حامد ابراهیمیان
استادیار، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
[ 1 ] - اولویت بندی کشت محصولات عمده زراعی دشت قزوین با توجه به هزینه های انرژی و آب
محدودیتمنابعآب و انرژی،عملکردپایینبهرهبرداریازشبکههایآبیاری،افزایشجمعیتونیازروزافزونبهاینمنابعحیاتی،لزومبرنامهریزیمناسببه‌منظوراستفادهبهینهازمنابعآبرانمایانمی‌سازد.الگوی کشت نقش اساسی در طراحیشبکههای آبیاری دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اولویتبندی کشت محصولات عمده زراعی (گندم، ذرت، یونجه و جو) در آبیاری بارانی با توجه به هزینههای انرژی و آب در دو حالت یارانهای و غیر یارانهای با استفاده...
[ 2 ] - بررسی بهرهوری آب آبیاری در سیستمهای آبیاری بارانی و سطحی (مطالعه موردی: دشت قزوین)
اﻧﺪازهﮔﯿﺮی و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺑﻬﺮهوری آب در روشهای مختلف آبیاری (سطحی و تحت فشار) ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ اﯾﻦ نهاده ارزﺷﻤﻨﺪ از ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. هدف از این پژوهش مقایسه بهرهوری آب و بهرهوری اقتصادی آن در سیستمهای آبیاری بارانی و سطحی است. در این راستا از اطلاعات و دادههای تفصیلی سیستمهای آبیاری و عملکرد محصولات تحت کشت این سیستمها در سال 1390 در دشت قزوین استفاده شده است.اطلاعات...
[ 3 ] - افزایش کارآیی مصرف آب آبیاری در شرایط استفاده از آب شور در آبیاری قطرهای
از راهکارهای مدیریت آب در مزرعه استفاده از آب شور برای آبیاری محصولات است. در این مطالعه به بررسی استفاده تناوبی آب شور و غیر شور پرداخته شد. آزمایشهای مزرعهای به مدت یک فصل زراعی در سال 1391 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی تحت آبیاری قطرهای برای محصول ذرت با نه تیمار در کرج انجام شد. تیمارها بر اساس مدیریت تناوبی آبیاری با آب شور و غیر شور، در سه سطح شوری 4/0، 5/3 و 7/5 دسیزیمنس بر متر و ...
[ 4 ] - ارزیابی و مقایسه روش بهینه سازی چند سطحی و مدل IPARM در تخمین پارامترهای نفوذ در آبیاری جویچه ای
پارامترهای معادلات نفوذ، در ارزیابی و طراحی سیستمهای آبیاری نقش اساسی دارند و به‌منظور افزایش بازده آبیاری ضروری است که با دقت فراوان تخمین زده شوند. در این مطالعه، دو روش تخمین پارامترهای نفوذ آبیاری جویچهای، ارزیابی و با هم مقایسه شدند که عبارت‌اند از: بهینهسازی چندسطحی براساس استفاده از دادههای پیشروی، پسروی و رواناب و مدل IPARM براساس استفاده از دادههای پیشروی و رواناب. مطالعۀ مزرعهای...
[ 5 ] - شبیه‌سازی توأمان انتقال رطوبت، نیترات و آمونیوم در خاک با استفاده از مدل HYDRUS-2D در آبیاری جویچهای ذرت
تغییر شکل و انتقال کود اوره، نیترات و آمونیوم در خاک بصورت زنجیرهای از واکنشهای متصل به هم صورت میگیرد که برای مدیریت دقیقتر آب و کود در مزرعه باید این واکنشها توامان باهم در نظر گرفته شوند. در این پژوهش مدل HYDRUS-2Dبه منظور پیشبینی توزیع و انتقال توأمان رطوبت، نیترات و آمونیوم در زیر جویچه و پشتههای آبیاری طی دوره رشد ذرت ارزیابی شد. نخست، گیاه ذرت تحت سه تیمار کود اوره صفر، 150 و 250 ...
