزمایشگاهی ضرایب پراکندگی طولی و عرضی رسوب‌های ماسه‌یی در حالت اشباع

در پژوهش حاضر با طراحی و ساخت یک مدل آزمایشگاهی از محیط متخلخل اشباع و همگن، انتقال آلاینده شبیه‌سازی شد. هدف اصلی، ردیابی پراکندگی آلودگی در مقیاس آزمایشگاهی و تدقیق ضرایب پراکندگی طولی و عرضی آلودگی بود. از ماسه‌ی یکنواخت با قطر ۲٫۵−۱ میلی‌متر و از نمک طعام با سه غلظت ۵، ۷٫۵ و ۱۰ گرم در لیتر به‌عنوان ردیاب استفاده شد. از دستگاه E‌C متر جهت داده‌برداری استفاده و پس از آن مقادیر غلظت متناظر با ...

[ 70 ] - پهنه‌بندی باران موثر در استان خوزستان تحت کشت گندم دیم پاییزه

به‌منظور انجام پژوهش حاضر از داده‌های هواشناسی 12 ایستگاه سینوپتیک استان خوزستان با طول دوره آماری 20 ساله (2018-1999) استفاده گردید. ابتدا با استفاده از نرم افزار CROPWAT، باران موثر از سه روش USDA، FAO و فرمول تجربی توسعه یافته برآورد گردید. با استفاده از نرم افزار AquaCrop، تبخیر تعرق واقعی گندم دیم در محدوده مطالعاتی محاسبه و میزان باران موثر به دست آمد. سپس با استفاده از نرم افزار ArcGIS پ...

[ 71 ] - تعریف و تعیین شاخص مدیریت بهره‌وری آب و کاربرد آن برای ذرت علوفه‌ای در دشت مغان

به منظور تکمیل و تفکیک شاخصهای بهرهوری آب متناسب با شرایط واقعی، ارائه یک سنجه برای ارزیابی مطلوبیت شاخص بهرهوری و ایجاد امکان تعمیمپذیری نتایج ضروری است. لذا در این پژوهش با نگاه فرآیندی به نظام تولید محصولات کشاورزی و با لحاظ قابلیتها و محدودیتهای اقلیم، اراضی و گیاه در چرخه پیچیده آب- خاک- گیاه- اتمسفر و انسان، پژوهشهای مختلف بهرهوری آب (WP</...

[ 72 ] - مدیریت زهاب‌ شبکه‌های آبیاری و زهکشی جنوب غربی استان خوزستان

شوری خاک و آب زیرزمینی شور و کم‌عمق، زهکشی و در نتیجه تولید زهاب شور را در اراضی فاریاب جنوب استان خوزستان اجتناب‌ناپذیر ساخته است. با توجه به گسترش سطح شبکه‌های آبیاری و زهکشی، ضروری است که مدیریت زهاب شبکه‌های آبیاری و زهکشی احداث‌شده یا در حال احداث (مجموعاً 340 هزار هکتار) واقع در جنوب خوزستان و غرب رودخانه کارون به عنوان یک طرح جامع مطالعه شود. مدیریت زهاب به کمیت و کیفیت آن، که مرتباً در ...

[ 73 ] - برآورد میزان تلفات ناشی از انتقال، توزیع و تحویل آب کشاورزی، مورد مطالعه: شبکه آبیاری رودشت اصفهان

در شبکه‌های آبیاری کشور به سبب بهره‌برداری و نگهداری نامناسب، تلفات قابل توجهی در سامانه انتقال و توزیع آب کشاورزی رخ می‌دهد. مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب مدیریت آب کشاورزی در شبکه‌های آبیاری نیازمند تعیین این مقدار تلفات می‌باشد که مستلزم اندازه‌گیری‌های مستمر، زمان‌بر و پر هزینه می‌باشد. این پژوهش با استفاده از یک روش کاربردی میزان تقریبی تلفات ناشی از انتقال، توزیع و آب را برای شبکه آبیاری رود...

[ 74 ] - عمق نصب زهکش‌های زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه‌خشک؛ چالش‎ها و راهکارها

چالش اصلی در تعیین عمق زهکش‌ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک، عدم کارآیی زهکش‌های کم‌عمق در کنترل شوری و در عین‌حال تخلیه زهاب بیشتر، شورتر و آلوده‌تر توسط زهکش‌های عمیق است. در فصل آبیاری، هدف زهکشی عمدتاً تهویه خاک است و عمق طراحی زهکش‌ها باید سطح آب زیرزمینی را در موقعیتی حفظ کند که از آسیب‌های ناشی از ماندابی جلوگیری شود. در دوره بدون آبیاری، حداقل عمق لازم برای زهکش‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که از ...

[ 75 ] - مقایسه کارایی شبکه‌های عصبی آماری، فازی و پرسپترونی در پیش‌بینی طوفان‌های گردوغبار در نواحی بحرانی کشور

مناطق مختلف، استعدادهای متفاوتی در انتشار گردوغبار دارند و افزایش طوفان‌های گردوغبار نشان‌دهنده حاکمیت اکوسیستم بیابانی در هر منطقه است. درک صحیح وقوع طوفان‌های گردوغبار در هر منطقه، به مدیریت و کاهش خسارت‌های حاصل از گردوغبار کمک شایانی می‌کند. هدف از این تحقیق پیش‌بینی فراوانی روزهای همراه با طوفان‌های گردوغبار (FDSD) در مقیاس زمانی فصلی است. بدین منظور، با استفاده از داده‌های سینوپ ساعتی و ک...

[ 76 ] - اثر سطوح مختلف تنش آبی در دو سامانه آبیاری قطره‌ای نواری سطحی و زیرسطحی بر عملکرد و بهره وری آب ذرت

سامانه‌های نوین آبیاری، از مهم‌ترین عواملی است که بر تولیدات مزرعه‌ای، مصرف آب و بهره‌وری اثر می‌گذارد اما عملکرد این سامانه‌ها نیازمند بررسی دقیق است. بدین منظور، پژوهشی با عنوان تأثیر سامانه‌های آبیاری نواری سطحی DI)) و زیرسطحی (SDI) با سطوح مختلف کم‌آبیاری بر میزان عملکرد، اجزاء عملکرد و بهره‌وری آب در ذرت رقم SC 704، در قالب طرح فاکتوریل اسپلیت بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه معاو...

نویسندگان همکار

مسعود پورغلام آمیجی 6

یاسر حمدی احمد آباد 3

مسعود پارسی نژاد 3