[ 6 ] - ارزیابی عملکرد و حساسیت معادلات نفوذ نسبت به شرایط اولیه و مرزی مختلف در آبیاری جویچهای
در مدیریت آبیاری سطحی، تابع نفوذ آب در خاک از اهمیت زیادی برخوردار است. شناخت کمی این پدیده، برای جلوگیری از فرسایش خاک و تلفات آب ضروری است. هدف اصلی این پژوهش برآورد ضرایب معادلات نفوذ کوستیاکوف–لوییز، فیلیپ و هورتون و ارزیابی حساسیت و عملکرد این معادلات در شرایط اولیه (رطوبت اولیه خاک) و مرزی (بار آبی سطح خاک) مختلف است. بدین منظور نفوذ دو بعدی آبیاری جویچهای با تغییر در رطوبت اولیه خاک (قب...
[ 7 ] - بررسی توزیع نیترات و آمونیوم در زیر جویچه و پشته و جذب نیتروژن توسط ذرت در شرایط کاربرد مقادیر مختلف کود اوره
به دلیل اینکه انتقال املاح در نواحی زیر پشته و جویچههای آبیاری باهم متفاوت هستند، لذا برای استفاده بهینه از کود و کاهش تلفات آن باید مطالعات دقیقی بروی چگونگی توزیع شکلهای مختلف نیتروژن در زیر پشته و جویچههای آبیاری در طول دوره رشد گیاه انجام شود. هدف اصلی از این تحقیق، بررسی تأثیر کاربرد مقادیر مختلف کود اوره روی جذب، توزیع و حرکت نیترات و آمونیوم زیر پشته و جویچههای آبیاری در زمانهای مخت...
[ 8 ] - بررسی توزیع مکانی پخش آب و کود تحت سامانه آبیاری بارانی دوار مرکزی
با ارزیابی سامانههای آبیاری بارانی اجراشده می‌توان میزان موفقیت این سامانهها را تعیین کرد و راهکارهای عملی برای بهبود بازده آبیاری این سامانهها و پیشنهادهایی برای سامانههای آتی را ارائه نمود. هدف از این تحقیق بررسی یکنواختی پخش آب و کود در سطح مزرعه تحت مدیریت کودآبیاری توسط سامانه آبیاری بارانی دوار مرکزی بود. محل انجام این تحقیق در مزرعه تحقیقی و آموزشی دانشگاه تهران واقع در کرج بود که د...
[ 9 ] - تعیین عمق اقتصادی چاه کشاورزی در اراضی تحت آبیاری بارانی در دشت قزوین
وجود افت سطح آب زیرزمینی در بسیاری از دشت‌های ایران بیانگر افزایش مصرف انرژی برای پمپاژ آب آبیاری است. بنابراین تعیین عمق اقتصادی چاه با توجه به هزینههای پمپاژ، ارزش محصول و کلیه هزینههای کشاورزی ضروری است. مطالعه حاضر با هدف تعیین عمق اقتصادی چاه در آبیاری بارانی با توجه به هزینههای یارانهای و غیریارانهای انرژی، هزینه حفاری، کلیه هزینه زراعی و نسبت درآمد به هزینه کشاورز انجام شد. در این ر...
[ 10 ] - معادله نیتروژن بحرانی گیاه ذرت در منطقه پاکدشت
نیاز گیاه به کود ازت در طول دوره رشد متغیر است ولی اکثر کشاورزان مقادیر زیاد آن را با هدف رسیدن به حداکثر عملکرد محصول و بدون آگاهی از زمان مناسب در اختیار گیاه میگذارند. عدم آگاهی از مقدار و زمان مناسب مصرف کود باعث آلودگی محیط زیست میشود. با استفاده از معادله نیتروژن بحرانی، حداقل نیتروژن مورد نیاز در طی دوره رشد تعیین میشود. هدف از این پژوهش تعیین ضرایب معادله فوق برای گیاه ذرت در منطقه پ...
[ 11 ] - مقایسه و ارزیابی روشهای مختلف برآورد معکوس ضرایب معادله نفوذ در شرایط کشت داخل جویچه
ضرایب معادلات نفوذ نقش اساسی در ارزیابی و طراحی سامانههای آبیاری دارند؛ به همین دلیل برای افزایش بازده آبیاری ضروری است که این ضرایب با دقت بالا تخمین زده شوند. در این تحقیق، چهار روش تخمین معکوس ضرایب معادله نفوذ شامل دو نقطهای، بهینهسازی چند سطحی، SIPAR-ID و IPARM با استفاده از دادههای مزرعهای در شرایط کشت داخل جویچه مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. مطالعه مزرعهای به منظور جمعآوری دا...
[ 12 ] - ارزیابی مدل AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد ذرت علوفه‌ای در طول جویچه
مدل‌های رشد و نمو گیاهان زراعی ازجمله مدل AquaCrop از ابزارهای بسیار مهم برای تصمیم‌گیری و پیشبینی عملکرد گیاهان هستند. هدف این تحقیق، ارزیابی مدل AquaCrop در شبیه‌سازی عملکرد بیوماس و بلال ذرت علوفه‌ای در طول جویچه بود. چهار تیمار بر اساس تأمین نیاز آبی گیاه در انتهای جویچه (به ترتیب تیمارهای آبیاری کامل، در حد 75، 50 و 25 درصد آبیاری در انتهای جویچه) برای واسنجی و صحت‌سنجی مدل (تیمار آبیاری ...
[ 13 ] - ارزیابی مدل‌های AquaCrop و SALTMED در تخمین عملکرد محصول ذرت و شوری خاک
استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی یکی از راهکارهای مدیریت مصرف آب در کشاورزی و پیشبینی اثر آب‌های شور بر عملکرد محصول و شوری خاک است. اخیراً فائو نسخة جدید مدل AquaCrop را ارائه کرده است که می‌تواند اثر آبیاری با آب شور را بر میزان عملکرد محصول و شوری خاک محاسبه کند. در این تحقیق دو مدل AquaCrop و SALTMED در شرایط استفاده از آب شور در تناوب با آب شیرین برای کشت گیاه ذرت علوفه‌ای ارزیابی شد. بدین من...
[ 14 ] - کاربرد مدل سازی معکوس در برآورد ضرایب نفوذپذیری و زبری در آبیاری جویچهای معمولی و یک‌درمیان
هدف این پژوهش برآورد ضرایب نفوذپذیری و زبری در آبیاری جویچهای با استفاده از مدلسازی معکوس، به عنوان روشی غیر مستقیم، است. بدین منظور، از مدل شبیه‌سازی آبیاری سطحی در مدلسازی معکوس استفاده شد. از الگوریتم ژنتیک و هفت تابع هدف، که شامل کمینه‌کردن اختلاف مقادیر اندازهگیری و شبیهسازیشدة زمان پیش‌رَوی و زمان پس‌رَوی و حجم کل رواناب و ترکیبی از آنها بود، برای تعیین مقادیر بهینة ضرایب نفوذپذیری ...
[ 15 ] - مقایسه دو معادله نیتروژن بحرانی در تخمین شاخص تغذیه نیتروژن گیاه ذرت برای منطقه پاکدشت
سابقه و هدف: پایش شاخص تغذیۀ نیتروژن (NNI) در طول فصل رشد می‌تواند موجب بهبود مدیریت کود‌دهی شود که در نتیجه آن محیط زیست و منابع آب کمتر صدمه خواهند دید. غلظت نیتروژن بحرانی در گیاهان توسط معادلات نیتروژن بحرانی بدست می-آید. تعیین این معادلات پر هزینه و زمانبر است و به همین دلیل معمولا استفاده از معادلات ارائه شده در سایر مناطق ترجیح داده می-شود. اما نتایج مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که تنوع...
[ 16 ] - شبیه‌سازی شاخص‌های عملکرد آبیاری جویچهای با استفاده از مدلسازی فصلی در شرایط مختلف مدیریت آب در مزرعه
محدود بودن منابع آب کشور باعث شده‌است که افزایش راندمان آبیاری به‌عنوان یکی از راهکارهای اساسی در افزایش بهرهوری آب در مزرعه مطرح گردد. هدف این پژوهش استفاده از یک مدل شبیه‌سازی فصلی آبیاری جویچهای به‌منظور تعیین شاخص‌های عملکرد آبیاری برای حالت‌های مختلف کم‌آبیاری، دور آبیاری و دبی ورودی در دو مزرعه واقع در کرج (مزارع پردیس کشاورزی دانشگاه تهران و مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر) با ...
[ 17 ] - کاربرد مدلسازی سری زمانی در پیشبینی شدت تخلیه زهکشی زیرزمینی و نوسانات سطح ایستابی
ویژگی‌های تصادفی بودن پدیده‌های زهکشی سبب شده تا بتوان از مفاهیم متغیرهای تصادفی و سری‌های زمانی در مدلسازی و پیشبینی عملکرد آنها استفاده شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی قابلیت مدل‌های سری زمانی در پیشبینی عملکرد سامانه زهکشی زیرزمینی شبکه ران بهشهر (که زهکش‌های آن به وسیله باران فعال می‌شوند) بود. در این مطالعه در ابتدا مدل Drainmod واسنجی و سپس متغیرهای شدت تخلیه زهاب و عمق سطح ایستابی توسط م...
[ 18 ] - بررسی اثر آبیاری تکمیلی و تاریخ کاشت بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب مصرفی گیاهان گندم و جو در شرایط دیم ارومیه
حوضه آبریز دریاچه ارومیه، یکی از مناطق مستعد کشاورزی است که در دهه اخیر با بحران کم‌آبی و مشکلات زیست محیطی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه مواجه گردیده است. استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی در بررسی گزینه‌های مدیریتی می‌تواند ابزاری مطمئن و مناسبی در سطح حوضه‌های آبریز باشد. در این تحقیق تأثیر دو گزینه مدیریتی که منجر به کنترل و افزایش بهرهوری مصرف منابع آب موجود در حوضه دریاچه ارومیه و منطقه اروم...
[ 19 ] - تخمین شاخص تغذیه نیتروژن با استفاده از مدل‌های شبیه‌سازی AquaCrop و HYDRUS در طول دوره رشد ذرت دانه‌ای
پایش شاخص تغذیهنیتروژن یا NNI(Nitrogen Nutrition Index) در طول فصل رشد نیازمند آزمایشهای پر هزینه و زمانبر است. به دلیل اهمیت تعیین NNI در بهبود کارایی مصرف کود و آب و کاهش خطرات زیست محیطی، اخیراً در سطح دنیا مطالعاتی به منظور تخمین غیر مستقیم آن توسط پارامترهای مختلف گیاهی انجام شده است. هدف اصلی از این مطالعه، تخمین NNI در طول فصل رشد ذرت با استفاده از یک روش غیر تخریبی بود. دو پارامتر مورد ...
[ 20 ] - بهبود کارآیی مصرف کود با پایش شاخص تغذیه نیتروژن
مدیریت مصرف نیتروژن (N) در طول فصل رشد گیاه، نقش مهمی در دستیابی به حداکثر عملکرد و کاهش مخاطرات زیست محیطی دارد. تعیین شاخص تغذیۀ نیتروژن (NNI) یکی از روشهای تشخیص شرایط نیتروژنی گیاه میباشد. هدف از این پژوهش بررسی نقش پایش NNI در بهبود مدیریت مصرف نیتروژن بود. آزمایش مزرعهای در طول دوره رشد ذرت تابستانه در پاکدشت تهران طی سال‌های 1394 و 1395 انجام شد. پارامترهای عملکرد دانه، ماده خشک گیاه...
[ 21 ] - تخمین هدایت هیدرولیکی غیراشباع خاک با استفاده از روش معکوس در شرایط شوری خاک
شناخت ویژگی‌های هیدرولیکی خاک برای حل بسیاری از مسائل مدیریتی در کشاورزی و محیط‌زیست ضروری است. کیفیت آب بر روی هدایت هیدرولیکی خاک تأثیرگذار است. هدف این پژوهش، ارزیابی تأثیر شوری بر هدایت هیدرولیکی خاک برآورد‌شده به روش مدلسازی معکوس به کمک دادههای نفوذ تجمعی خاک است. در این تحقیق، سه سطح شوری آب 1/1، 2/2 و 8/5 دسیزیمنس بر متر به‌کار برده شد. برای شبیه‌سازی معکوس پارامترهای هیدرولیکی خاک ا...
[ 22 ] - حرکت آب در سطح و زیر سطح خاک در آبیاری جویچهای یک در میان و مقایسه آن با آبیاری معمولی
آبیاری جویچهای یک در میان یک روش مدیریتی است که با هدف افزایش کارآیی مصرف آب بعنوان گزینه مدیریتی برای مقابله با مشکل کم‌آبی در اراضی کشاورزی به کار برده میشود. هدف از این تحقیق، بررسی ویژگی‌های جریان آب در آبیاری جویچهای یک در میان به منظور شناخت بهتر این روش آبیاری و مقایسه آن با روش آبیاری جویچهای معمولی میباشد. در این راستا مطالعات مزرعهای برای شناخت حرکت آب در آبیاری جویچهای یک در م...
[ 23 ] - مروری بر روشهای مختلف تعیین پارامترهای معادلات نفوذ با رویکرد معکوس در آبیاری جویچهای
به منظور افزایش بازده سامانههای آبیاری سطحی، لازم است که ضرایب معادلات نفوذ با دقت بالایی تخمین زده شوند. مدلسازی معکوس از روشهای دقیق در برآورد ضرایب معادلات نفوذ میباشد. در این تحقیق، در مرحله اول عملکرد معادلات مختلف نفوذ شامل خانواده نفوذ NRCS، کاستیاکف، کاستیاکف اصلاح شده، کاستیاکف اصلاح شده شاخهای، خانواده شدت نفوذ-زمان و زمان مشخص ارزیابی و مقایسه شدند. سپس بهترین معادله نفوذ بطوریک...
[ 24 ] - تأثیر بار آبی و دور آبیاری بر نفوذ تجمعی و نفوذ جانبی در آبیاری جویچه ای
افزایش بازده در آبیاری جویچهای، مستلزم شناخت کافی از تأثیر شرایط اولیه و مرزی متفاوت بر فرایند نفوذ و هم‌چنین نفوذ جانبی در جویچهها است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر رطوبت اولیه و بار آبی متفاوت بر نفوذ تجمعی و جانبی در آبیاری جویچهای انجام شد. به همین منظور، 24 آزمایش نفوذ به‌صورت آزمایش نفوذ در جویچه و استوانه مضاعف در شرایط اولیه (دو بار آبی پنج و ده سانتیمتر) و مرزی (دو دور آبی...
[ 25 ] - تأثیر ایجاد مانع در جویچههای آبیاری بر نفوذپذیری و یکنواختی توزیع آب
در روش آبیاری جویچهای با انتهای باز تلفات آب به صورت رواناب معمولاً زیاد است که موجب هدر رفتن حجم زیادی از آب ورودی به جویچهها میشود. از اینرو ارائه راهحل مناسب برای کاهش تلفات رواناب، و به تبع آن کاهش تلفات فرسایش خاک از جویچه امری ضروری به نظر میرسد. در تحقیق حاضر به منظور کنترل جریان آب و افزایش نفوذ آب در خاک، داخل جویچههای آزمایشی موانعی به فاصلهی (10 و 20 متر) و ارتفاع 5 سانتیمتر...
[ 26 ] - بررسی امکان تولید آب از هوای مرطوب در مدل گلخانه ای مجهز به مبدل حرارتی
در حدود 90 درصد آبی که در گلخانه‌ها مصرف میشود، به دو فرآیند تبخیر و تعرق و خنک‌سازی محیط تخصیص می‌یابد. حجم زیادی از آب استفاده شده در گلخانه‌ها بدون استفاده و به صورت هوای مرطوب توسط هواکش به بیرون هدایت میشود که قابل بازیافت بوده و امکان مصرف دوباره آن با تقطیر به چرخه ورودی آب گلخانه وجود دارد. از اینرو، هدف از انجام این تحقیق، در گام نخست بررسی امکان تولید آب از هوای مرطوب خارج شده از گل...
نویسندگان همکار